Hücre: Revizyonlar arasındaki fark

== Hücre çeşitleri ==

=== Prokaryot (Prokaryotik) hücreler ===

 

[[Bakteri]]ler, [[Arkeler|arkebakteriler]] bu gruba girer. Bunların [[çekirdek zarı]] ile çevrili bir [[Çekirdek (biyoloji)|çekirdekleri]] yoktur. [[Sitoplazma]]larında [[mitokondri]] gibi zarlı organeller de yoktur. Kalıtım maddesi olan [[DNA]] sitoplazma içerisine dağılmış durumdadır. organel olduğu bilinen ancak yine de zar taşımayan [[Ribozom]]ları vardır. Bu hücrelerin hayati faaliyetleri sitoplazmada ve hücre zarında gerçekleşir. {{Temiz|right}}

 

=== Ökaryot (ökaryotik) hücreler ===

 

Ökaryotlar (Lat. Eukaryota), "organel zarı" bulunduran organizmaları, dolayısıyla çekirdek materyali hücrenin [[sitoplazma]]sına dağılmamış olduğundan da gerçek çekirdeğe sahip organizmaları kapsayan canlı [[âlem]]idir. Karyon [[Latince]]'de "çekirdek" anlamını verir -eu ön takısı da "gerçek" demektir.

 

== Sitoplazma ==

 

[[Dosya:Epithelial-cells.jpg|sağ|thumb|300px|Mikroskopla bakıldığında hücrenin yapısı, [[keratin]] (kırmızı) ve [[DNA]] (yeşil)]]

 

== Çekirdek ==

 

Hücre çekirdeği yani Nükleus, tanecikli ve lifli bir yapıya sahiptir. Hücreyi yönetir. Çekirdek zarı, nükleoplazma, kromozom ve çekirdekçikten oluşmaktadır. Çekirdek zarı iki tabaka halinde ve çok gözenekli bir yapıya sahiptir. Nükleoplazma ise çekirdeğin özü olup özellikle protein ve tuzlar içerir. İşlevi hücrenin yaşamını sürdürmek ve çalışmasını düzenlemektir. Çekirdek ölecek olursa, hücre de ölür. Çekirdek ayrıca hücre ana maddesi içindeki birçok küçük organelin birbirleriyle uyumlu olarak çalışmasını sağlar. Çekirdeğin hücre bölünmesinde rolü vardır.Rolü görevi hücre bölmesi olduğu için çekirdek çok önemlidir.

 

=== Mitokondri ===

 

2-3 mikron uzunluğunda 0,5 mikron çapında elektron mikroskobuyla kolayca görülebilen elips biçiminde parçalardır. Sosis veya çomak biçimindedir. Mitokondrinin yapısında 2 zar bulunur. '''Hücrenin enerji meydana getirici üniteleridir'''. Hücre solunumunun sitrik asit devri ([[Krebs döngüsü]]) burada gerçekleşir. Organik moleküllerden kimyasal bağların kopmasıyla açığa çıkan enerji burada [[Adenozin trifosfat|ATP]] şekline çevrilir.

 

=== Lizozomlar ===

 

Hücrede makromoleküllerin ve maddelerin lizozomal yıkılması yaşam için önemli bir prosestir; sfingomiyelin ve karbonhidrat içeren bazı sfingolipidler hücrede az miktarda bulundukları halde bunları yıkan lizozomal enzimler kalıtsal olarak eksik olursa hücrede birikirler ve lizozomal depo hastalıkları denen çeşitli hastalık tabloları ortaya çıkar. Birçok genetik hastalıkta lizozomal enzimlerin yokluğu gösterilmiştir; etkilenmiş hücrelerde sindirilemeyen materyal hücrenin genişlemesine ve normal hücresel işlevlerin bozulmasına neden olur.

 

=== Golgi cisimciği ===

 

Golgi cisimciği, aygıtı ya da kompleksi, zarımsı tüp ve keseciklerin bir araya gelmesiyle meydana gelir. Genellikle çekirdeğe yakındır. Bilhassa aktif salgı yapan [[epitel|bez]] hücrelerinde göze çarpar. Asıl görevinin, hücrenin salgıladığı proteinleri depolamak olduğuna inanılmaktadır. Paketleme ve [[salgı]] görevi yapar. Salgı bezlerinin hücrelerinde sayıları daha fazladır. Örnegin; ter bezleri, gibi salgı bezleri bunlara örnektir. [[Golgi aygıtı]] büyük çalışmalar sonucu bulunmuştur. Açığa çıkan enerji burada [[Adenozin trifosfat|ATP]] şekline çevrilir. Enerji üretir oksijenli solunum yapar. Enerji üretmekte kullanılır. Hücre dışında salgı yapar.

 

=== Endoplazmik retikulum ===

 

[[Sitoplazma]]da '''besin dolaşımını''', yağ ve hormon sentezini sağlayan, hücre zarı ve çekirdek zarı arasında yer almış bir sıra karışık kanallar sistemidir. Üzerinde [[ribozom]] bulunmayanlarına "taneciksiz(granülsüz) endoplazmik retikulum" denir ki, burası steroid hormon salgılayan hücrelerde steroid yapımının, diğer hücrelerde ise zehirsizleştirme olayının gerçekleştiği yerdir.Granüllü E.R üzerinde küçük tanecikli ribozomlar bulunduğu için protein sentezi,granülsüz E.R ise yağ sentezi yapar.Ayrıca besin depo etmez

 

=== Koful (Vakuol) ===

[[Koful]]lar, içleri kendilerine has bir özsu ile dolu yapılar olup bitki hücrelerinde hayvan hücrelerinden daha fazla bulunur. Genç hücrelerde küçük, yaşlı hücrelerde ise tek tek ve büyüktür. Kofullar plazmoliz ve deplazmoliz olaylarında rol oynarlar. Bir hücreli hayvanlarda, besinlerin sindirildiği besin kofulları ile fazla su ve zararlı maddelerin atıldığı, boşaltım kofullarının hücre canlılığını koruma da önemli rolleri vardır.

 

=== Ribozom ===

[[Ribozom]]lar hücre içi protein sentezler. Hücre içindeki en küçük organeldir. Hücrenin demirbaş organelidir çünkü hem prokaryot hücrede hem de ökaryot hücrede bulunur.