Lockheed Martin F-35 Lightning II: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Huunta (mesaj | katkılar)
Hatalar giderildi.
Huunta (mesaj | katkılar)
Düzenlemeler yapıldı.
52. satır:
Boeing ve Lockheed Martin 1997'nin başlarında Kavramsal Gösterim Aşaması için seçildiler ve kavramsal gösterim uçakları sırasıyla X-32 ve X-35 olarak belirlenmiş; McDonnell Douglas takımı elenmiş ve Northrop Grumman ve British Aerospace, Lockheed Martin takımına dâhil olmuştu. Her kuruluş, [[CTOL|geleneksel kalkış ve iniş]] (CTOL), uçak gemisine konuşlandırılabilir (CV) ve [[STOVL|kısa kalkış ve dikey iniş]] modeli göstermek adına iki öncültür hava aracı üretecekti.<ref group="not">Bunlar risk azaltma amaçlı kavramsal gösterim uçakları olduğu için, bir silah sistemi olarak uçağın son halinin iç yapısına veya çoğu alt sistemine sahip olmaları gerekmiyordu.</ref> Lockheed Martin'in tasarımı, ASTOVL/CALF programı kapsamında yürütülen SDLF (şaft tahrikli kaldırma fanı) sistemi üzerindeki çalışmalardan yararlanacaktı. X-35'in STOVL işlemini etkinleştiren kilit bir yönü olan SDLF sistemi, tahrik milini türbinlere bağlayan ve böylece motorun döner nozulundan gelen itişi artıran bir debriyaj takılarak etkinleştirilebilen ön merkez gövdesindeki kaldırma fanından oluşmaktaydı. Convair Model 200,<ref group="not">F-35'in döner nozul tasarımına Convair Model 200 öncülük etti.</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://www.codeonemagazine.com/f35_article.html?item_id=137 |başlık=F-35B Lightning II Three-Bearing Swivel Nozzle |çeviribaşlık=F-35B Lightning II Üç Rulmanlı Döner Nozul |dil=İngilizce |ad1=Kevin |soyadı1=Renshaw |yayıncı=Code One Magazine |tarih=12 Ağustos 2014 |erişimtarihi=22 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200731053136/https://www.codeonemagazine.com/f35_article.html?item_id=137 |arşiv-tarihi=31 Temmuz 2020 |ölüurl=yes }}</ref> [[Rockwell XFV-12]] ve [[Yakovlev Yak-141]] gibi benzer sistemleri içeren önceki uçaklardan yapılan araştırmalar da dikkate alınmıştı.<ref name="GovExec">{{Web kaynağı |url=http://www.govexec.com/dailyfed/0102/012202db.htm |başlık=The engine that could |çeviribaşlık=Olabilecek motor |dil=İngilizce |ad1=George C. |soyadı1=Wilson |yayıncı=GovExec |websitesi=govexec.com |tarih=22 Ocak 2002 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20131019160442/http://www.govexec.com/defense/defense-beat/2002/01/the-engine-that-could/10890/ |arşivtarihi=19 Ekim 2013 |erişimtarihi=22 Eylül 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref name="LiftFanPatent1">{{Web kaynağı |url=http://www.patentgenius.com/patent/5209428.html |başlık=Propulsion system for a vertical and short takeoff and landing aircraft |çeviribaşlık=Dikey ve kısa kalkış ve dikey iniş uçağı için tahrik sistemi |dil=İngilizce |yayıncı=Patentgenius.com |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120225075708/http://www.patentgenius.com/patent/5209428.html |arşivtarihi=25 Şubat 2012 |erişimtarihi=22 Eylül 2020 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/yakovlevaircraft00guns |başlık=Yakovlev Aircraft since 1924 |çeviribaşlık=1924'ten beri Yakovlev Uçakları |dil=İngilizce |ad1=Bill |soyadı1=Gunston |tarih=1997 |yer=Londra |yayıncı=Putnam Aeronautical Books |sayfa=16 |isbn=1-55750-978-6}}</ref> Buna karşılık, Boeing'in X-32 tasarımı, STOVL işlemine girerken arttırılmış turbofanın yeniden yapılandırılacağı doğrudan kaldırma sistemini kullandı.
 
[[Dosya:X-35B Edwards.jpg|thumb|sağ|X-35B, Edwards Hava Kuvvetleri Üssü üzerinde uçarken]]
Lockheed Martin'in ortak stratejisi, [[CTOL]] türü için [[STOVL]] türünün SDLF'sini (şaft tahrikli kaldırma fanı) bir yakıt deposu ile ve döner kıç nozulunu iki boyutlu bir itki taşıyıcı yönlendirme nozulu ile değiştirmekti.<ref group="not">İtki taşıyıcı yönlendirme nozulu, ağırlığı azaltmak için sonunda eksenel bakışımlı düşük gözlemlenebilir bir nozul ile değiştirilecekti.</ref> Bu, STOVL ve CTOL türleri için aynı aerodinamik yapılandırmalara izin verirken, CV türünün uçak gemisine iniş hızını azaltmak adına genişletilmiş kanatları olacaktı.<ref name="jast_to_ioc">{{Dergi kaynağı |url=https://arc.aiaa.org/doi/abs/10.2514/5.9781624105678.0001.0076 |başlık=F-35 Program History: From JAST to IOC |çeviribaşlık=F-35 Program Geçmişi: JAST'tan IOC'ye |dil=İngilizce |ad1=Arthur E. |soyadı1=Sheridan |ad2=Robert |soyadı2=Burnes |tarih=13 Ağustos 2019 |dergi=American Institute of Aeronautics and Astronautics (AIAA) |sayfa=50 |doi=10.2514/5.9781624105678.0001.0076 |erişim-tarihi=22 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200916160115/https://arc.aiaa.org/doi/abs/10.2514/5.9781624105678.0001.0076 |arşiv-tarihi=16 Eylül 2020 |ölüurl=yes }}</ref> JAST birleşmesinden kaynaklanan aerodinamik özellikler ve uçak gemisi iniş gereksinimleri nedeniyle, tasarım yapılandırması ASTOVL/CALF'ın [[kanart]] [[Delta kanat (terim)|üçgen kanat]] tasarımına kıyasla geleneksel bir kuyruk üzerinde oturacaktı; özellikle, geleneksel kuyruk yapılandırması, uçak gemisi uyumluluğu göz önünde bulundurulmadan tasarlanan ASTOVL/CALF kanart yapılandırmasına kıyasla uçak gemisine iniş için çok daha düşük düzeyde bir risk sunar. Tasarımın bu aşamasında ortaklık hedefi hala çok yüksek olduğundan, bu, üç çeşidin tümü arasında daha büyük bir ortaklığı mümkün kılmıştı.<ref name="jast_to_ioc" /> Lockheed Martin'in öntür tasarımları, STOVL gösterimi için X-35B'ye ve uçak gemisi türü (CV) uyumluluk gösterisi için daha büyük kanatlı X-35C'ye dönüştürmeden önce CTOL'u göstermek için X-35A'dan oluşacaktı.<ref name="JPP">{{Dergi kaynağı|url=https://arc.aiaa.org/doi/abs/10.2514/1.15228 |başlık=Joint Strike Fighter Dual-Cycle Propulsion System |çeviribaşlık=Müşterek Saldırı Uçağı Çift Döngülü Tahrik Sistemi |dil=İngilizce |ad1=Paul M. |soyadı1=Bevilaqua |dergi=Journal of Propulsion and Power |tarih=Eylül 2005 |doi=10.2514/1.15228 |cilt=21 |sayı=5 |sayfalar=778–783}}</ref>
 
60. satır:
 
=== Tasarım ve üretim ===
[[Dosya:F-35 Wind Tunnel Model.jpg|thumb|sağ|Arnold Mühendislik Geliştirme Merkezi'nin (AEDC) 4.87 metrelik ses ötesi [[rüzgâr tüneli]]nde bir F-35 rüzgar tüneli test modeli|alt=Rüzgar tünelinde metal ölçekli bir savaş uçağı modelini kullanan mühendis]]
JSF programı Sistem Geliştirme ve Gösterim aşamasına geçtiğinde, X-35 gösterim tasarımı F-35 savaş uçağını oluşturmak için değişikliğe uğradı. Ön gövde, görev aviyoniklerine yer açmak için 13 cm (5 inç) uzatılırken, yatay dengeleyiciler, denge ve denetimi korumak için 5.1 cm (2 inç) kıç tarafına kaydırıldı. Yön değiştirmeyen sesüstü giriş, dört taraflı bir kukuleta şeklinden üç taraflı bir kukuleta şekline değiştirilmiş ve 76 cm (30 inç) kıç tarafına hareket ettirilmişti. Gövde bölümü daha doluydu, üst yüzey silah koylarını barındırmak için merkez çizgisi boyunca 2.5 cm (1 inç) yükseltildi. X-35 [[prototip|öntür]]lerinin belirlenmesinin ardından, üç varyant F-35A (CTOL), F-35B (STOVL) ve F-35C (CV) olarak adlandırıldı. Ana yüklenici Lockheed Martin, genel sistem tamamlaması ve son montaj ve kontrolü (FACO, final assembly and checkout)<ref group="not">FACO, uluslararası işbirliğinin endüstriyel faydalarının bir parçası olarak ABD dışındaki bazı müşteriler için İtalya ve Japonya'da da gerçekleştirilmektedir.</ref> gerçekleştirirken, Northrop Grumman ve BAE Systems, görev sistemleri ve uçak gövdesi için bileşenler tedarik ediyordu.<ref>Keijsper 2007, ss. 122, 124.</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.codeonemagazine.com/f35_article.html?item_id=28 |başlık=X to F: F-35 Lightning II And Its X-35 Predecessors |çeviribaşlık=X'ten F'ye: F-35 Lightning II ve X-35 |dil=İngilizce |ad1=Eric |soyadı1=Hehs |yayıncı=Code One Magazine |websitesi=codeonemagazine.com |tarih=15 Mayıs 2008 |erişimtarihi=23 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200731024844/http://www.codeonemagazine.com/f35_article.html?item_id=28 |arşiv-tarihi=31 Temmuz 2020 |ölüurl=no }}</ref>
 
107. satır:
F-35, tek motorlu, ses üstü hızda, hayalet özellikli, çok amaçlı bir avcı uçağı ailesidir.<ref name="LHMC">{{Web kaynağı |url=http://www.lockheedmartin.com/products/f35/f-35-capabilities.html |başlık=Capabilities |çeviribaşlık=Yetenekler |dil=İngilizce |yayıncı=Lockheed Martin |website=lockheedmartin.com |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100724021638/http://www.lockheedmartin.com/products/f35/f-35-capabilities.html |arşivtarihi=24 Temmuz 2010 |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref> ABD hizmetine giren ikinci [[Beşinci nesil jet avcı uçağı|beşinci nesil avcı]] ve ilk operasyonel sesüstü STOVL hayalet avcı uçağı olan F-35, yüksek düzeyde durumsal farkındalık ve uzun menzilli öldürücülük<ref name="100614ae_f35_stovl">{{Web kaynağı|url=http://www.lockheedmartin.com/news/press_releases/2010/100614ae_f35_stovl-supersonic.html |ad1=John R. |soyadı1=Kent |ad2=Chris |soyadı2=Geisel |başlık=F-35 STOVL supersonic |yayıncı=Lockheed Martin |websitesi=lockheedmartin.com |erişimtarihi=16 Kasım 2010}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www2.l-3com.com/displays/pdfs/redesign/ICP(2011)_LR.pdf |başlık=Open System Architecture (OSA) Secure Processing |çeviribaşlık=Açık Sistem Mimarisi (ASM) Güvenli İşleme |dil=İngilizce |yayıncı=L3 |websitesi=www2.l-3com.com |tarih=Mart 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20161104143800/http://www2.l-3com.com/displays/pdfs/redesign/ICP(2011)_LR.pdf |arşivtarihi=4 Kasım 2016 |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.aviationtoday.com/av/military/JSF-Integrated-Avionics-Par-Excellence_1067.html |başlık=Avionics Magazine :: JSF: Integrated Avionics Par Excellence |çeviribaşlık=Avionics Magazine :: JSF: Bütünleşik Aviyonikte Mükemmellik |dil=İngilizce |yayıncı=Aviation Today |websitesi=aviationtoday.com |tarih=Eylül 2003}}</ref> sağlayan düşük gözlemlenebilirlik sağlayan materyal ile gelişmiş aviyonikler ve sensör füzyonunu içerir; [[ABD Hava Kuvvetleri|USAF]], uçağı, gelişmiş sensörler ve görev sistemleri sayesinde [[SEAD|düşman hava savunma sistemlerini bastırmak]] (SEAD, Suppression of Enemy Air Defenses) için birincil saldırı uçağı olarak görmektedir.<ref>{{Web kaynağı |soyadı1=Amaani |ad1=ABD Hv. K. Tekn. Çavuş. Lyle |url=http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/120743/air-force-takes-combat-air-acquisitions-priorities-to-hill.aspx |başlık=Air Force takes combat air acquisitions priorities to Hill |çeviribaşlık=Hava Kuvvetleri muharebe havası edinme önceliklerini Hill'e taşıyor |dil=İngilizce |yayıncı=US Air Force |websitesi=af.mil |tarih=3 Nisan 2009 |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20161018125801/http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/120743/air-force-takes-combat-air-acquisitions-priorities-to-hill.aspx |arşiv-tarihi=18 Ekim 2016 |ölüurl=no }}</ref>
 
[[Dosya:F-35 Lightning II variants in flight near Eglin AFB in 2014.jpg|thumb|leftsol|(üstten itibaren) ''F-35A'', ''F-35B'' ve ''F-35C'' Valparaiso ([[Florida]]) Eglin Hava Üssü civarında uçarken (Mayıs 2014)]]
F-35, görünmezlik için eğimli iki dikey dengeleyiciye sahip bir kanat-kuyruk yapılandırmasına sahiptir. Uçuş kontrol yüzeyleri, [[flap|ön kenar kanatları]], [[flaperon]]lar,<ref group="not">F-35C, kanatların katlanan kısımlarında ek kanatçıklara sahiptir.</ref> [[dümen]]ler ve tüm hareketli yatay kuyrukları ([[Stabilatör|dengeleyici]]) içerir; [[öncü kök uzantı (havacılık)|öncü kök uzantıları]] da hava girişlerine doğru uzanır. F-35A ve F-35B'nin nispeten kısa olan 11 metre (35 ft) kanat açıklığı, ABD donanması amfibi saldırı gemileri park alanları ve taşıyıcı asansörleri içine sığacak şekilde ayarlanmıştır; F-35C'nin daha büyük kanadı daha fazla yakıt tasarrufu sağlar.<ref name="ryberg1">{{Web kaynağı|url=http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a399988.pdf |başlık=The Influence of Ship Configuration on the Design of the Joint Strike Fighter |çeviribaşlık=Gemi Yapılandırmasının Müşterek Saldırı Uçağının Tasarımına Etkisi |dil=İngilizce |ad1=Eric S. |soyadı1=Ryberg |sayfa=5 |yayıncı=Naval Surface Warfare Center Dahlgren Division |websitesi=dtic.mil |tarih=26 Şubat 2002}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.airspacemag.com/military-aviation/The-Ultimate-Fighter-166000926.html |başlık=The Ultimate Fighter? |çeviribaşlık=Nihai Savaşçı? |dil=İngilizce |yayıncı=Air Space Mag |websitesi=airspacemag.com |erişimtarihi=24 Şubat 2013 |arşivurl=https://archive.today/20130116143836/http://www.airspacemag.com/military-aviation/The-Ultimate-Fighter-166000926.html |ölüurl=yes |arşivtarihi=16 Ocak 2013 }}</ref> Sabit yönlendiricisiz sesüstü girişler (DSI, diverterless supersonic inlet), ön gövdenin sınır tabakasını, motor için bir Y-kanalı oluşturan girişlerden uzakta tutmak için yumrulu bir sıkıştırma yüzeyi ve ileri süprüntülü bir yüzey kullanır.<ref name="dsi">{{Web kaynağı |url=http://www.codeonemagazine.com/article.html?item_id=58 |başlık=JSF Diverterless Supersonic Inlet |çeviribaşlık=JSF'nin Yönlendiricisiz Sesüstü Girişi |dil=İngilizce |ad1=Eric |soyadı1=Hehs |yayıncı=Code One Magazine |erişimtarihi=28 Aralık 2012 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20130729130553/http://www.codeonemagazine.com/article.html?item_id=58 |arşiv-tarihi=29 Temmuz 2013 |ölüurl=no }}</ref> Yapısal olarak, F-35 F-22'den dersler aldı; kompozitler gövde ağırlığının %35'ini oluştururken, çoğunluğu [[Maleimid|bizmaleimid]] ve [[kompozit epoksi malzeme]]lerin yanı sıra yeni üretim partilerinde bazı [[karbon nanotüp]] takviyeli [[epoksi]] malzemelerdir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.compositesworld.com/articles/skinning-the-f-35-fighter |başlık=Skinning the F-35 fighter |çeviribaşlık=F-35 uçağının derisini kaldırmak |dil=İngilizce |yayıncı=CompositesWorld |websitesi=compositesworld.com |erişimtarihi=24 Kasım 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.onlineamd.com/aerospace-manufacturing-design-Vector-Composites-Quicksteps-amd-051710.aspx |başlık=Contract Awarded To Validate Process For JSF |çeviribaşlık=JSF için süreci doğrulamak adına verilen sözleşme |dil=İngilizce |yayıncı=onlineamd.com |tarih=17 Mayıs 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120314153109/http://www.onlineamd.com/aerospace-manufacturing-design-Vector-Composites-Quicksteps-amd-051710.aspx |arşivtarihi=14 Mart 2012 |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.flightglobal.com/articles/2011/05/26/357223/lockheed-martin-reveals-f-35-to-feature-nanocomposite.html |başlık=Lockheed Martin reveals F-35 to feature nanocomposite structures |çeviribaşlık=Lockheed Martin, F-35'in nanokompozit yapılara sahip olduğunu ortaya koyuyor |dil=İngilizce |ad1=Stephen |soyadı1=Trimble |yayıncı=Flight International |tarih=26 Mayıs 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110530213822/http://www.flightglobal.com/articles/2011/05/26/357223/lockheed-martin-reveals-f-35-to-feature-nanocomposite.html |arşivtarihi=30 Mayıs 2011 |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref> F-35, 13.300 kg (29.300 lb) boş ağırlığa sahip en hafif türü ile, yerini aldığı hafif avcı uçaklarından çok daha ağırdır; ağırlığın büyük bir kısmı iç silah bölmelerine ve taşınan geniş aviyoniklere bağlanabilir.<ref name="F-35_skills_analyzed">{{Web kaynağı |url=http://www.aviationweek.com/aw/generic/story_channel.jsp?channel=defense&id=news/F35-030509.xml |ad1=Andy |soyadı1=Nativi |başlık=F-35 Air Combat Skills Analyzed |çeviribaşlık=F-35'in Hava Muharebe Becerileri Çözümlendi |dil=İngilizce |yayıncı=Aviation Week |tarih=5 Mart 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20101226061121/http://www.aviationweek.com/aw/generic/story_channel.jsp?channel=defense&id=news%2FF35-030509.xml |arşivtarihi=26 Aralık 2010 |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref>
 
115. satır:
 
=== Sensörler ve aviyonik ===
[[Dosya:F-35 EOTS 12-5054.jpg|thumb|sağ|F-35'in burnunun altındaki elektro-optik hedefleme sistemi (EOTS)]]
F-35'in görev sistemleri, uçağın en karmaşık yönleri arasındadır. Aviyonik ve [[sensör füzyonu]], pilotun durumsal farkındalığını ve komuta ve kontrol yeteneklerini geliştirmek ve ağ merkezli savaşı kolaylaştırmak için tasarlanmıştır.<ref name="LHMC" /><ref>{{Görüşme kaynağı|url=http://www.militaryaerospace.com/articles/print/volume-21/issue-5/news/news/f-35-avionics__an.html |başlık=F-35 avionics: an interview with the Joint Strike Fighter's director of mission systems and software |çeviribaşlık=F-35 aviyonikleri: Müşterek Saldırı Uçağının görev sistemleri ve yazılım direktörü ile röportaj |dil=İngilizce |ad1=Eric |soyadı1=George |görüşmeci=John McHale |tarih=1 Mayıs 2010 |eser=Military & Aerospace Electronics |yayıncı=PennWell Corporation |cilt=21 |sayı=5 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160101013605/http://www.militaryaerospace.com/articles/print/volume-21/issue-5/news/news/f-35-avionics__an.html |arşivtarihi=1 Ocak 2016 |ölüurl=evet}}</ref> Anahtar [[sensör|algılayıcı]]lar arasında Northrop Grumman AN/APG-81 aktif elektronik taramalı dizi ([[AESA]]) radarı, BAE Systems AN/ASQ-239 Barracuda elektronik harp sistemi, Northrop Grumman/Raytheon AN/AAQ-37 Dağıtık Diyafram Sistemi (DAS), Lockheed Martin AN/AAQ-40 Elektro-Optik Hedefleme Sistemi (EOTS), Northrop Grumman AN/ASQ-242 İletişim, Konumlandırma ve Kimliklendirme (CNI, Communications, Navigation, and Identification) takımı ve Harris Corporation Çok İşlevli Gelişmiş Veri Bağlantı (MADL) haberleşme sistemi. F-35, yerel [[harp alanı|savaş alanı]]nın uyumlu bir görüntüsünü sağlamak için sensör iletişimi ve herhangi bir olası kullanım ve birbirleri ile birleştirim amaçlı kullanılabilirliği ile tasarlanmıştır; örneğin, APG-81 radarı ayrıca elektronik harp sisteminin bir parçası olarak da işlev görür.<ref name="aviationtoday.com">{{Web kaynağı |url=http://www.aviationtoday.com/av/categories/military/845.html |ad1=Ron |soyadı1=Sherman |başlık=F-35 Electronic Warfare Suite: More Than Self-Protection |çeviribaşlık=F-35 Elektronik Harp Takımı: Kişisel Korumadan Daha Fazlası |dil=İngilizce |yayıncı=Aviation Today |websitesi=aviationtoday.com |tarih=1 Temmuz 2006 |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20161116022837/http://www.aviationtoday.com/av/categories/military/845.html |arşiv-tarihi=16 Kasım 2016 |ölüurl=no }}</ref>
 
F-35'in yazılımlarının çoğu [[C (programlama dili)|C]] ve [[C++]] programlama dillerinde geliştirilirken, F-22'deki [[Ada (programlama dili)|Ada83]] programlama lehçesi de kullanıldı; Blok 3F'nin yazılımı 8.6 milyon satır koda sahipti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://journal.thecsiac.com/issue/53/158 |başlık=Hey C and C++ Can Be Used In Safety Critical Applications Too! |çeviribaşlık=Hey, C ve C++ Güvenlik Açısından Kritik Uygulamalarda da Kullanılabilir! |dil=İngilizce |yayıncı=Journal.thecsiac.com |tarih=11 Şubat 2001}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.aviationweek.com/aw/generic/story_channel.jsp?channel=defense&id=news/awst/2010/06/07/AW_06_07_2010_p26-231580.xml&headline=Flight%20Tests%20Of%20Next%20F-35%20Block%20Underway |ad1=Graham |soyadı1=Warwick |başlık=Flight Tests Of Next F-35 Block Underway |çeviribaşlık=Bir Sonraki F-35 Bloğunun Uçuş Testleri Devam Ediyor |dil=İngilizce |yayıncı=Aviation Week |tarih=12 Haziran 2010}}</ref> Green Hills Software [[Integrity (işletim sistemi)|Integrity DO-178B]] [[gerçek zamanlı işletim sistemi]] (RTOS), [[bütünleşik çekirdekli işlemci]]ler (ICP, Integrated core processors) üzerinde çalışır; veri ağı, [[IEEE 1394|IEEE 1394b]] ve [[Fiber Kanal]] veri yollarını içerir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://embeddedstar.com/press/content/2004/2/embedded12722.html |başlık=Raytheon Selects RACE++ Multicomputers for F-35 Joint Strike Fighter |çeviribaşlık=Raytheon, F-35 Müşterek Saldırı Uçağı için RACE++ Çoklu Bilgisayarlarını Seçti |dil=İngilizce |yayıncı=Embeddedstar.com |erişimtarihi=25 Ekim 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20151027215847/http://embeddedstar.com/press/content/2004/2/embedded12722.html |arşivtarihi=27 Ekim 2015 |ölüurl=yes }}</ref><ref name="M&AE V21 I2 McHale">{{Web kaynağı |url=http://www.militaryaerospace.com/articles/print/volume-21/issue-2/news/news/f-35-joint-strike-fighter-leverages-cots-for-avionics-systems.html |başlık=F-35 Joint Strike Fighter leverages COTS for avionics systems |çeviribaşlık=F-35 Müşterek Saldırı Uçağı, aviyonik sistemler için COTS'tan yararlanıyor |dil=İngilizce |ad1=John |soyadı1=McHale |tarih=1 Şubat 2010 |yayıncı=Military & Aerospace Electronics, PennWell Corporation |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130921054632/http://www.militaryaerospace.com/articles/print/volume-21/issue-2/news/news/f-35-joint-strike-fighter-leverages-cots-for-avionics-systems.html |arşivtarihi=21 Eylül 2013 |ölüurl=yes |erişimtarihi=1 Ekim 2020 }}</ref> Yazılım, tanımlı radyo sistemleri için filo yazılımı yükseltmelerini sağlamak ve daha fazla yükseltme esnekliği ve uygun fiyatta olmasını sağlamak için, aviyonikler, kullanışlı olduğunda [[ticari kullanıma hazır]] (COTS, Commercial off-the-shelf) bileşenlerden yararlanır.<ref name="avweek_20070205">{{Haber kaynağı|başlık=The Electric Jet |çeviribaşlık=Elektrikli Jet |dil=İngilizce |ad1=E. H. |soyadı1=Philips, |yayıncı=Aviation Week & Space Technology |tarih=5 Şubat 2007}}</ref><ref name="avionics_20070601">{{Web kaynağı|url=http://www.aviationtoday.com/av/categories/military/11667.html |başlık=Reducing Risk on the Joint Strike Fighter |çeviribaşlık=Müşterek Saldırı Uçağında Riski Azaltma |dil=İngilizce |ad1=Ian |soyadı1=Parker |yayıncı=Access Intelligence, LLC - Aviation Today |websitesi=aviationtoday.com |tarih= 1 Haziran 2007}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.avionics-intelligence.com/articles/2013/06/ai-f35-fpgas.html |başlık=Tens of thousands of Xilinx FPGAs to be supplied by Lockheed Martin for F-35 Joint Strike Fighter avionics |çeviribaşlık=F-35 Müşterek Saldırı Uçağı aviyonikleri için Lockheed Martin tarafından tedarik edilecek on binlerce Xilinx FPGA |dil=İngilizce |tarih=16 Haziran 2013}}</ref> Görev sistemleri yazılımı, özellikle sensör füzyonu, programın en zor kısımlarından biriydi ve önemli program gecikmelerine neden olmuştu.<ref group="not">2014 yılında Operasyonel Test ve Değerlendirme Direktörü Michael Gilmore şunları söyledi: "yazılım geliştirme, yüklenici laboratuvarlarına entegrasyon ve uçuş testi için olgun yeteneklerin teslimi programın gerisinde kalmaya devam etti."</ref><ref>FY2013 DOD PROGRAMS F-35 Joint Strike Fighter (JSF)</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.dodbuzz.com/2010/11/23/schwartz-concerned-about-f-35a-delays/ |ad1=John |soyadı1=Reed |başlık=Schwartz Concerned About F-35A Delays |çeviribaşlık=Schwartz, F-35A Gecikmeleri Konusunda Endişeli |dil=İngilizce |yayıncı=DoD buzz |websitesi=dodbuzz.com |tarih=23 Kasım 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20101126155649/http://www.dodbuzz.com/2010/11/23/schwartz-concerned-about-f-35a-delays/ |arşivtarihi=26 Kasım 2010 |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |ölüurl=yes }}</ref><ref name="sw_delay">{{Web kaynağı |url=http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/473499/program-executive-officer-describes-f-35-progress.aspx |başlık=Program executive officer describes F-35 progress |çeviribaşlık=Program yöneticisi F-35 ilerlemesini anlatıyor |dil=İngilizce |ad1=Amaani |soyadı1=Lyle |tarih=6 Mart 2014 |yayıncı=American Forces Press Service |websitesi=af.mil |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20161104182132/http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/473499/program-executive-officer-describes-f-35-progress.aspx |arşiv-tarihi=4 Kasım 2016 |ölüurl=no }}</ref>
 
[[Dosya:AN-APG-81 Antenna, 2005 - National Electronics Museum - DSC00393.JPG|thumb|leftsol|upright|[[APG-81|AN/APG-81]] [[Aktif Faz Dizinli Radar|AESA radarı]] anteni. Anten uçağın burun konisine sığabilecek boyuttadır.]]
APG-81 radarı, hızlı ışın çevikliği için elektronik tarama kullanır ve pasif ve aktif havadan havaya kipleri, vuruş kiplerini ve sentetik açıklıklı radar (SAR, synthetic aperture radar) özelliğini içerir ve 150 km'yi (80 nmi) aşan aralıklarda çoklu hedef izleme özelliğine sahiptir. Anten görünmezlik için geriye doğru eğiktir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.es.northropgrumman.com/solutions/f35aesaradar/ |başlık=APG-81 (F-35 Lightning II) |website=northropgrumman.com |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130123033148/http://www.es.northropgrumman.com/solutions/f35aesaradar/ |arşivtarihi=23 Ocak 2013 |yayıncı=Northrop Grumman Electronic Systems |erişimtarihi=4 Ağustos 2007 |ölüurl=yes }}</ref> Radarı tamamlayan AAQ-37 DAS, her yönden füze fırlatma uyarısı ve hedef takibi sağlayan altı kızılötesi sensörden oluşur; DAS bir durumsal farkındalık kızılötesi arama ve izleme (SAIRST) sistemi olarak hareket eder ve pilota kask vizöründe küresel kızılötesi ve gece görüş görüntüleri verir.<ref Name="Distributed Aperture System">{{Web kaynağı |url=http://www.es.northropgrumman.com/solutions/f35targeting/ |başlık=F-35 Distributed Aperture System (EO DAS) |çeviribaşlık=F-35 Dağıtık Diyafram Sistemi (EO DAS) |dil=İngilizce |yayıncı=Northrop Grumman |website=northropgrumman.com |erişimtarihi=6 Nisan 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100402082538/http://www.es.northropgrumman.com/solutions/f35targeting/ |arşivtarihi=2 Nisan 2010 |ölüurl=yes }}</ref> ASQ-239 Barracuda elektronik harp sistemi, her yönden [[radar uyarı alıcısı]] (RWR, Radar warning receiver) için kanat ve kuyruk kenarlarına gömülü on radyo frekansı antenine sahiptir. Ayrıca, radyo frekansı ve kızılötesi izleme işlevlerinin sensör füzyonu, coğrafi konum tehdit hedeflemesi ve füzelere karşı kendini savunma için çok bantlı görüntü karşı önlemleri sağlar. Elektronik harp sistemi, düşman radarlarını tespit edebilir ve bozma yeteneğine sahiptir.<ref name="mission_sys_design">{{Dergi kaynağı|url=https://www.lockheedmartin.com/content/dam/lockheed-martin/eo/documents/webt/F-35_Mission_Systems_Design_Development_and_Verification.pdf |başlık=F-35 Mission Systems Design, Development, and Verification |çeviribaşlık=F-35 Görev Sistemleri Tasarımı, Geliştirme ve Doğrulama |dil=İngilizce |dergi=American Institute of Aeronautics and Astronautics |ad1=Greg |soyadı1=Lemons |ad2=Karen |soyadı2=Carrington |ad3=Dr. Thomas |soyadı3=Frey |ad4=John |soyadı4=Ledyard |doi=10.2514/6.2018-3519 |tarih=24 Haziran 2018 |erişimtarihi=1 Şubat 2020}}</ref> AAQ-40 EOTS, burnun altında karartılı pencerenin arkasına dâhili olarak eklenmiştir ve lazer hedefleme, [[FLIR|ileriye dönük kızılötesi]] (FLIR, Forward-looking infrared) ve uzun menzilli kızılötesi arama ve izleme (IRST, Infrared search and track) işlevleri gerçekleştirir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.lockheedmartin.com/products/JointStrikeFighterElectroOpticalTar/ |başlık=Lockheed Martin Missiles and Fire Control: Joint Strike Fighter Electro-Optical Targeting System |çeviribaşlık=Lockheed Martin Füzeleri ve Atış Kontrolü: Müşterek Saldırı Uçağı Elektro-Optik Hedefleme Sistemi |dil=İngilizce |yayıncı=Lockheed Martin |erişimtarihi=11 Nisan 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090106235314/http://www.lockheedmartin.com/products/JointStrikeFighterElectroOpticalTar/ |arşivtarihi=6 Ocak 2009 |ölüurl=no }}</ref> ASQ-242 CNI takımı, gizli CNI işlevleri için Çok İşlevli Gelişmiş Veri Bağlantısı (MADL, Multifunction Advanced Data Link) dâhil olmak üzere yarım düzine kadar farklı fiziksel bağlantı kullanır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.northropgrumman.com/Capabilities/F35Lightning/Documents/asq242_datasheet.pdf |başlık=ASQ242 Datasheet |çeviribaşlık=ASQ242 Veri kağıdı |dil=İngilizce |biçim=PDF |yayıncı=Northrop Grumman |website=northropgrumman.com |tarih= |erişimtarihi= |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200112193942/https://www.northropgrumman.com/Capabilities/F35Lightning/Documents/asq242_datasheet.pdf |arşiv-tarihi=12 Ocak 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.militaryaerospace.com/articles/print/volume-14/issue-5/features/special-report/f-35-jet-fighters-to-take-integrated-avionics-to-a-whole-new-level.html |başlık=F-35 jet fighters to take integrated avionics to a whole new level |çeviribaşlık=Bütünleşik aviyonikleri yepyeni bir seviyeye taşıyan F-35 jet avcı uçakları |dil=İngilizce |tarih=1 Mayıs 2003 |yayıncı=Military & Aerospace Electronics - PennWell |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200202064222/https://www.militaryaerospace.com/articles/print/volume-14/issue-5/features/special-report/f-35-jet-fighters-to-take-integrated-avionics-to-a-whole-new-level.html |arşiv-tarihi=2 Şubat 2020 |ölüurl=yes }}</ref> Sensör füzyonu sayesinde, radyo frekansı alıcılarından ve kızılötesi alıcılardan gelen bilgiler, pilot için tek bir taktik görüntü oluşturmak üzere birleştirilir. Tüm yönleriyle hedef algılama ve tanımlama, düşük gözlemlenebilirlikten ödün vermeden MADL aracılığıyla diğer platformlara paylaşılabilirken, Link 16 eski sistemlerle iletişim için mevcuttur.<ref>{{Web kaynağı |url=http://defense-update.com/20120727_israel-us-negotiate-450-million-f-35i-avionic-enhancements.html |başlık=Israel, US Negotiate $450 Million F-35I Avionic Enhancements |çeviribaşlık=İsrail ve ABD 450 Milyon Dolarlık F-35I Aviyonik İyileştirmeleri için Pazarlık Yaptı |dil=İngilizce |yayıncı=Defense Update |tarih=27 Temmuz 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120730093546/http://defense-update.com/20120727_israel-us-negotiate-450-million-f-35i-avionic-enhancements.html |arşivtarihi=30 Temmuz 2012 |erişimtarihi=1 Ekim 2020 |ölüurl=yes }}</ref>
 
126. satır:
 
=== Görünmezlik ve radar izi ===
[[Dosya:33rd FTS, F-35 training 131212-F-TJ158-008.jpg|thumb|sağ|İniş takımı kapağı ve erişim panellerindeki testere dişi tasarımına dikkat ediniz]]
Görünmezlik, F-35'in tasarımının önemli bir yönüdür ve [[radar kesiti]] (RCS), gövdenin dikkatlice şekillendirilmesi ve [[Radyasyon emici malzeme|radar emici malzeme]]lerin (RAM) kullanılmasıyla en aza indirilir; [[Radar kesiti|RCS]]'yi azaltmak için gözle görülür önlemler arasında kenarların hizalanması, cilt panellerinin tırtıllanması ve motor yüzü ile türbinin maskelenmesi yer alır. Ek olarak, F-35'in yönlendiricisiz sesüstü girişi (DSI), sınır tabakasını giriş kanalından uzaklaştırmak, yönlendiricisiz boşluğu ortadan kaldırmak ve radar izini daha da azaltmak için bir [[Ayırıcı plaka (havacılık)|ayırıcı boşluk]] veya akı sistemi yerine bir sıkıştırma yumrusu ve ileri süprüntülü bir yüzey kullanır.<ref name="dsi" /><ref>{{Web kaynağı |url=http://aviationintel.com/2012/10/22/fast-history-lockheeds-diverterless-supersonic-inlet-testbed-f-16/ |başlık=Fast History: Lockheed's Diverterless Supersonic Inlet Testbed F-16 |çeviribaşlık=Hızlı Tarih: Lockheed'in Yönlendiricisiz Sesüstü Girişi Test Yatağı F-16 |dil=İngilizce |yayıncı=aviationintel.com |tarih=13 Ocak 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130907000042/http://aviationintel.com/2012/10/22/fast-history-lockheeds-diverterless-supersonic-inlet-testbed-f-16/ |arşivtarihi=7 Eylül 2013 |erişimtarihi=2 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-35-design.htm |başlık=F-35 Joint Strike Fighter (JSF) Lightning II |çeviribaşlık=F-35 Müşterek Saldırı Uçağı (JSF) Şimşek II |dil=İngilizce |yayıncı=GlobalSecurity.org |erişimtarihi=16 Kasım 2010 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200807052723/https://www.globalsecurity.org/military/systems/aircraft/f-35-design.htm |arşiv-tarihi=7 Ağustos 2020 |ölüurl=no }}</ref> F-35'in RCS değeri, belirli frekans ve açılarda bir metal golf topundan daha düşük olarak karakterize edilmiştir; bazı koşullarda, F-35, görünmezlik yönünden F-22'ye göre daha olumlu geri dönüş verir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.airforcemag.com/article/The-F-35-on-Final-Approach/ |başlık=The F-35 on Final Approach |çeviribaşlık=Son Yaklaşım için F-35 |dil=İngilizce |ad1=John A. |soyadı1=Tirpak |yayıncı=Air Force Mag |tarih=26 Kasım 2014 |erişimtarihi=1 Şubat 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200731032624/https://www.airforcemag.com/article/The-F-35-on-Final-Approach/ |arşiv-tarihi=31 Temmuz 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://breakingdefense.com/2015/03/threat-data-biggest-worry-for-f-35as-ioc-but-it-will-be-on-time/ |başlık=Threat Data Biggest Worry For F-35A's IOC; But It 'Will Be On Time' |çeviribaşlık=Tehdit Verisi F-35A'nın IOC'si İçin En Büyük Endişe; Ama 'Zamanında Olacak' |dil=İngilizce |yayıncı=Breaking Defense |erişimtarihi=31 Mart 2015 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20150317011900/http://breakingdefense.com/2015/03/threat-data-biggest-worry-for-f-35as-ioc-but-it-will-be-on-time/ |arşiv-tarihi=17 Mart 2015 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://breakingdefense.com/2014/06/gen-mike-hostage-on-the-f-35-no-growlers-needed-when-war-starts/3/ |başlık=Gen. Mike Hostage On The F-35; No Growlers Needed When War Starts |çeviribaşlık=Gen. Mike F-35'te Rehin Aldı; Savaş Başladığında Hırıltılara Gerek Yok |dil=İngilizce |ad1=Colin |soyadı1=Clark |yayıncı=Breaking Defense |tarih=6 Haziran 2014 |erişimtarihi=2 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20140811145944/http://breakingdefense.com/2014/06/gen-mike-hostage-on-the-f-35-no-growlers-needed-when-war-starts/3/ |arşiv-tarihi=11 Ağustos 2014 |ölüurl=no }}</ref> Sürdürülebilirlik yönünden, F-35'in görünmezlik özellikli tasarımı, F-22 gibi daha önce geliştirilen hayalet uçaklardan öğrenilen dersleri almıştır. F-35'in radar dalgası emen fiber mat gövde yüzeyi daha dayanıklıdır ve eski üst tabakalardan daha az bakım gerektirir.<ref name="Countermeasures">{{Web kaynağı|url=http://www.aviationweek.com/aw/generic/story_channel.jsp?channel=defense&id=news/asd/2010/05/17/10.xml&headline=New%20Stealth%20Concept%20Could%20Affect%20JSF%20Cost |başlık=New Stealth Concept Could Affect JSF Cost |çeviribaşlık=Yeni Gizlilik Kavramı JSF Maliyetini Etkileyebilir |dil=İngilizce |ad1=Amy |soyadı1=Butler |yayıncı=Aviation Week |tarih=17 Mayıs 2010}}</ref> Uçak ayrıca [[Kızılötesi imza|kızılötesi]] ve [[Uçak kamuflajı|görsel simge]]lerin yanı sıra tespitlerini önlemek için radyo frekansı yayıcılarının sıkı kontrollerine de sahiptir.<ref name="LockMart_Norway">{{Web kaynağı |url=http://www.dote.osd.mil/pub/reports/FY2000/airforce/00jsf.html |başlık=USAF FY00 activity on the JSF |çeviribaşlık=JSF'de USAF FY00 etkinliği |dil=İngilizce |yayıncı=U.S. Director, Operational Test & Evaluation |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110723171357/http://www.dote.osd.mil/pub/reports/FY2000/airforce/00jsf.html |arşivtarihi=23 Temmuz 2011 |erişimtarihi=2 Ekim 2020 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.regjeringen.no/upload/FD/Temadokumenter/JSF_RBI-svar.pdf |başlık=F-35 Norwegian Executive Summary |çeviribaşlık=F-35 Norveç Yönetici Özeti |dil=İngilizce |yayıncı=Lockheed Martin |websitesi=regjeringen.no |biçim=PDF |tarih=Nisan 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20121012064324/http://www.regjeringen.no/upload/FD/Temadokumenter/JSF_RBI-svar.pdf |arşivtarihi=12 Ekim 2012 |erişimtarihi=2 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://www.bloomberg.com/news/2011-05-04/lockheed-martin-s-f-35-fighter-jet-passes-initial-stealth-hurdle.html |ad1=Tony |soyadı1=Capaccio |başlık=Lockheed Martin’s F-35 Fighter Jet Passes Initial Stealth Hurdle |çeviribaşlık=Lockheed Martin'in F-35 Savaş Uçağı İlk Görünmez Engelden Geçti |dil=İngilizce |yayıncı=Bloomberg News |tarih=4 Mayıs 2011 |erişimtarihi=2 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20141209181430/http://www.bloomberg.com/news/2011-05-04/lockheed-martin-s-f-35-fighter-jet-passes-initial-stealth-hurdle.html |arşiv-tarihi=9 Aralık 2014 |ölüurl=no }}</ref> F-35'in görünmezlik tasarımı öncelikle yüksek frekanslı [[X bandı]] dalga boylarına odaklanmıştır;<ref>{{Web kaynağı |url=http://defense-update.com/20150614_f35_beyond_stealth.html |başlık=F-35 – Beyond Stealth |çeviribaşlık=F-35 - Görünmezliğin Ötesinde |dil=İngilizce |yayıncı=Defense Update |websitesi=defense-update.com |tarih=14 Haziran 2015 |erişimtarihi=5 Nisan 2019 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200806035343/https://defense-update.com/20150614_f35_beyond_stealth.html |arşiv-tarihi=6 Ağustos 2020 |ölüurl=no }}</ref> [[düşük frekanslı radar]]lar, [[Rayleigh saçılması]] nedeniyle görünmez uçakları tespit edebilir, ancak bu tür radarlar da dikkat çekici olarak, dağınıklığa duyarlıdır ve hassasiyetten yoksunlardır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a359931.pdf |yazarlar=Ralston, J; Heagy, J; ve diğ. |başlık=Environmental/Noise Effects on UHF/VHF UWB SAR |yayıncı=dtic.mil |tarih=Eylül 1998 |erişimtarihi=2 Ocak 2015 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20170227005205/http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a359931.pdf |arşiv-tarihi=27 Şubat 2017 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://thediplomat.com/2014/08/the-f-35-vs-the-vhf-threat/ |başlık=The F-35 vs. The VHF Threat |çeviribaşlık=F-35 ve VHF Tehdidi |dil=İngilizce |ad1=Guy |soyadı1=Plopsky |ad2=Fabrizio |soyadı2=Bozzato |yayıncı=The Diplomat |tarih=21 Ağustos 2014 |erişimtarihi=2 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200806011358/https://thediplomat.com/2014/08/the-f-35-vs-the-vhf-threat/ |arşiv-tarihi=6 Ağustos 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA529057 |başlık=Survivability of the Next Strike Fighter |çeviribaşlık=Bir Sonraki Taarruz Uçağının Beka Kabiliyeti |ad1=Jeffrey |soyadı1=Brewer |ad2=Shawn |soyadı2=Meadows |sayfa=23 |eser=Aircraft Survivability: Susceptibility Reduction |yayıncı=Joint Aircraft Survivability Program Office |tarih=Yaz 2006 |erişimtarihi=2 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20121201031745/http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA529057 |arşiv-tarihi=1 Aralık 2012 |ölüurl=no }}</ref> RCS'yi gizlemek için uçak üzerine dört [[Luneburg lensi|Luneburg lens]] reflektörü eklenebilir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.businessinsider.com/f-35-luneberg-radar-cross-section-russia-estonia-2017-5 |başlık=This strange mod to the F-35 kills its stealth near Russian defenses – and there's good reason for that |çeviribaşlık=F-35'in bu garip modu, Rus savunması yakınındaki gizliliğini yok ediyor - ve bunun için iyi bir sebep var |dil=İngilizce |ad1=Alex |soyadı1=Lockie |yayıncı=Business Insider |tarih=5 Mayıs 2017 |erişimtarihi=2 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200824190211/https://www.businessinsider.com/f-35-luneberg-radar-cross-section-russia-estonia-2017-5 |arşiv-tarihi=24 Ağustos 2020 |ölüurl=no }}</ref>
 
132. satır:
 
=== Kokpit ===
[[Dosya:F-35 training system, logistic system ready for operations 150630-M-EG514-000.jpg|thumb|sağ|F-35 kokpit simülatörü]]
Cam kokpit pilota iyi bir durumsal farkındalık kazandırmak için tasarlandı. Ana ekran, uçuş cihazlarını, mühimmat yönetimini, CNI bilgilerini ve bütünleşik ikaz ve uyarıları gösteren 50x20 cm (20x8 inç) panoramik bir [[dokunmatik ekran]]dır; pilot, bilgilerin düzenini özelleştirebilir. Ana ekranın altında daha küçük bir bekleme ekranı (stand-by display) bulunur.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/589143/f-35-pilot-training-begins-at-luke/ |başlık=F-35 pilot training begins at Luke |çeviribaşlık=F-35 pilot eğitimi Luke'da başlıyor |dil=İngilizce |ad1=Senior Airman James |soyadı1=Hensley |yayıncı=56th Fighter Wing Public Affairs |websitesi=af.mil |tarih=19 Mayıs 2015 |erişimtarihi=30 Ocak 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200731043404/https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/589143/f-35-pilot-training-begins-at-luke/ |arşiv-tarihi=31 Temmuz 2020 |ölüurl=no }}</ref> Kokpit, Adacel tarafından geliştirilen bir [[Doğrudan ses girişi|konuşma tanıma sistemi]]ne sahiptir.<ref name="voice">{{Web kaynağı |url=http://www.afmc.af.mil/news/story.asp?id=123071564 |başlık=Researchers fine-tune F-35 pilot-aircraft speech system |çeviribaşlık=Araştırmacılar F-35'in pilot-uçak konuşma sistemine ince ayar yapıyor |dil=İnglizce |ad1=John |soyadı1=Schutte |yayıncı=US Air Force |website=af.mil |tarih=10 Ekim 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160423232632/http://www.afmc.af.mil/news/story.asp?id=123071564 |arşivtarihi=23 Nisan 2016 |erişimtarihi=3 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref> F-35'in [[baş üstü göstergesi]] yoktur, bunun yerine, uçuş ve savaş bilgileri, pilotun kaskının vizöründe, bir [[kaska takılı ekran sistemi|kaska ekli ekran sistemi]]nde (HMDS) görüntülenir.<ref name="hdms">{{Web kaynağı |url=http://www.rockwellcollins.com/news/page8813.html |başlık=VSI's Helmet Mounted Display System flies on Joint Strike Fighter |çeviribaşlık=VSI'nın Kask Üstü Görüntüleme Sistemi, Müşterek Saldırı Uçağı'nda uçuyor |dil=İngilizce |yayıncı=Rockwell Collins |website=rockwellcollins.com |yıl=2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110717090016/http://www3.rockwellcollins.com/news/page8813.html |arşivtarihi=17 Temmuz 2011 |ölüurl=hayır }}</ref> Tek parça renkli [[kanopi]] önden menteşelidir ve yapısal direnç için bir iç çerçeveye sahiptir. Martin-Baker US16E [[fırlatma koltuğu]], yan raylar üzerine yerleştirilmiş bir çift mancınık sistemi ile fırlatılır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.jsf.org.uk/JSF-UK-Industry-Team/Martin-Baker.aspx |başlık=Martin-Baker |yayıncı=JSF |erişimtarihi=23 Kasım 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081021165256/http://www.jsf.org.uk/JSF-UK-Industry-Team/Martin-Baker.aspx |arşivtarihi=21 Ekim 2008 |ölüurl=yes }}</ref><ref>"JSF" ''Martin-Baker''. Erişim: 23 Kasım 2009</ref> Sağ tarafta bir çubuk ve elle çalıştırılan gaz ve çubuk sistemi vardır. Yaşam desteği takımı, yerleşik bir oksijen üretim sistemi (OBOGS), acil durumlar için yardımcı bir oksijen tüpü ve yedek oksijen sistemi ile bütünleşik güç paketi (IPP, Integrated Power Package) ile donatılmış ve güçlendirilmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.af.mil/News/Commentaries/Display/Article/1941943/keeping-cool-over-salt-lake/ |başlık=Keeping cool over Salt Lake |çeviribaşlık=Salt Lake üzerinde serinlemek |dil=İngilizce |ad1=Capt. Jonathan |soyadı1=Lowell |yayıncı=U.S. Air Force |tarih=25 Ağustos 2019 |erişimtarihi=30 Ocak 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200731034809/https://www.af.mil/News/Commentaries/Display/Article/1941943/keeping-cool-over-salt-lake/ |arşiv-tarihi=31 Temmuz 2020 |ölüurl=no }}</ref>
 
[[Dosya:U.S. Air Force Capt. Brad Matherne, a pilot with the 422nd Test and Evaluation Squadron, taxis an F-35A Lightning II aircraft before its first operational training mission April 4, 2013, at Nellis Air Force 130404-F-KX404-037.jpg|leftsol|thumb|F-35'in kaska ekli ekran sistemi]]
Collins Elbit Vision Systems tarafından üretilen kask ekranı, F-35'in insan-makine arayüzünün önemli bir parçasıdır.<ref group="not">Rockwell Collins ve Elbit Systems, Vision Systems International (VSI) ortak girişimini kurmuş ve daha sonra adını Collins Elbit Vision Systems (CEVS) olarak değiştirmiştir.</ref> Kaska takılı ekran sistemi, eski uçakların ön panelinin üstüne yerleştirilmiş baş üstü göstergesi yerine, kask vizörüne uçuş ve muharebe bilgilerini getirerek pilotların hangi yöne bakarlarsa baksınlar önemli bilgileri görmelerini sağlar.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.aviationtoday.com/2018/08/24/f-35-helmet-worlds-advanced-fighter/ |başlık=F-35: Under the Helmet of the World’s Most Advanced Fighter |çeviribaşlık=F-35: Dünyanın En Gelişmiş Savaşçısının Miğferi Altında |dil=İngilizce |ad1=Nick |soyadı1=Zazulia |yayıncı=Avionics International |tarih=24 Ağustos 2018 |erişimtarihi=3 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200823222602/https://www.aviationtoday.com/2018/08/24/f-35-helmet-worlds-advanced-fighter/ |arşiv-tarihi=23 Ağustos 2020 |ölüurl=no }}</ref> Dağıtık Diyafram Sisteminden gelen kızılötesi ve gece görüşü görüntüleri doğrudan HMDS'de görüntülenebilir ve pilotun uçağı "görmesini" sağlar. HMDS, bir F-35 pilotunun, uçağın burnu başka bir yere dönük iken bile, füze arayıcıları hedefleri yüksek açılarda görüş mesafesinden keserek füze ateşlemesine izin verir.<ref name="F-35_prog_brief_Sept2006">{{Web kaynağı |url=http://www.jsf.mil/downloads/documents/AFA_Conf_-_JSF_Program_Brief_-_26_Sept_06.pdf |ad1=Brigadier General Charles R. |soyadı1=Davis |başlık=F-35 Program Brief |yayıncı=USAF |tarih=26 Eylül 2006 |erişimtarihi=13 Ağustos 2013 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200725033118/https://www.jsf.mil/downloads/documents/AFA_Conf_-_JSF_Program_Brief_-_26_Sept_06.pdf |arşiv-tarihi=25 Temmuz 2020 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=https://www.youtube.com/user/F35JSFVideos#play/uploads/7/CwvnhFgzIKI |başlık=F-35 Distributed Aperture System EO DAS |çeviribaşlık=F-35 Dağıtık Diyafram Sistemi EO DAS |dil=İngilizce |yayıncı=YouTube |websitesi=youtube.com |erişimtarihi=23 Kasım 2009 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20181217153230/https://www.youtube.com/user/F35JSFVideos/#play/uploads/7/CwvnhFgzIKI |arşiv-tarihi=17 Aralık 2018 |ölüurl=no }}</ref> Her bir kask 400.000 dolardır.<ref>{{Haber kaynağı |url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2015/04/01/meet-the-most-fascinating-part-of-the-f-35-the-400000-helmet/ |başlık=Meet the most fascinating part of the F-35: The $400,000 helmet |çeviribaşlık=F-35'in en büyüleyici kısmı ile tanışın: 400.000 dolarlık kask |dil=İngilizce |ad1=Christian |soyadı1=Davenport |yayıncı=Washington Post |websitesi=washingtonpost.com |erişimtarihi=2 Ağustos 2015 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200801000259/https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2015/04/01/meet-the-most-fascinating-part-of-the-f-35-the-400000-helmet/ |arşiv-tarihi=1 Ağustos 2020 |ölüurl=no }}</ref> HMDS, geleneksel kasklardan daha ağırdır ve fırlatma sırasında hafif pilotları tehlikeye atabileceği endişesi vardır.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.defensenews.com/story/breaking-news/2015/10/14/f-35s-heavier-helmet-complicates-ejection-risks/73922710/ |başlık=F-35's Heavier Helmet Complicates Ejection Risks |çeviribaşlık=F-35'in Daha Ağır Kaskı Fırlatma Risklerini Zorlaştırıyor |dil=İngilizce |ad1=Lara |soyadı1=Seligman |yayıncı=TEGNA |websitesi=defensenews.com |tarih=14 Ekim 2015}}</ref>
 
143. satır:
Görünmezlik şeklini korumak için, F-35'in dört silah istasyonuna sahip iki iç [[silah bölmesi]] vardır. İki dış silah istasyonu, 1.100 kg (2.500 lb) veya 680 kg (1.500 lb) kadar mühimmat taşıyabilirken, iki iç silah istasyonu havadan havaya füzeleri barındırabilir. Dış istasyon için havadan yüzeye silahlar arasında Ortak Doğrudan Saldırı Mühimmatı ([[JDAM]]), Paveway bomba serisi, Müşterek Savma Silahı ([[AGM-154|JSOW]]) ve [[misket bombası]] (Rüzgâr Düzeltmeli Mühimmat Dağıtıcı) bulunur. İstasyon aynı zamanda GBU-39 küçük çaplı bombaları (SDB), [[GBU-53/B StormBreaker|GBU-53/B]] SDB II ve SPEAR 3 [[Güdümlü tanksavar füzesi|tanksavar füzeleri]] gibi çok sayıda küçük mühimmatı taşıyabilir; F-35A ve F-35C için istasyon başına dört adede kadar SDB ve F-35B için üç adede kadar SDB taşınabilir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.defense-update.com/products/s/sdb_2_25082010.html |başlık=Small Diameter Bomb II – GBU-53/B |yayıncı=Defense Update |websitesi=defense-update.com |erişimtarihi=28 Ağustos 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150227082514/http://www.defense-update.com/products/s/sdb_2_25082010.html |arşivtarihi=27 Şubat 2015 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://web.archive.org/web/20090223163759/http://www.lockheedmartin.com/products/f35/f-35-variants/f-35b-stovl-variant.html |başlık=F-35B STOVL Variant |yayıncı=Lockheed Martin |erişimtarihi=25 Kasım 2010}}</ref><ref name="mbda spear">{{Web kaynağı |url=https://www.mbda-systems.com/innovation/preparing-future-products-3/spear-capability-3/ |başlık=Spear Capability 3 |tarih=9 Haziran 2019 |yayıncı=MBDA |websitesi=mbda-systems.com |erişimtarihi=14 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200902001916/https://www.mbda-systems.com/innovation/preparing-future-products-3/spear-capability-3/ |arşiv-tarihi=2 Eylül 2020 |ölüurl=no }}</ref> İç istasyon [[AIM-120 AMRAAM]]'ı taşıyabilir. Silah bölmelerinin arkasındaki iki bölmede işaret fişekleri ve radar karşı önlem tuzakları ([[Şaf|Radar yanıltıcı parçacık bulutu]]) bulunur.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.militaryaerospace.com/unmanned/article/16726515/navy-asks-bae-systems-to-build-t1687ale70v-electronic-warfare-ew-towed-decoys-for-f35 |başlık=Navy asks BAE Systems to build T-1687/ALE-70(V) electronic warfare (EW) towed decoys for F-35 |ad1=John |soyadı1=Keller |yayıncı=Military Aerospace Electronics |websitesi=militaryaerospace.com |tarih=17 Ağustos 2018 |erişimtarihi=14 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200731071703/https://www.militaryaerospace.com/unmanned/article/16726515/navy-asks-bae-systems-to-build-t1687ale70v-electronic-warfare-ew-towed-decoys-for-f35 |arşiv-tarihi=31 Temmuz 2020 |ölüurl=no }}</ref>
 
[[Dosya:190116-F-BQ566-003.jpg|thumb|leftsol|Tüm iç silah istasyon kapakları açıkken F-35A bir gösteri uçuşunda (16 Ocak 2019, Arizona, ABD)]]
Uçak, görünmezlik gerektirmeyen görevler için kanatları altında bulunan altı adet harici silah istasyonuna da sahiptir.<ref>Keijsper 2007, ss. 220, 239.</ref> Kanat uçlarının her biri AIM-9X veya AIM-132 ASRAAM taşıyabilir ve radar kesitlerini azaltmak için dışa doğru eğiktir.<ref name="UK_for_ASRAAM">{{Web kaynağı |url=http://www.janes.com/products/janes/defence-security-report.aspx?ID=1065928225 |başlık=UK changes JSF configuration for ASRAAM |çeviribaşlık=İngiltere, ASRAAM için JSF yapılandırmasını değiştirdi |dil=İngilizce |ad1=Robert |soyadı1=Hewson |yayıncı=Jane's Defence |websitesi=janes.com |tarih=4 Mart 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120916123905/http://www.janes.com/products/janes/defence-security-report.aspx?ID=1065928225 |arşivtarihi=16 Eylül 2012 |erişimtarihi=14 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Kaynak|ad1=Pierre |soyadı1=Tran |başlık=MBDA Shows Off ASRAAM |çeviribaşlık=MBDA ASRAAM'ı Gösteriyor |dil=İngilizce |yayıncı=Defense News |tarih=22 Şubat 2008}}</ref> Ek olarak, her kanatta 2.300 kg (5.000 lb) kapasiteli kök istasyon ve 1.100 kg (2.500 lb) kapasiteli orta istasyon veya F-35B türü için 680 kg (1.500 lb) kapasiteli orta istasyon bulunur. Dış kanat istasyonları, [[AGM-158 JASSM|AGM-158]] ortak havadan yüzeye standoff (JASSM) seyir füzeleri gibi silah bölmelerinin içine sığmayacak kadar büyük havadan yüzeye füzeleri taşıyabilir. Dahili ve harici silah istasyonları kullanılarak sekiz AIM-120 ve iki AIM-9 gibi havadan havaya füze yükü taşınması mümkündür; altı adet 910 kg (2.000 lb) bomba, iki adet AIM-120 ve iki adet AIM-9'dan oluşan bir yapılandırma da düzenlenebilir.<ref name="F-35_prog_brief_Sept2006" /><ref>{{Web kaynağı |url=http://es.is.itt.com/JSF%20Suite.htm |başlık=JSF Suite: BRU-67, BRU-68, LAU-147 – Carriage Systems: Pneumatic Actuated, Single Carriage |websitesi=es.is.itt.com |tarih=2009 }}{{Ölü bağlantı}}</ref><ref name="JSFrange">{{Web kaynağı |url=http://www.dtic.mil/ndia/2007targets/Day1/Davisday1.pdf |ad1=Davis |soyadı1=Digger |başlık=JSF Range & Airspace Requirements |yayıncı=Headquarters Air Combat Command, Defense Technical Information Center |tarih=30 Ekim 2007 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20081219205327/http://www.dtic.mil/ndia/2007targets/Day1/Davisday1.pdf |arşivtarihi=19 Aralık 2008 |erişimtarihi=14 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref> F-35A, taşınan 182 mermi ile sol kanat kökünün yakınına dahili olarak eklenmiş 25 mm GAU-22/A döner topla donanmıştır; top, diğer hava kuvvetleri savaş uçaklarının taşıdığı 20 mm toplara göre yer hedeflerine karşı daha etkilidir. F-35B ve F-35C'nin dahili bir silahı yoktur ve bunun yerine GAU-22/A ve 220 mermi taşıyan bir Terma A/S çoklu görev podu (MMP) kullanabilir; pod, uçağın merkez hattına takılır ve radar kesitini azaltmak için şekillendirilir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.gdatp.com/Products/Gun_Systems/Aircraft/F-35.asp |başlık=F-35 gun system |çeviribaşlık=F-35 silah sistemi |dil=İngilizce |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110606130602/http://www.gdatp.com/Products/Gun_Systems/Aircraft/F-35.asp |arşivtarihi=6 Haziran 2011 |erişimtarihi=14 Ekim 2020 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.gdatp.com/files/PDF/A118_GAU22.pdf |başlık=General Dynamics Armament and Technical Products |erişimtarihi=7 Nisan 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110717135842/http://www.gdatp.com/files/PDF/A118_GAU22.pdf |arşivtarihi=17 Temmuz 2011 |ölüurl=yes }}</ref><ref>Keijsper 2007, s. 233.</ref> Silah yerine, bu pod, elektronik savaş, hava keşif veya arkaya bakan taktik radar gibi farklı ekipman ve amaçlar için de kullanılabilir.<ref name="Multi-Mission_Pod">{{Web kaynağı|url=http://www.ainonline.com/aviation-news/defense/2012-07-11/terma-highlights-f-35-multi-mission-pod |başlık=Terma Highlights F-35 Multi-Mission Pod |çeviribaşlık=Terma, F-35 Çok Görevli Pod'u Öne Çıkarıyor |dil=İngilizce |ad1=David |soyadı1=Donald |yayıncı=AINonline |tarih=11 Temmuz 2012}}</ref><ref name="f-16.net">{{Web kaynağı|urlhttp://www.f-16.net/news_article3837.html= |ad1=Bjørnar |soyadı1=Bolsøy |başlık=F-35 Lightning II status and future prospects |çeviribaşlık=F-35 Lightning II'nin durumu ve gelecekteki beklentiler |dil=İngilizce |yayıncı=f-16.net |tarih=17 Eylül 2009 |erişimtarihi=23 Kasım 2009}}</ref>
 
[[Dosya:Two U.S. Air Force F-35A over Iraq.jpg|thumb|sağ|240px|Irak üzerinde devriye gezen iki ABD Hava Kuvvetleri F-35A'sı, 26 Nisan 2019.]]
Lockheed Martin, sidekick adında bir silah askısı geliştirmektedir ve bu sayede ek dış silah istasyonu iki AIM-120 daha taşıyabilir ve böylece dahili havadan havaya yük, şu anda Blok 4 için sunulan altı füzeye yükseltilecektir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.airforcemag.com/lockheed-looking-at-extending-the-f-35s-range-weapons-suite/ |başlık=Lockheed Looking at Extending the F-35’s Range, Weapons Suite |çeviribaşlık=Lockheed, F-35'in silah paketi menzilini genişletmeye bakıyor |dil=İngilizce |ad1=Brian |soyadı1=Everstine W. |yayıncı=Air Force Mag |tarih=17 Haziran 2019 |erişimtarihi=31 Ocak 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200731043405/https://www.airforcemag.com/lockheed-looking-at-extending-the-f-35s-range-weapons-suite/ |arşiv-tarihi=31 Temmuz 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref name="dec2010">Lake 2010, ss. 37–45.</ref> Blok 4 ayrıca, F-35B'nin dahili dış istasyon başına dört SDB taşımasına izin vermek için yeniden düzenlenmiş bir hidrolik hatta ve brakete sahip olacaktır; böylece [[MBDA Meteor]] füzesinin uçakla bütünleştirilmesi de planlanmıştır.<ref name="clipped-fin">{{Web kaynağı |url=http://www.flightglobal.com/articles/2010/09/17/347416/picture-mbda-reveals-clipped-fin-meteor-for-f-35.html |başlık=MBDA reveals clipped-fin Meteor for F-35 |çeviribaşlık=MBDA, F-35 için kırpılmış kanatçıklı Meteor'u ortaya çıkardı |dil=İngilizce |ad1=Stephen |soyadı1=Trimble |yayıncı=Flight International |tarih=7 Kasım 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100921000829/http://www.flightglobal.com/articles/2010/09/17/347416/picture-mbda-reveals-clipped-fin-meteor-for-f-35.html |arşivtarihi=21 Eylül 2010 |erişimtarihi=17 Ekim 2020 |ölüurl=no }}</ref><ref>[{{Web kaynağı|url=http://insidedefense.com/share/167668 |başlık=F-35B Internal Weapons Bay Can't Fit Required Load Of Small Diameter Bomb IIs |yayıncı=Insidedefense.com |tarih=25 Şubat 2015}}</ref> [[ABD Hava Kuvvetleri]] ve [[ABD Deniz Kuvvetleri|Deniz Kuvvetleri]], AGM-88G AARGM-ER'yi dahili olarak F-35A ve F-35C'ye entegre etmeyi planlamaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.saffm.hq.af.mil/FM-Resources/Budget/Air-Force-Presidents-Budget-FY20/ |başlık=Financial Management & Comptroller > FM Resources > Budget > Air Force President's Budget FY20 |website=www.saffm.hq.af.mil |erişimtarihi=17 Ekim 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200831205136/https://www.saffm.hq.af.mil/FM-Resources/Budget/Air-Force-Presidents-Budget-FY20/ |arşiv-tarihi=31 Ağustos 2020 |ölüurl=no }}</ref> Norveç ve Avustralya, F-35 için Deniz Saldırı Füzesinin (NSM) bir uyarlamasını finanse etmektedirler; Müşterek Taarruz Füzesi (JSM) olarak adlandırılmış iki füze dahili olarak ve buna ek olarak da dört tanesi harici olarak taşınabilir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.kongsberg.com/en/KOG/News/2009/June/0906JSMAndLockheedMartin.aspx |başlık=Important cooperative agreement with Lockheed Martin |çeviribaşlık=Lockheed Martin ile önemli işbirliği anlaşması |dil=İngilizce |yayıncı=Kongsberg Defence & Aerospace |tarih=9 Haziran 2009 |arşivurl=https://www.webcitation.org/66xVsZHDS?url=http://www.kongsberg.com/en/kog/news/2009/june/0906jsmandlockheedmartin/ |arşivtarihi=16 Nisan 2012 |erişimtarihi=17 Ekim 2020 |ölüurl=yes }}</ref> 2024 yılında Blok 4B için B61 nükleer bombasının dahili istasyonda taşınması yoluyla nükleer silah teslimatı planlanmaktadır.<ref name="C4WDefault-5524515">{{Web kaynağı |url=http://www.airforcemag.com/DRArchive/Pages/2014/March%202014/March%2017%202014/Nuclear-Lightning.aspx |başlık=Nuclear Lightning |yayıncı=Air Force Association |yer=Arlington, VA |websitesi=airforcemag.com |tarih=17 Mart 2014 |ad1=John A. |soyadı1=Tirpak |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140525022806/http://www.airforcemag.com/DRArchive/Pages/2014/March%202014/March%2017%202014/Nuclear-Lightning.aspx |arşivtarihi=25 Mayıs 2014 |ölüurl=yes |erişimtarihi=17 Ekim 2020 }}</ref> Hem sesten hızlı füzeler hem de katı hal lazeri gibi doğrudan enerjili silahlar şu anda gelecekteki yükseltmeler olarak kabul edilmektedir.<ref group="not">2002 yılında, F-35 için katı hal lazer silahlarının geliştirildiği bildirilmiştir.</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://web.archive.org/web/20040626050316/http://www.aviationnow.com/content/publication/awst/20020708/aw32.htm |başlık=Lasers being developed for F-35 and AC-130 |ad1=David A. |soyadı1=Fulghum |yayıncı=Aviation Week and Space Technology |tarih=8 Temmuz 2002}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://web.archive.org/web/20040604124353/http://www.aviationnow.com/avnow/news/channel_military.jsp?view=story&id=news%2Fmasd0926.xml |ad1=Jefferson |soyadı1=Morris |başlık=Keeping cool a big challenge for JSF laser, Lockheed Martin says |yayıncı=Aerospace Daily |tarih=26 Eylül 2002}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://web.archive.org/web/20040613094437/http://www.aviationnow.com/content/publication/awst/20020722/aw173.htm |başlık=Lasers, HPM weapons near operational status |ad1=David A. |soyadı1=Fulghum |yayıncı=Aviation Week and Space Technology |tarih=22 Temmuz 2002}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.aviationweek.com/Article.aspx?id=/article-xml/AW_05_20_2013_p24-579062.xml |başlık=High-Speed Strike Weapon To Build On X-51 Flight |soyadı1=Norris |ad1=Guy |tarih=20 Mayıs 2013 |websitesi=aviationweek.com |yayıncı=Aviation Week |ölüurl=evet |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130520230214/https://www.aviationweek.com/Article.aspx?id=%2Farticle-xml%2FAW_05_20_2013_p24-579062.xml |arşivtarihi=20 Mayıs 2013 }}</ref> Lockheed Martin, birden fazla ayrı lazer modülünü çeşitli seviyelere ölçeklendirilebilen tek bir yüksek güçlü ışınla birleştiren tayfsal ışın kullanan bir fiber lazeri bütünleştirmesini incelemektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.flightglobal.com/news/articles/lockheed-considering-laser-weapon-concepts-for-f-35-417416/ |başlık=Lockheed considering laser weapon concepts for F-35 |çeviribaşlık=Lockheed, F-35 için lazer silah kavramlarını düşünüyor |dil=İngilizce |yayıncı=Flightglobal.com |tarih=5 Ekim 2015}}</ref>
 
Satır 153 ⟶ 154:
Tek motorlu uçak, 43.000 lbf (191 kN) nominal itme gücüne sahip Pratt & Whitney F135 düşük bypass ile arttırılmış turbofan motoru tarafından desteklenmektedir. F-22 tarafından kullanılan Pratt & Whitney F119'dan türetilen F135 motoru, ses altı yakıt verimliliğini arttırmak için daha büyük bir fana ve daha yüksek baypass oranına sahiptir ve F119'dan farklı olarak [[süperseyir]] için optimize edilmemiştir.<ref name="JSF-FAQ">{{Web kaynağı|url=http://www.jsf.mil/contact/con_faqs.htm |başlık=Frequently Asked Questions about JSF |çeviribaşlık=JSF hakkında Sık Sorulan Sorular |dil=İngilizce |yayıncı=JSF |websitesi=jsf.mil |erişimtarihi=6 Nisan 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100801043341/http://www.jsf.mil/contact/con_faqs.htm |arşivtarihi=1 Ağustos 2010}}</ref> Motor, yakıt enjektörlerini kalın kavisli kanatlara dahil eden, düşük gözlemlenebilir bir artırıcıya veya [[artyakıcı]]ya sahip olarak F-35'in görünmezliğine katkıda bulunur; bu kanatlar seramik radar emici malzemelerle kaplıdır ve türbini maskeler. Gizlilik güçlendirici, geliştirilmesinin erken dönemlerinde düşük irtifa ve yüksek hızlarda basınç titreşimleri veya "gıcırtı" ile ilgili sorunlar yaşıyordu.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.aviationweek.com/aw/blogs/defense/index.jsp?plckController=Blog&plckBlogPage=BlogViewPosto&newspaperUserId=27ec4a53-dcc8-42d0-bd3a-01329aef79a7&plckPostId=Blog%3a27ec4a53-dcc8-42d0-bd3a-01329aef79a7Post%3a261f21c4-19ea-40e0-a756-ed0491972939&plckScript=blogScript&plckElementId=blogDest |başlık=Screech, the F135 and the JSF Engine War |çeviribaşlık=Gıcırtı, F135 ve JSF Motor Savaşı |dil=İngilizce |ad1=Graham |soyadı1=Warwick |yayıncı=Aviation Week |websitesi=aviationweek.com |tarih=17 Mart 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100321164415/http://www.aviationweek.com/aw/blogs/defense/index.jsp?plckController=Blog |arşivtarihi=21 Mart 2010}}</ref> Düşük gözlemlenebilir eksenel bakışımlı nozul, arka kenarda bir testere dişi deseni oluşturan 15 kadar kısmen örtüşen kanattan oluşur, bu da radar izini azaltır ve egzoz dumanının kızılötesi izini azaltan yayılı girdaplar oluşturur.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://aviationweek.com/defense/physics-and-techniques-infrared-stealth |başlık=The Physics And Techniques Of Infrared Stealth |çeviribaşlık=Kızılötesi Görünmezliğin Fiziği ve Teknikleri |dil=İngilizce |ad1=Dan |soyadı1=Katz |yayıncı=Aviation Week |tarih=7 Temmuz 2017 |erişimtarihi=12 Nisan 2019}}</ref> Motorun büyük boyutları nedeniyle, ABD Donanması denizde lojistik desteğini kolaylaştırmak için devam eden ikmâl sistemini değiştirmek zorunda kalmıştı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.flightglobal.com/us-navy-works-through-f-35c-air-ship-integration-issues/107272.article |başlık=US Navy works through F-35C air-ship integration issues |çeviribaşlık=ABD Donanması, F-35C hava-gemi entegrasyon sorunları üzerinde çalışıyor |dil=İngilizce |ad1=Dave |soyadı1=Majumdar |yayıncı=Flight Global |tarih=1 Ekim 2012 |erişimtarihi=1 Şubat 2020}}</ref>
 
[[Dosya:F-35B Joint Strike Fighter (thrust vectoring nozzle and lift fan).PNG|thumb|leftsol|STOVL için döner nozul, kaldırma fanı ve kanat altlarında denge denetim kanallarının çizimi]]
F-35B sürümünde F135-PW-600 varyantı motor, STOVL işlemlerine izin verecek şekilde şaft tahrikli kaldırma fanı (SDLF, shaft-driven lift fan) içerir. Lockheed Martin tarafından tasarlanan ve Rolls-Royce tarafından geliştirilen SDLF, aynı zamanda ''Rolls-Royce LiftSystem'' olarak da bilinir; kaldırma fanı, tahrik mili, yanlarda iki itki nozulu (denge kontrol kanalları) ve bir üç rulmanlı döner modülden (3BSM, three-bearing swivel module) oluşur. İtki vektörlü üç rulmanlı döner modülden oluşan nozul, ana motor egzozunun uçağın kuyruğundan aşağı doğru itki kuvvetini yönlendirmesine izin verir ve [[çalışma sıvısı]] olarak basınçlı yakıt kullanan bir [[Vana aktüatörü|'yakıt hidrolikli' çalıştırıcı]] ('fueldraulic' actuator) tarafından hareket ettirilir.<ref>{{Kaynak|başlık=Custom tool to save weeks in F-35B test and evaluation |çeviribaşlık=F-35B testi ve değerlendirmesinde haftaları kurtarmak için özel araç |dil=İngilizce |yayıncı=Naval Air Systems Command |tarih=6 Mayıs 2011}}</ref><ref name="breakingdefense-20140128">{{Web kaynağı|url=https://breakingdefense.com/2014/01/f-35-operational-test-and-evaluation-report/ |başlık=F-35 Operational Test and Evaluation Report; Marines Say No IOC Changes |çeviribaşlık=F-35 Operasyonel Test ve Değerlendirme Raporu; Denizciler IOC'de Herhangi Bir Değişiklik Olmadığını Söylüyor |dil=İngilizce |yazar1=Colin Clark |yazar2=Sydney J. Freedberg Jr. |yayıncı=Breaking Media, Inc. |websitesi=breakingdefense.com |tarih=28 Ocak 2014 |erişimtarihi=24 Ekim 2020 |alıntı=Lockheed sözcüsü Laura Siebert, "tam savaş yeteneği için gerekli olan 8.4 milyon satır yazılım kodunun 7.4 milyonunun şu anda uçuş testinde olduğunu veya zaten test edildiğini" belirtti. Yani matematiğim tutarsa, hâlâ test edilecek bir milyon satırlık kod var. (Lockheed spokesman Laura Siebert also notes that "7.4 million of the 8.4 million lines of software code required for full warfighting capability are currently or have already been flight tested." So that's one million lines of code still to be tested, if my math holds up.)}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.theengineer.co.uk/in-depth/rolls-royces-liftsystem-for-the-joint-strike-fighter/1008008.article |ad1=Ellie |soyadı1=Zolfagharifard |başlık=Rolls-Royce's LiftSystem for the Joint Strike Fighter |çeviribaşlık=Müşterek Saldırı Uçağı için Rolls-Royce LiftSystem |dil=İngilizce |yayıncı=The Engineer Magazine |websitesi=theengineer.co.uk |tarih=28 Mart 2011}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.rolls-royce.com/defence/products/combat_jets/rr_liftsystem.jsp |başlık=LiftSystem |yayıncı=Rolls-Royce |erişimtarihi=23 Kasım 2009}}</ref> Harrier'in tamamen kaldırma için doğrudan motor itki kuvveti kullanan [[Rolls-Royce Pegasus]] motorundan farklı olarak, F-35B'nin sistemi döner nozülün itki gücünü kaldırma fanı ile arttırır; fan, bir debriyajla birleştiğinde bir tahrik mili vasıtasıyla düşük basınçlı türbin tarafından çalıştırılır ve dengeleme oluşturmada bir itki kuvveti sağlaması için uçağın önüne yerleştirilir.<ref>"Swivel nozzle VJ101D and VJ101E". Vstol.org, 20 Haziran 2009.</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.robertcmason.com/textdocs/GermanVSTOLFighters.pdf |başlık=V/STOL Fighter Programs in Germany: 1956–1975 |çeviribaşlık=Almanya'daki V/STOL Savaş Uçağı Programları: 1956–1975 |dil=İngilizce |biçim=PDF |ad1=Mike |soyadı1=Hirschberg |sayfa=50 |yayıncı=International Powered Lift Conference |website=robertcmason.com |tarih=1 Kasım 2000 |erişimtarihi=3 Ekim 2012}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.harrier.org.uk/technical/How_Hovers.htm |başlık=How the Harrier hovers |çeviribaşlık=Harrier nasıl geziniyor |dil=İngilizce |website=harrier.org |erişimtarihi=16 Kasım 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100707235558/http://www.harrier.org.uk/technical/How_Hovers.htm |arşivtarihi=7 Temmuz 2010}}</ref> Yavaş uçuş sırasında denge denetimi, ısıtılmamış motor baypass havasını, denge kontrol kanalları olarak adlandırılan kanatlara monte edilmiş itki nozulları vasıtasıyla yönlendirerek elde edilir.<ref name="lift1">{{Web kaynağı|url=http://www.space.com/businesstechnology/071221-how-f-35b-stovl-propulsion-system-works.html |ad1=Chris |soyadı1=Kjelgaard |başlık=From Supersonic to Hover: How the F-35 Flies |çeviribaşlık=Sesüstülükten Uçağa: F-35 Nasıl Uçar |dil=İngilizce |yayıncı=Space |tarih=21 Aralık 2007}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.ingenia.org.uk/ingenia/issues/issue20/hutchinson.pdf |ad1=John |soyadı1=Hutchinson |başlık=Going Vertical: Developing a STOVL system |çeviribaşlık=Dikey Olmak: Bir STOVL sistemi geliştirmek |dil=İngilizce |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150720000027/http://www.ingenia.org.uk/ingenia/issues/issue20/hutchinson.pdf |arşivtarihi=20 Temmuz 2015 |yayıncı=Ingenia |website=ingenia.org.uk |erişimtarihi=23 Kasım 2009}}</ref>
 
[[Dosya:Engine of F-35.jpg|thumb|250px|sağ|F135 Motoru (solda) ve denge denetim kanalları ile kaldırma fanı (sağda)]]
Bir diğer motor olan General Electric/Rolls-Royce F136, 2000'li yıllarda geliştirildi; başlangıçta, Lot 6'dan itibaren F-35 motorları rekabetçi bir şekilde sunuldu. General Electric YF120 teknolojisini kullanan F136'nın, F135'ten daha yüksek bir sıcaklık marjına sahip olduğu iddia edilmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.rolls-royce.com/media/press-releases-archive/yr-2009/fighter-engine-study-netherlands.aspx |başlık=GE Rolls-Royce Fighter Engine Team completes study for Netherlands |çeviribaşlık=GE Rolls-Royce Savaş Uçağı Motor Ekibi, Hollanda için çalışmayı tamamladı |dil=İngilizce |yayıncı=Rolls-Royce plc |website=rolls-royce.com |tarih=16 Haziran 2009 |erişimtarihi=23 Kasım 2009 |alıntı=GE Rolls-Royce Savaş Uçağı Motor Ekibi Başkanı Jean Lydon-Rodgers, "... Uçak Motor Ekibinin Hollanda'da halihazırda hem mühendislik tasarımı hem de ileri üretim çalışmaları da dâhil önemli endüstriyel katılımları bulunmakta" dedi. ("... The Fighter Engine Team already has significant industrial participation in The Netherlands, including both engineering design and advanced manufacturing work," said Jean Lydon-Rodgers, President of the GE Rolls-Royce Fighter Engine Team.)}}</ref> F136, finansman yetersizliği nedeniyle Aralık 2011'de iptal edildi.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.flightglobal.com/articles/2009/06/11/327771/rolls-royce-f136-survival-is-key-for-major-f-35-engine.html |ad1=Stephen |soyadı1=Trimble |başlık=Rolls-Royce: F136 survival is key for major F-35 engine upgrade |çeviribaşlık=Rolls-Royce: F136'nın hayatta kalması, büyük F-35 motor yükseltmesinin anahtarıdır |dil=İngilizce |yayıncı=FlightGlobal |website=flightglobal.com |tarih=11 Haziran 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090614073945/http://www.flightglobal.com/articles/2009/06/11/327771/rolls-royce-f136-survival-is-key-for-major-f-35-engine.html |arşivtarihi=14 Haziran 2009}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.defensenews.com/story.php?i=8450963&c=AME&s=AIR |başlık=GE, Rolls Royce Stop Funding F-35 Alt Engine |çeviribaşlık=GE, Rolls Royce F-35 İkâme Motorunu Finanse Etmeyi Durdurdu |dil=İngilizce |yayıncı=Defense News |websitesi=defensenews.com |tarih=2 Aralık 2011 |arşivurl=https://archive.vn/20120729014307/http://www.defensenews.com/story.php?i=8450963&c=AME&s=AIR |arşivtarihi=29 Temmuz 2012}}</ref>
 
Satır 220 ⟶ 222:
 
=== Performans ===
[[Dosya:Engine of F-35.jpg|thumb|250px|sağ|F135 Motoru (solda) ve kaldırma fanı (sağda)]]
* '''Azami hız:''' 1,6+ [[Mach]] (1.932&nbsp;[[Kilometre bölü saat|km/h]])
* '''[[Menzil]]:''' A: 2.200&nbsp;km; B: 1.667&nbsp;km; C: 2.593&nbsp;km (Dahili yakıt ile birlikte)