Vikipedi

Salarlar: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Botlar
775.516 değişiklik
11 kaynağı kurtardı ve 0 kaynağı ölü olarak işaretledi.) #IABot (v2.0.7
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.817 değişiklik
k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
12. satır:
'''Salarlar''' ya da '''Salırlar'''<ref>Teres, Ersin (2012). [http://www.journals.istanbul.edu.tr/tr/index.php/turkiyat/article/download/19395/pdf Salır Türklerinin kaynakları ve Salır Türkçesi üzerine araştırmalar]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}. Türkiyat Mecmuası, cilt 22, Güz 2012, sayı 2, sayfa: 103-126</ref> ([[Salarca]]: Salarlar, Salırlar; [[Çince]]: 撒拉尔 [[Pinyin]]: ''Sālāěr''), Günümüzde [[Çin]]'in resmî olarak tanınmış 56 etnik grubundan bir [[Türkler|Türk]] halkıdır. Tarih boyunca [[Salar]], [[Salır]], [[Salgur]], [[Salur boyu]] adları verilmiştir.
 
[[Türkmenistan]]'daki araştırmacılar Salarları [[Sincan Uygur Özerk Bölgesi]]ndeki [[Türkmenler]] ile birlikte ''Çin Türkmenleri'' adı altında ele alırlar.<ref>Marat Durduyev (yazan), S. Gömeç (çeviren). [http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/27/174.pdf Çin Türkmenleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120131115344/http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/27/174.pdf |datetarih=31 Ocak 2012 }}. Aşkabat, 1992</ref>
 
[[Sarı Irmak]] ([[Çince]]: 黃河, ''Huáng Hé'') yakınlarında yaşarlar. Başlıca geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır.
36. satır:
[[Kâşgarlı Mahmud]], [[Divân-ı Lügati't-Türk]]'te; "''.... beşincisi: "'''صاَلغُر''' Salgur"lardır. Belgeleri şudur: [[Dosya:Salur.svg|25px]] ''"<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 56.</ref> şeklinde tanımladığı Salarlar, [[Oğuzlar]]ın [[Salur boyu|Salgur]] boyundandır. [[Yuan Hanedanı]] zamanında 14. ve 15. yüzyılda [[Semerkand]] ve [[Turfan]]'dan göç etmiş [[Oğuzlar]]'ın [[Tibetler|Tibetliler]], [[Han ulusu]] ve [[Huiler]] ile karışarak günümüze kadar geldikleri düşünülmektedir.
 
1781'de Salarlar [[Qing Hanedanı]]'na karşı isyan etmiş ve Salar nüfusun %40 katledilmiştir. Çağdaş Türkmenlerin kökeni Salır<ref>(bakınız the Salïr tribe; Clark 1998: 8–11, 17–18)</ref> boyu [[Türkmenistan]], [[Özbekistan]], [[Afganistan]], [[Irak]] ve [[İran]]'da, ve aynı kökden olan [[Çin]]'deki Salar uyruğu [[Salur boyu]]ndan gelmektedir<ref name="EoI">Houtsma, M. Th. "''E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936''". Brill Publishers, 1987. ''pp.'' [http://books.google.com/books?id=VJM3AAAAIAAJ&pg=PA119&dq=karaman+branch+salur&lr=&hl=tr&sig=dqErJCbsmGu58HCos0feaE3qLBw ''119''] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121114124203/http://books.google.com/books?id=VJM3AAAAIAAJ&pg=PA119&dq=karaman+branch+salur&lr=&hl=tr&sig=dqErJCbsmGu58HCos0feaE3qLBw |datetarih=14 Kasım 2012 }}, [http://books.google.com/books?id=VJM3AAAAIAAJ&pg=PA120&dq=salar+oghuz+salur&hl=tr&sig=cjhd2jfiMZuP5XBEX2bIxr5IfOs ''120''] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20121114124325/http://books.google.com/books?id=VJM3AAAAIAAJ&pg=PA120&dq=salar+oghuz+salur&hl=tr&sig=cjhd2jfiMZuP5XBEX2bIxr5IfOs |datetarih=14 Kasım 2012 }}</ref>. Salarca başlıca Tsinghai (Qinghai) eyaletinde konuşulur, 1928 yılına kadar bir kesime [[Tibet]]'te ''Amdo'' denilirdi.<ref>Lars Johanson, ''Discoveries on the Turkic Linguistic Map'', Svenska Forskningsinstitutet i Istanbul, Stockholm 2001</ref>
 
== Kültür ==
51. satır:
Salırlar kendi yerleşimlerinde karışık halde değilse de büyük şehirlerde Döngen olarak bilinen müslüman Çinliler’le bir arada yaşarlar. İslâmî eğitim Sanlanbahai ilçesine bağlı Gaizi/Jiezi köyünde Gaizi Mişit adı verilen bir medresede yapılır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/salirlar |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=21 Kasım 2019 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200608041729/https://islamansiklopedisi.org.tr/salirlar |arşiv-tarihi=8 Haziran 2020 |ölüurl=no }}</ref>
 
[[Nakşibendi]] tarikatının iki önemli kolundan biri olan [[Aktağlık]] (''Afakiyye'') [[Qinghai]] ve [[Gansu]]'da yaşayan Salarlar ve [[Huiler]]'in çok önemli katkıları olmuştur.<ref>[http://www.iranica.com/newsite/articles/v1f6/v1f6a091.html Encyclopedia Iranica] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20061019005649/http://www.iranica.com/newsite/articles/v1f6/v1f6a091.html |datetarih=19 Ekim 2006 }} {{en}}</ref>
 
== Notlar ==
63. satır:
* '''Tenišev, E.R''': Stroj salarskogo âzyka. Moskau, Nauka 1976.
* Dwyer, Arienne M. 1998. The Turkic strata of Salar: An Oghuz in Chaghatay clothes? Turkic Languages 2, 49–83.
* [http://www.stats.gov.cn/english/statisticaldata/yearlydata/yarbook2003_e.pdf 2003 Çin İstatistik yıllık kitabı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110307115520/http://www.stats.gov.cn/english/statisticaldata/yearlydata/yarbook2003_e.pdf |datetarih=7 Mart 2011 }} {{zn}} {{en}}
* Uygur Karızlarına Yolculuk; Dursun Özden, Kaynak Yayınları, 2005, İstanbul
* Turfan Karız Cenneti, Dursun Özden, Yoleri Yayınları, 2010, İstanbul
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.china.org.cn/e-groups/shaoshu/shao-2-salar.htm Çin Halk Cumhuriyeti resmî sitesi "Salarlar"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070608040756/http://www.china.org.cn/e-groups/shaoshu/shao-2-salar.htm |datetarih=8 Haziran 2007 }} {{en}}
* [http://www.sino-platonic.org/abstracts/spp043_salar.html Salarca örnekler] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081028120943/http://www.sino-platonic.org/abstracts/spp043_salar.html |datetarih=28 Ekim 2008 }} {{en}}
* [https://web.archive.org/web/20110716071724/http://www.mpi.nl/DOBES/projects/salar/salar.pdf ''Arienne M. Dwyer:'' Salarca Dilbilgisel taslak] {{en}}
* [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=slr Salar Dilbilimsel soyu] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080918064454/http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=slr |datetarih=18 Eylül 2008 }} {{en}}
* [https://web.archive.org/web/20110707140726/http://www.anadoluasiretleri.com/asiretarama/userfiles/image/haritalar/Salur.jpg Türkiye'de tarih boyunca Salarların yaşadığı yerler] {{tr}}
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Salarlar" sayfasından alınmıştır