Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde seçimler: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
6 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
Vikiturta (mesaj | katkılar)
Madde güncellendi; son seçimler, Düzenlemeler yapıldı, Bağlantı iyileştirmeleri yapıldı
Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
1. satır:
{{Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti politikası}}
'''Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde seçimler''', [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası|Anayasa]] ve kanunlarda belirtilmiş şekli ile yapılmakta olup seçim türleri [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanlığı]] seçimi, [[KKTC Cumhuriyet Meclisi (KKTC)|Cumhuriyet Meclisi]]'ne milletvekili seçimleri ve yerel yönetim seçimleri olmak üzere üç çeşitli türde yapılır.<ref name=kktctanitma1>{{Web kaynağı | url = http://ysk.kamunet.net/gb.aspx | başlık = Genel Bilgiler | erişimtarihi = 20 Mart 2009 | yayımcı = Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20151104154627/http://ysk.kamunet.net/gb.aspx | arşivtarihi = 4 Kasım 2015 | ölüurl = yes }}</ref>
 
[[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı|Cumhurbaşkanlığı]] ve Parlamentoya milletvekili seçimleri 5 senede bir, yerel yönetim seçimleri ise 4 yılda bir yapılmaktadır. Kuzey Kıbrıs'ta seçme ve halkoylamasına katılma hakkına 18 yaşını bitirmiş olan her Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı sahiptir. Seçilme yaşı milletvekilliği ve seçimleri 25, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise 35 yaş olduğu kanunlarca belirlenmiştir.<ref name=kktctanitma1/>
 
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılan bir adayın Cumhurbaşkanı olabilmesi için kullanılan geçerli oyların büyük birçoğunluğunusalt çoğunluğunu alması gerekir. Seçime katılan adayların hiçbiri üstünlük sağlayamazsa seçim; 7 gün sonra en çok oy almış olan iki aday arasında gerçekleşir ve en çok oy alan aday Cumhurbaşkanı olarak seçilir.<ref name=kktctanitma1/>
 
== Son seçimler ==
===Parlamento Cumhurbaşkanlığı seçimleri ===
{{ana madde|20182020 Kuzey Kıbrıs parlamentoTürk seçimleriCumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi}}
 
[[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]]'nde 2020-2025 yılları arasında görev yapacak olan cumhurbaşkanını belirlemek amacıyla ilk turu 11 Ekim 2020'de düzenlenen, ikinci turu 18 Ekim 2020'de düzenlenen olan seçim. İlk turu [[2020 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti anayasa değişikliği referandumu|Anayasa değişikliği referandumu]]yla aynı gün düzenlendi. Esasen 26 Nisan 2020'de düzenlenmesi plananan seçim, [[COVID-19 pandemisi]] nedeniyle 11 Ekim 2020 tarihine ertelendi. Seçim sonucunda %51,7'lik oy oranıyla [[Ersin Tatar]] Cumhurbaşkanlığına seçildi.<ref>{{Web kaynağı | başlık = KKTC halkı 11 adaylı yarışta cumhurbaşkanını seçecek | url = https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kktc-halki-11-adayli-yarista-cumhurbaskanini-sececek/2001991 | yayıncı = Anadolu Ajansı | erişimtarihi = 11 Ekim 2020 | tarih = 10 Ekim 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201011135833/https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kktc-halki-11-adayli-yarista-cumhurbaskanini-sececek/2001991 | arşivtarihi = 11 Ekim 2020 | ölüurl = no }}</ref>
7 Ocak 2018 tarihinde yapılan seçimlerde 670 seçim sandığı bulunan Kuzey Kıbrıs'ta, kayıtlı 172 bin 803 seçmenden 120 bin 287'u oy kullanırken, 52 bin 516 seçmen sandığa oy kullanmaya gitmedi. Seçime katılım oranı yüzde 69,61 oranında gerçekleşti. Oyların %38.38'sını alan [[Cumhuriyetçi Türk Partisi]] 21 milletvekili, %27,33'ünü alan [[Ulusal Birlik Partisi (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)|Ulusal Birlik Partisi]] 14 milletvekili ve %23.16'lık oy alan [[Demokrat Parti (KKTC)|Demokrat Parti]] 12 milletvekili çıkardı. Bu sonuca göre CTP tek başına hükûmeti kuracak çoğunluğa erişemedi ve DP-UG ile koalisyon hükûmeti kurdu. 2015 yılında CTP-DP koalisyonunun düşmesinin ardından CTP-UBP koalisyon hükûmeti kuruldu.
 
{| class="wikitable" style="text-align:centerright; font-size:90%"
! rowspan=2 colspan=2| PartiAday
! rowspan=2| Parti
! colspan=2| 1. Tur
! colspan=2| 2. Tur
|-
! Parti
! Oy
! %
! Oy
! Sandalye
! +/–%
|-
| bgcolor=#FF7F00| || align=left| [[Ersin Tatar]] || align=left| [[Ulusal Birlik Partisi (KKTC)|UBP]] || 35.825 || 32,34 || 67.322
| [[Cumhuriyetçi Türk Partisi]] || 477,209 || 38.38 || {{Composition bar|21|50|hex=#008000}} || {{artış}} 6
| 51,69
|-
| stylebgcolor="background:#DDDDDD"| || '''align=left| [[Mustafa Akıncı]]''' || '''align=left| [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]]''' || 29,030 || 2633.94053 || 6729,03584 || 6062.50910
| [[Ulusal Birlik Partisi (KKTC)|Ulusal Birlik Partisi]] || 339,864 || 27.33 || {{Composition bar|14|50|hex=#FF7F00}} || {{azalış}} 12
| 48,31
|-
| bgcolor=#D40000| || align=left| [[Tufan Erhürman]] || align=left| [[Cumhuriyetçi Türk Partisi|CTP]] || 24.008 || 21,67 || colspan=2 rowspan=9|
| [[Demokrat Parti (KKTC)|Demokrat Parti]] || 288,021 || 23.16 || {{Composition bar|12|50|hex=#DC241f}} || {{artış}} 7
|-
| stylebgcolor="background:#DDDDDD"| || align=left| [[Kudret Özersay]] || align=left| [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]] || 22,8956.356 || 21.255,74
| [[Toplumcu Demokrasi Partisi]] || 92,110 || 7.41 || {{Composition bar|3|50|hex=#0000CD}} || {{artış}} 1
|-
| bgcolor=#00CCFF| || align=left| [[Erhan Arıklı]] || align=left| [[Yeniden Doğuş Partisi (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)|YDP]] || 5.937 || 5,36
| [[Birleşik Kıbrıs Partisi]] || 39,127 || 3.15 || {{Composition bar|0|50|hex=#DDDDDD}} || 0
|-
| stylebgcolor="background:#DDDDDD"| || align=left| [[MustafaSerdar UlaşDenktaş]] || align=left| [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]] || 2594.653 || 0.244,20
| [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsızlar]] || 7,110 || 0.57 || {{Composition bar|0|50|hex=#DDDDDD}} || 0
|-
| bgcolor=#4169E1| || align=left| Fuat Türköz Çiner || align=left| [[Milliyetçi Demokrasi Partisi (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)|Milliyetçi Demokrasi Partisi]] || 327 || 0,30
! Toplam || 1,243,441 || 100 || 50 || 0
|-
| stylebgcolor="background:#DDDDDD"| || align=left| [[Arif Salih Kırdağ]] || align=left| [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]] || 530282 || 0.49,25
! colspan=5|
|-
| bgcolor=#DDDDDD| || align=left| Alpan Uz || align=left| [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]] || 156 || 0,14
| Geçerli oy || || || rowspan=4 colspan=2|
|-
| bgcolor=#DDDDDD| || align=left| Ahmet Boran || align=left| [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]] || 83 || 0,07
| Geçersiz/boş oy || ||
|-
| bgcolor=#DDDDDD| || align=left| Mustafa Ulaş || align=left| [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]] || 69 || 0,06
! Toplam || 120,287 || 100
|-
| align=left colspan=3| Geçerli oy || 110.749 || 95,66 || 130.232
| Kayıtlı seçmen/katılım || 172,803 || 69.61
| 97,24
|-
| align=left colspan=3| Boş/Geçersiz oy || 5,027 || 4,34 || 3,699
| 2,76
|-
| align=left colspan=3| '''Toplam''' || '''115.806''' || '''100''' || '''133.931'''
|'''100'''
|-
| align=left colspan=3| Kayıtlı seçmen/katılım || 198.867 || 58,21 || 199.029
| 67,29
|-
| align=left colspan=7| Kaynak: Yüksek Seçim Kurulu<ref>{{Web kaynağı | url = http://secim.mahkemeler.net/defaultcumhur.aspx | başlık = 11 EKİM 2020 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ | erişimtarihi = 18 Ekim 2020 | yayıncı = KKTC Yüksek Seçim Kurulu }}</ref>
|-
| colspan=7| Kaynak: [http://psephos.adam-carr.net/countries/n/northcyprus/northcyprus2013.txt Adam Carr]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160303215145/http://psephos.adam-carr.net/countries/n/northcyprus/northcyprus2013.txt |tarih=3 Mart 2016 }}
|}
 
=== Genel seçimler ===
===Cumhurbaşkanlığı seçimleri===
{{ana madde|20202018 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığıgenel seçimiseçimleri}}
 
7 Ocak 2018 tarihinde [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]]'nde [[Cumhuriyet Meclisi (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)|Cumhuriyet Meclisindeki]] 50 milletvekilini belirlemek için yapılan erken seçimdir.<ref name="tarihkesin">{{Web kaynağı | url = http://haberkibris.com/secim-tarihi-kesinlesti...-2017-11-13.html | başlık = Seçim tarihi kesinleşti... | yayımcı = Haber Kıbrıs | tarih = 13 Kasım 2017 | erişimtarihi = 17 Kasım 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20171119130231/http://haberkibris.com/secim-tarihi-kesinlesti...-2017-11-13.html | arşivtarihi = 19 Kasım 2017 | ölüurl = yes }}</ref> Seçim sonucunda 50 koltuklu parlamentoda [[Ulusal Birlik Partisi (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)|Ulusal Birlik Partisi]] 21, [[Cumhuriyetçi Türk Partisi]] 12, [[Halkın Partisi]] 9, [[Toplumcu Demokrasi Partisi]] 3, [[Demokrat Parti (KKTC)|Demokrat Parti]] 3 ve [[Yeniden Doğuş Partisi (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)|Yeniden Doğuş Partisi]] 2 milletvekili elde etti.
18 Ekim 2020'de gerçekleşmiş ve %62,34 katılım oranı ile KKTC tarihinde tüm seçimlerdeki en düşük katılım oranına ev sahipliği yaptığı seçim olmuştur. 7 adayın hiçbiri de %50 oy oranını aşamaması üzerine seçim ikinci tura kalmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/dunya/28790300.asp | başlık = KKTC'de kesin sonuçlar açıklandı | tarih = 20 Nisan 2015 | yayıncı = Hürriyet | erişimtarihi = 22 Nisan 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150423000155/http://www.hurriyet.com.tr/dunya/28790300.asp | arşivtarihi = 23 Nisan 2015 | ölüurl = no }}</ref> 26 Nisan 2015'te ikinci tur gerçekleştirilmiştir ve KKTC'nin yeni Cumhurbaşkanı, %60.5 oy oranı ile [[Mustafa Akıncı]] olmuştur.<ref>{{Web kaynağı |url=http://ysk.mahkemeler.net/secim.aspx?skod=40 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=13 Ekim 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150423223231/http://ysk.mahkemeler.net/secim.aspx?skod=40 |arşivtarihi=23 Nisan 2015 |ölüurl=yes }}</ref>
 
{| class="wikitable" style="text-align:centerright; font-size:90%"
! rowspan=2 colspan=2| AdayParti
! rowspan=2| Parti
! colspan=2| 1. Tur
! colspan=2| 2. Tur
|-
! Oy
! %
! Oy
! %
! Sandalye
! +/–
|-
| bgcolor=#FF7F00| || align=left| [[Ulusal Birlik Partisi (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)|Ulusal Birlik Partisi]] || 1,920,517 || 35.61 || 21 || {{artış}} 7
| style="background:#DDDDDD"| || '''[[Mustafa Akıncı]]''' || '''[[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]]''' || 29,030 || 26.94 || 67,035 || 60.50
|-
| stylebgcolor="background:#DDDDDD"008000| || [[Derviş Eroğlu]] |align=left| [[BağımsızCumhuriyetçi siyasetçi|BağımsızTürk Partisi]] || 301,328129,938 || 2820.1595 || 43,76412 || 39.50{{azalış}} 9
|-
| stylebgcolor="background:#008000"CD5C5C| || [[Sibel Siber]] |align=left| [[Cumhuriyetçi TürkHalkın Partisi]] || 24920,271490 || 2217.5307 || colspan=29 rowspan=5|| Yeni
|-
| bgcolor=#0000CD| || align=left| [[Toplumcu Demokrasi Partisi]] || 92466,110369 || 78.4165 || {{Composition bar|3|50|hex=#0000CD}} || {{artış}} 1
| style="background:#DDDDDD"| || [[Kudret Özersay]] || [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]] || 22,895 || 21.25
|-
| bgcolor=#DC241F| || align=left| [[Demokrat Parti (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)|Demokrat Parti]] || 421,792 || 7.82 || 3 || {{azalış}} 9
| style="background:#DDDDDD"| || [[Arif Salih Kırdağ]] || [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]] || 530 || 0.49
|-
| stylebgcolor="background:#D40000"00CCFF| || align=left| [[MustafaYeniden Onurer]]Doğuş ||Partisi (Kuzey [[Kıbrıs SosyalistTürk Cumhuriyeti)|Yeniden Doğuş Partisi]] || 428376,826 || 06.4099 || 2 || Yeni
|-
| bgcolor=#FF0000| || align=left| Değişim ve Kurtuluş İttifakı ([[Toplumcu Kurtuluş Partisi Yeni Güçler|TKP-YG]]+[[Birleşik Kıbrıs Partisi|BKP]]) || 143,863 || 2.67 || 0 || 0
| style="background:#DDDDDD"| || [[Mustafa Ulaş]] || [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsız]] || 259 || 0.24
|-
| colspanbgcolor=3| Boş/geçersiz|| Oyalign=left| Milliyetçi Demokrasi Partisi || 27,562099 || 0.13 || 2,6790 || Yeni
|-
| bgcolor=grey| || align=left| [[Bağımsız siyasetçi|Bağımsızlar]] || 76,110955 || 0.5713 || {{Composition bar|0|50|hex=#DDDDDD}} || 0
! colspan=3| Toplam || 110,303 || 100 || 113,478 || 100
|-
| colspan=32 align=left| Kayıtlı seçmen/katılım'''Toplam''' || 176'''5,916393,849''' || 62.35'''100''' || 176,980'''50''' || 64.12'''0'''
|-
! colspan=56|
| colspan=7| Kaynak: Yüksek Seçim Kurulu - [https://web.archive.org/web/20150423223231/http://ysk.mahkemeler.net/secim.aspx?skod=40 Birinci Tur], [https://web.archive.org/web/20150501005613/http://secim2015.mahkemeler.net/ İkinci Tur]
|-
| align=left colspan=2| Mühürlü oy ||99,752
|89.06
| colspan="2" rowspan="7" |
|-
| align=left colspan=2| Karma oy ||12,252
|10.93
|-
| align=left colspan=2| '''Toplam geçerli oy''' ||'''112,004'''
|'''100'''
|-
| align=left colspan=2| Geçerli oy ||112,004
|88.86
|-
| align=left colspan=2| Geçersiz/boş oy || || 14,036
|11.14
|-
| align=left colspan=2| '''Toplam seçmen''' || '''126,040''' || '''100'''
|-
| align=left colspan=2| Kayıtlı seçmen/katılım || 172190,803553 || 6966.6114
|-
| align=left colspan=6| Kaynak: [https://web.archive.org/web/20150422215207/http://secim.brtk.net/ BRTK] [http://www.kibrisgazetesi.com/kibris/meclisin-50-sandalyesinin-sahibi-belirlendi/34419 Kıbrıs] [http://ysk.mahkemeler.net/index.php/milletvekilligi-secim-sonuclari/ KKTC - Yüksek Seçim Kurulu]
|}
Not: Her seçmen, meclisteki her sandalye için bir veya birden çok oy kullanabilir. Bu nedenle, bazı partilerin oy toplamları kayıtlı seçmen sayısını aşmaktadır.
 
== Kaynakça ==
Satır 146 ⟶ 181:
|align=left colspan=4 style="background-color:#E9E9E9"|'''Kaynak:''' [http://www.kktcsecim2009.com/KKTC_2009_Erken_Genel_Secim_Sonuclari.rar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu], [http://www.kktcsecim.com/kktc-2013-milletvekilligi-erken-genel-secim-sonuclari/ kktcsecim.com]
|} -->
 
[[Kategori:Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde seçimler| ]]
[[Kategori:Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin devlet yapısı|Seçimler]]