Nikea Kuşatması (727): Revizyonlar arasındaki fark

727'de Halife'nin oğullarından biri tarafından yönetilen Arap ordusu Anadolu'nun derinliklerine girdi, iki Bizans kalesini yağmaladı ve Temmuz ayı sonunda İznik'e ulaştı. 40 gün süren sürekli saldırılara rağmen Bizanslılar kuşatılan şehri başarı ile savundu ve Araplar çekilerek Halifeliğe geri döndü. Bizans İmparatoru [[III. Leon]], saldırının başarılı bir şekilde geri püskürtülmesini, dinîdini tartışmaların alevlendiği, istikrarsız bir dönem içinde bulunan Bizans İmparatorluğundaİmparatorluğu'nda, kendisinin uyguladığı [[ikonoklazm]] politikalara ilahi bir destek olarak gösterdi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/846831284|başlık=BizansHerrin : bir ortaçağ imparatorluğunun şaşırtcı dramı|tarih=2010|yer=İstanbul|yayıncı=İletişim Yayınları|seri=2.baskı|diğerleri=Kocabaşoğlu(2016), Uygurs.|soyadı=Herrin, Judith161.|isbn=978-975-05-0749-6|oclc=846831284}}</ref> İznik kuşatması aynı zamanda Emevî baskınlarının enulaştığı yüksekzirveyi noktasını işaret ederken,gösterir. buBu tarihten itibaren özellikle uzak sınırlarındakiAnadolu'daki Emevî akınlarının gücü azalırken, Bizans'ın gücünün daha da arttığı görülmektedir.

[[Emevîler|Emevî]] ordularının 717-718 yıllarında Bizans başkenti Konstantinopolis'ie başarısızlıkla neticelenensonuçlanan uzun bir kuşatmanınkuşatma ardından,gerçekleştiren Emevi'lerin orduları ardından [[Yezid ibnbin el-Muhallab'ınMühelleb]] isyanını bastırmasıbastırdı. veSonrasında dahagüç sonratoplamakla yaralarını sarması ile geçengeçirilen kısa bir barış dönemi yaşandı.<ref>Blankinship [1](1994), [2]s. 117</ref><ref>Lilie (1976), s. 143</ref><ref name="EHW1">Makrypoulias (2003), [3http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaid=5878&boithimata_State=&kefalaia_State=#chapter_1 Chapter 1]</ref> 720 yılında Arap-Bizans sınırında savaş yeniden başladığında, Halifeliğin stratejik hedefi, kesin olarak zaferlerden uzaklaştı. [[Toros Dağları]] üzerinden Bizans'ın Anadolu'da bulunan topraklarına Müslüman akınları hala her ilkbahar ve yaz düzenli olarak gerçekleşiyor, ve bazen bunlara bir kış seferi de eşlik ediyordu. EmevilerEmevîler, Anadolu'da geniş bölgeleri tahrip ettiler ve bazı Bizans kalelerini yıktılar; ancak Araplar, [[Toros Dağları]]'nın batı yakasındaki kaleleri ele geçirmeye çalışmadılar.<ref>Blankinship (1994), pp. 117–118</ref> Halifeliğin üstün kaynaklarına karşı bu yıllarda pasif bir politika izleyen Bizans İmparatorluğu, baskın yapan Arap ordularını engellemedilerengellemeyip, veyaordularla bunlarla yüzleşmediler,yüzleşmeyerek bunun yerine Anadolu'daki iyi güçlendirilmiş mevzilere geri çekildilerçekilmeyi tercih etti.<ref>Blankinship (1994), ss. 118–119</ref>

[[Hişâm bin Abdülmelik]]'in (Halifelik dönemi 723–743) [[Hilâfet|Halife]] olmasından sonra, Müslüman akınlarının ölçeği büyüdü. Bu seferlerdekiakınların enöncü önde gelen EmeviEmevî liderlerinden biri, Hişam'ın 725 ve 726 yıllarında seferler düzenleyen oğlu Muaviye bin Hişam'dı. Bu725-726 seferlerdenyıllarındaki ilkiakınlar [[Dorylaion]]'a kadar batıya uzandı.<ref>Blankinship (1994), ss. 119–120</ref><ref>Lilie (1976), s. 146</ref>

727 yazında,<ref>Bazı yazarlar, özellikle [[Julius Wellhausen]], bu keşif seferini 726 olarak tarihlendirdi, ancak 727'ye tarihleme, Theofanis'e atıfta bulunularak doğrulanmıştır. Lilie (1976), s. 147</ref> Hişam'ın oğlu Muaviye'nin liderliğinde, ordununEmevî ordusunun öncü komutanlarından öncüsü Abdallah el-Battal ile birlikte büyük çaplı bir sefer başlatıldı.<ref name="Blankinship120">Blankinship (1994), s. 120</ref><ref name="Lilie147">Lilie (1976), s. 147</ref> Bizans tarihçisi [[Theofanis (aziz)|Theofanis]], öncü akınların tek başına 15.000 kişi ve tüm işgal kuvvetinin 100.000 olduğunu iddaa etse de bu sayının abartılmış olduğu belirtilmektedir.<ref>Mango & Scott (1997), p. 560</ref><ref>Makrypoulias (2003), [http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaid=5878&boithimata_State=&kefalaia_State=#noteendNote_3 Note 3]</ref> [[Theofanis (aziz)|Theofanis]], ayrıca Muaviye'nin ikinci komutanı olarak belirli bir Amr'ı kaydeder, ancak Arap kaynakları Abdallah el-Battal konusunda nettir.<ref>Lilie (1976), p. 147 (Note 15)</ref><ref>Mango & Scott (1997), pp. 561–562 (Note 9)</ref> Arap ordusu batıya, Anadolu'nun kuzeybatısına doğru ilerledi ve Abdallah el-Battal komutasındaki öncü kuvvet, [[Paflagonya]]'daki [[Gangra]] ve Arap kaynaklarında Tabya olarak adlandırılan Ateous kalesine saldırıp yağmaladı. Gangra yerle bir edildi, ancak Tabya'ya yapılan saldırı sırasında Arapların, özellikle de Antakya birliğinin ağır kayıplar verdiği söyleniyorbelirtilmektedir.<ref name="Blankinship120"/><ref name="Lilie147"/>

Oradan Araplar batıya, eski [[Bitinya]] Krallığı'nın başkenti olan [[İznik]]'e yöneldi.<ref name="EHW1"/><ref name="Lilie147"/> Araplar, el-Battal'ın öncü ordusu eşliğinde, ana ordudan önce, Temmuz ayı sonlarında şehre geldi. General Kont [[Artabasdos]]'un komutasındaki Bizanslılar, Arap ordusunuordusu ile ovada karşılamadılarkarşılamayarak, bunun yerine şehrin duvarlarının arkasına çekildilerçekildi. Araplar, surların bir kısmını tahrip eden kuşatma makinelerini kullanarak kırk gün boyunca şehre saldırdılar, ancaksaldırmasına sonundarağmen onubaşarılı alamadılarolamadı. Ağustos ayının sonlarında, kuşatmayı kaldırdılar vekaldırdırarak çok sayıda esir ve ganimet alarak oradan ayrıldılar.<ref name="Blankinship120"/><ref name="Lilie147"/><ref>Mango & Scott (1997), ss. 560–561</ref><ref>Makrypoulias (2003), [http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaid=5878&boithimata_State=&kefalaia_State=#chapter_4 Chapter 2]</ref> 12. yüzyılda yaşamış [[Süryani Ortodoks Kilisesi]] Patriği Mikail, şehrin sakinlerinin, şehri terk edip gemiyle [[İznik Gölü]]'nden kaçtığını, bunun üzerine Arapların İznik'i yok ettiğini iddia etse de bunun açıkça yanlış bir hatakaynak olduğu görülmektedir.<ref>Lilie (1976), s. 147 (Not 16)</ref>

Arapların İznik'e yönelik saldırısının geri püskürtülmesi Bizanslılar için önemli bir başarıydı. İmparator III. Leon (dönem 717-741) şehrin başarıyla savunulmasının, yeni başlattığı [[ikonoklazm]] politikalara karşı ilahi bir destek işareti olarak gördü ve bu politikalaripolitikaları daha da ilerletmesi için bir teşvik olarak kullandı.<ref>Makrypoulias (2003), [http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaid=5878&boithimata_State=&kefalaia_State=#chapter_3 Chapter 3 ]</ref> Bu muhtemelen Bizans tarihçisi Theofanis tarafından bahsedilen, İmparator'un valisi ve damatı olarak hizmet eden general [[Artabasdos]]'un zamanında yaşanan, bir askerin [[Meryem|Meryem Ana]]'nın bir ikonu üzerine bir taş attığı ve ardından onu çiğnediği bir olayla ilgilidir. Hikayede, asker, ertesi gün bir mancınıkla öldürüldüöldürülmektedir, Theofanis bunu ilahi intikamın bir kanıtı olarak sunmaktadır. Bununla birlikte, hikayedeki bu kısım, muhtemelen başlangıçta [[ikonoklazm]] yanlısı bir hikayeden evrilen, ateşli bir şekilde ikonoklazm karşıtı tarihçi [[Theofanis (aziz)|Theofanis]]'in güçlü tahrifatlarını göstermektedir.<ref>Mango & Scott (1997), ss. 560–562, notlar dahil.</ref>

Askeri açıdan İznik kuşatması, 718 sonrası EmeviEmevî baskınlarının zirve noktasıydı; EmeviEmevî orduları bir daha asla Anadolu'nun derinliklerine nüfuz edemeyecekti.<ref>Blankinship (1994), pp. 120–121</ref> Bundan sonra, Bizans'a yönelik baskınlar için askeri gücü sağlayan Suriye ve Yukarı Mezopotamya ordusu, yönünü Kafkasya'da Hazarlara karşı zorlu ve sonuçsuz savaşlara yönlendirdi: Hazarlar 730'da Müslümanları ağır bir yenilgiye uğrattı ve bir Bizans-Hazar arasındaki ittifak III.Leo'nun oğlu ve varisi V. Konstantin'in (hüküm 741–775) 732 yılında Hazar prensesi [[Tzitzak]] ile evlenmesi ile imzalandı.<ref>Blankinship (1994), ss. 121–125, 149–154</ref><ref>Lilie (1976), ss. 155–160</ref> Önümüzdeki birkaç yıl içinde, Bizans'ın gücü yeniden canlanırken, sınırları aşırı genişletilmişgenişlemiş Halifeliğin tüm cephelerindeki Müslüman askeri durumu kötüleşti. Sonuç olarak, 730'larda Arap akınları çoğunlukla yakın sınır bölgeleriyle sınırlı kaldı ve başarıları azaldı. 740'a gelindiğinde EmevilerAraplar, 718'den sonra en büyük işgal kuvvetini topladıklarında, Bizanslılar [[Akroinon Muharebesi]]'nde kendilerine karşı ağır bir yenilgi verecek kadar güçlenmişti.<ref>Blankinship (1994), ss. 167–170</ref><ref>Lilie (1976), ss. 148–153</ref>

== KaynakçaReferanslar ==