İkinci Dağlık Karabağ Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) |
||
167. satır:
==== Azerbaycan ====
[[Dosya:Azerbaijani flag in Baku during the conflict in Karabakh 30.jpg|küçükresim|[[Bakü]]'deki [[28 Mayıs (Bakü Metrosu)|28 Mayıs]] garının yakınında, Cafer Cabbarlı Meydanı'nda asılmış bir [[Azerbaycan bayrağı]], 10 Ekim 2020.]]
27 Eylül'de Azerbaycanlı yetkililer çatışmaların başlamasından kısa bir süre sonra internet erişimini kısıtladı. Resmî bir açıklamaya göre bu, Ermeni provokasyonlarını önlemek için yapıldı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://tvrain.ru/news/vlasti_azerbajdzhana_ogranichili_dostup_k_internetu_posle_obstrelov_v_karabahe-516731/|başlık=Власти Азербайджана ограничили доступ к интернету после обстрелов в непризнанном Нагорном Карабахе|erişimtarihi=8 Kasım 2020|tarih=27 Eylül 2020|çalışma=tvrain.ru|ad=TV Rain|soyadı=Inc}}</ref> [[Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi|Azerbaycan Millî Meclisi]], 28 Eylül gece yarısından itibaren Bakü, Gence, Göygöl, Yevlah ve bazı ilçelerde sokağa çıkma yasağı ilan etti.<ref>{{
28 Eylül'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Azerbaycan'da kısmi seferberliğe izin veren bir kararname çıkardı.<ref>{{
17 Ekim'de Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Rusya [[Devlet Duması]] iktidarındaki [[Birleşik Rusya]] partisinin üyesi [[Vitali Milonov]]'un, Azerbaycan hükûmetinin izni olmadan Dağlık Karabağ'ı ziyaret ettiği gerekçesiyle [[Persona non grata|istenmeyen kişi]] ilan edildiğini bildirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://report.az/ru/nagorno-karabakhskiy-konflikt/deputatu-gosdumy-zapretili-vezd-v-azerbajdzhan/|başlık=Депутату Госдумы запретили въезд в Азербайджан|erişimtarihi=9 Kasım 2020
29 Ekim'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, çatışma sırasında Azerbaycan kuvvetleri tarafından kontrolü ele geçirilen bölgelerde geçici özel idareler kurulmasına ilişkin bir kararname çıkardı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://tr.sputniknews.com/asya/202010301043121599-aliyev-karabagda-isgalden-kurtarilan-bolgelerde-gecici-idareler-kurma-karari-aldi/|başlık=Aliyev, Karabağ'da işgalden kurtarılan bölgelerde geçici idareler kurma kararı aldı|erişimtarihi=9 Kasım 2020
31 Ekim'de Azerbaycan, İran sınırındaki topraklarının kontrolünü ele geçirdikten sonra dört sınır karakolunu daha restore etti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://mil.in.ua/uk/news/azerbajdzhan-vidnovyv-shhe-chotyry-prykordonni-zastavy/|başlık=Азербайджан відновив ще чотири прикордонні застави|erişimtarihi=9 Kasım 2020
4 Kasım'a kadar savaş karşıtı eylemleri nedeniyle altı barış aktivisti, Azerbaycan Devlet Güvenlik Servisi tarafından sorguya çağrıldı.<ref>{{
== Zayiat ve altyapı hasarları ==
{{Ana
Karabağ'dan insan hakları savunucusu Artak Beglaryan, 27 Eylül'de Azerbaycan'ın [[Dağlık Karabağ Cumhuriyeti|Dağlık Karabağ]]'ın [[Martuni]] ilinde sivil yerleşim yerlerine saldırması sonucu bir kadın ve bir çocuğun öldürüldüğünü söyledi. Beglaryan'a göre okullar bombalandı ve birçok yerleşim yerinde sivil altyapıya büyük çaplı hasar verildi.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.panarmenian.net/eng/news/285539/ | başlık = Karabakh woman, child killed in Azerbaijan's shelling | erişimtarihi = 27 Eylül 2020 | çalışma = PanARMENIAN.Net | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201004025152/https://www.panarmenian.net/eng/news/285539/ | arşivtarihi = 4 Ekim 2020 | ölüurl =hayır}}</ref> Ayrıca Beglaryan: "Sadece [[Hankendi]]'de çocuklar ve kadınlar da dahil olmak üzere 10'dan fazla yaralı var" dedi.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.azatutyun.am/a/30860623.html | başlık = Միայն Ստեփանակերտում 10-ից ավելի վիրավոր կա, ներառյալ՝ երեխաներ ու կանայք. Արցախի ՄԻՊ | erişimtarihi = 27 Eylül 2020 | dil = hy | çalışma = «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200929142757/https://www.azatutyun.am/a/30860623.html | arşivtarihi = 29 Eylül 2020 | ölüurl =evet}}</ref> Azerbaycan Savunma Bakanlığı bu iddiaları yalanladı.<ref>{{Web kaynağı | url = https://mod.gov.az/en/news/azerbaijan-army-does-not-shell-civilians-32324.html | başlık = Azerbaijan Army does not shell civilians | erişimtarihi = 27 Eylül 2020 | dil = İngilizce | çalışma = mod.gov.az | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201004151523/https://mod.gov.az/en/news/azerbaijan-army-does-not-shell-civilians-32324.html | arşivtarihi = 4 Ekim 2020 | ölüurl =evet}}</ref> Azerbaycan Cumhuriyet Başsavcısı, 27 Eylül itibariyle yaptığı açıklamada "toplam 19 sivilin çeşitli yaralarla hastaneye kaldırıldığını" bildirdi.<ref>{{Web kaynağı | url = https://genprosecutor.gov.az/az/post/2782 | başlık = Arşivlenmiş kopya | erişimtarihi = 28 Eylül 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201002045731/https://genprosecutor.gov.az/az/post/2782 | arşivtarihi = 2 Ekim 2020 | ölüurl =evet}}</ref> [[Dışişleri Bakanlığı (Azerbaycan)|Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı]] Basın Servisi'ne göre, Kaşaltı, Karakoyunlular, [[Naftalan]] sakinleri, 69 yaşındaki Elbrus Gurbanov ve ailesinden dört kişi, 64 yaşındaki Şafayat Gurbanova, 14 yaşındaki Fidan Gurbanova, 13 yaşındaki Şahriyar Gurbanov ve 39 yaşındaki Afag Amirova, [[Ermenistan Silahlı Kuvvetleri]]<nowiki/>nin topçu ateşi sonucu hayatını kaybetti.<ref>{{Web kaynağı | url = https://report.az/dagliq-qarabag-munaqishesi/xin-ermenistan-beynelxalq-huququn-norma-ve-prinsiplerini-pozur/ | başlık = XİN-dən ermənilərin mülki şəxsləri atəşə tutması ilə bağlı açıqlama | erişimtarihi = 27 Eylül 2020 | dil = az | çalışma = Report İnformasiya Agentliyi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201004151534/https://report.az/dagliq-qarabag-munaqishesi/xin-ermenistan-beynelxalq-huququn-norma-ve-prinsiplerini-pozur/ | arşivtarihi = 4 Ekim 2020 | ölüurl =evet}}</ref>
203. satır:
28 Ekim'de [[Ermenistan Silahlı Kuvvetleri]] Azerbaycan'ın [[Berde füze saldırıları|Berde kasabasını füzelerle vurdu]]. Bu saldırı, biri [[Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi|Kızıl Haç]] gönüllüsü olmak üzere 21 sivilin ölümüne ve 70'den fazla sivilin yaralanmasına yol açarak çatışmanın en ölümcül saldırısı oldu.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2020/10/28/world/europe/azerbaijan-barda-armenia-rockets-karabakh.html|başlık=In Azerbaijan, a String of Explosions, Screams and Then Blood|erişimtarihi=30 Ekim 2020|tarih=28 Ekim 2020|dil=en-US|çalışma=The New York Times|ad=Carlotta|soyadı=Gall|issn=0362-4331}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/azerbaijan-says-19-killed-60-wounded-in-armenia-missile-attack-on-its-barda-district/articleshow/78912279.cms?from=mdr|başlık=Azerbaijan says 19 killed, 60 wounded in Armenia missile attack on its Barda district|erişimtarihi=30 Ekim 2020|çalışma=The Economic Times}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.azernews.az/aggression/171582.html|başlık=Civilian death toll in Armenian attacks reaches 91|erişimtarihi=30 Ekim 2020|tarih=28 Ekim 2020|dil=İngilizce|çalışma=AzerNews.az}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.rferl.org/a/armenia-azerbaijan-urged-to-seek-lasting-cease-fire-as-diplomatic-efforts-continue/30916763.html|başlık=Civilians Reported Killed As Conflict Between Armenia, Azerbaijan Spills Into Urban Areas|erişimtarihi=|arşivtarihi=29 Ekim 2020|arşivurl=https://archive.is/KKR1d|tarih=|çalışma=[[Özgür Avrupa Radyosu|Radio Free Europe/Radio Liberty]]|yayıncı=|ad=|soyadı=}}</ref> [[Uluslararası Af Örgütü]], Ermenistan tarafından [[misket bombası]] ve [[BM-30 Smerç|Smerç roketleri]]<nowiki/>nin kullanıldığını doğruladı. Uluslararası Af Örgütü Doğu Avrupa ve Orta Asya bölge direktörü Marie Struthers, misket bombalarının sivil bölgelere ateşlenmesinin "acımasız ve pervasız" olduğunu, "sayısız ölüme ve yaralanmaya, sefalete neden olduğunu" belirtti.<ref name=":5" /> Azerbaycan ombudsmanı, saldırıyı "sivillere yönelik terör eylemi" olarak nitelendirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://en.trend.az/azerbaijan/politics/3324897.html|başlık=Armenia continues to commit war crimes, terrorist acts - Azerbaijani ombudsman|erişimtarihi=30 Ekim 2020|tarih=28 Ekim 2020|dil=İngilizce|çalışma=Trend.Az}}</ref> Azerbaycan'a göre Ermenistan, misket bombası ve Smerç roketlerini sivil yerleşim birimlerini vurmak için kullandı.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2020/10/28/world/europe/azerbaijan-barda-armenia-rockets-karabakh.html|başlık=In Azerbaijan, a String of Explosions, Screams and Then Blood|erişimtarihi=30 Ekim 2020|tarih=28 Ekim 2020|dil=en-US|çalışma=The New York Times|yayıncı=|alıntı=In all, 21 people died in downtown Barda in the rocket strike and 70 people were wounded, the government said in the evening, adding that the rockets were fired from a Russian-made Smerch multiple-rocket system and unleashed cluster bomblets. Designed to be used against armies in open spaces, cluster bombs are banned in much of the world because of their danger to civilians in residential areas.|ad=Carlotta|soyadı=Gall|issn=0362-4331}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://apa.az/en/frontline-news/General-Prosecutors-Office-Death-toll-from-Armenias-missile-attack-on-Azerbaijans-Barda-rises-to-21-about-70-people-wounded-colorredUPDATED-2color-334119|başlık=General Prosecutor's Office: Death toll from Armenia's missile attack on Azerbaijan’s Barda rises to 21, about 70 people wounded - UPDATED - 2|erişimtarihi=30 Ekim 2020|tarih=28 Ekim 2020|dil=az|çalışma=apa.az|soyadı=APA.az}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/10/28/azerbaijan-says-21-dead-in-armenia-attack-near-nagorno-karabakh|başlık=Azerbaijan says Armenia used cluster bombs in deadly Barda attack|erişimtarihi=30 Ekim 2020|dil=İngilizce|çalışma=www.aljazeera.com}}</ref> Misket bombası kullanımı [[The New York Times|New York Times]] tarafından da onaylandı.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2020/10/28/world/europe/azerbaijan-barda-armenia-rockets-karabakh.html|başlık=In Azerbaijan, a String of Explosions, Screams and Then Blood|erişimtarihi=30 Ekim 2020|tarih=28 Ekim 2020|dil=en-US|çalışma=The New York Times|yayıncı=|alıntı=In the morning, we had visited Garayusifli, a sleepy farming village just outside Barda, where people were burying victims of another rocket attack. Four people died, including a 7-year-old girl, and more than a dozen were wounded. Children had been playing on their bikes, and their parents sitting in the shade of their gardens, when the missile exploded, scattering cluster bomblets over the houses of several neighbors.|ad=Carlotta|soyadı=Gall|issn=0362-4331}}</ref> Ermenistan saldırının sorumluluğunu reddetti.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://uk.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan-karabakh-idUSKBN27D1IR|başlık=Azerbaijan says 14 people killed by shelling in Barda: RIA|erişimtarihi=30 Ekim 2020|tarih=28 Ekim 2020|dil=İngilizce|çalışma=Reuters|ad=Reuters|soyadı=Staff}}</ref> Tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ise sorumluluğu kabul ederken sadece askerî tesisleri hedeflediklerini belirtti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://armenpress.am/eng/news/1033242.html?__cf_chl_captcha_tk__=c5cf79af589aff7e9e96bba67d6cd62e1a15a338-1604055367-0-AceRgLqrFpr0eeXWriu0hWYzmBZWF7iY87MIAkXcLtju-4MJHYmNGruAiUNELK4DMm0DAViU5zUtZpASKhyfVsN_Hoglu2eCemdah6XGNW957jbKmCB06YadDdrQashdJF3IaXeOc6SwnSYVbfCxbIjrRYy_xTQ0qtnz2U1UWyXf6D3IC42eVLCtjCJy3ag82w6AMTNo4yANnaYVCphF9duuSnvSfR6dKMtit3ZmifI1ZwgI9R7oSDIb8Jy57L_P50EvaJrxH7WKSB6kKFffe49JPfVHgxnOkvDa5lhFE6DmwA9ranjcElMlX9Dq7HYUcS9xhPxDtzO90Qe88QS3m098oohwyXvPuXle-D5e_XWxc9w5H_E-4W3459iGGIChvQ7HntY8bY_Y1FuJyQYzfNyaJ2jdWcQ2b2nKN2x2KjD1Ve1PFdnpErUjjazrWYyE8zN0-1MrEXk-BDI0sfy_fKPStl508EdFL0-gzF535NLnYEyILN9n6Wkly8QdmEE0LJGN5vbd0OjO53L_9FEbBQI|başlık=Artsakh denies use of cluster munition in Azerbaijan’s Barda direction|erişimtarihi=30 Ekim 2020|dil=İngilizce|çalışma=armenpress.am}}</ref>
30 Ekim'de İnsan Hakları İzleme Örgütü, Ermenistan ve Dağlık Karabağ güçlerinin misket bombası kullandığını açıkladı ve Ermenistan'ın misket bombası kullanmaya derhal son vermesi gerektiğini bildirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.hrw.org/news/2020/10/30/armenia-cluster-munitions-kill-civilians-azerbaijan|başlık=Armenia: Cluster Munitions Kill Civilians in Azerbaijan|erişimtarihi=9 Kasım 2020
==== Azerbaycan ====
210. satır:
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Ekim 2020'de Dağlık Karabağ'daki soruşturması sırasında Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'daki sivil yerleşim yerlerinde İsrail yapımı misket bombası kullandığı dört vakayı belgeledi. İnsan Hakları İzleme Örgütü soruşturma ekibi misket bombalarının kullanıldığı yerleşim bölgelerinde herhangi bir askerî alan bulamadıklarını belirterek bombaların sivil nüfuslu alanlara karşı kullanılmasını kınadı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.hrw.org/news/2020/10/23/azerbaijan-cluster-munitions-used-nagorno-karabakh|başlık=Azerbaijan: Cluster Munitions Used in Nagorno-Karabakh|erişimtarihi=30 Ekim 2020|tarih=23 Ekim 2020|dil=İngilizce|çalışma=Human Rights Watch}}</ref>
15 Ekim'de, yakalanan iki Ermeni'nin Azerbaycan askerleri tarafından infaz edildiği bir video ortaya çıktı.<ref name=":7">{{Web kaynağı|url=https://www.bellingcat.com/news/rest-of-world/2020/10/15/an-execution-in-hadrut-karabakh/|başlık=An Execution in Hadrut|erişimtarihi=9 Kasım 2020
== Dışarıdan katılım iddiaları ==
|