PETA: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
6 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Bot: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
23. satır:
|websitesi =
}}
'''Hayvanlara Etik Muamele İçin Mücadele Edenler''' ('''PETA''', '''People for the Ethical Treatment of Animals''') bir [[hayvan hakları]] organizasyonudur. [[Norfolk, Virginia]] kökenli ve yaklaşık iki milyon üye ve destekçisi olan organizasyon dünyanın en büyük hayvan hakları grubudur. Grubun uluslararası başkanı [[Ingrid Newkirk]]'tür.<ref>[http://www.peta.org/MC/NewsItem.asp?id=11462 PETA letter to the Sarasota County Commission] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20190913045758/https://www.peta.org/media/news-releases/?id=11462 |datetarih=13 Eylül 2019 |tarih=13 Eylül 2019 }}, 23 Mayıs 2008 tarihinde erişildi</ref><ref name=about>[http://www.peta.org/about/ "About Peta"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080608172944/http://www.peta.org/about/ |datetarih=8 Haziran 2008 |tarih=8 Haziran 2008 }}, 10 Temmuz 2006 tarihinde erişildi.</ref>
 
1980'de kurulan organizasyon, 187 çalışanlı, [[501(c)(3)]] kapsamında, kâr amacı gütmeyen, vergiden muaf bir kuruluştur ve neredeyse tamamen üyeleri tarafından finanse edilir. ABD dışında [[Kanada]], [[Hindistan]], [[Güney Afrika]] ve [[Avrupa Birliği]]'nde de kuruma ait ofisler bulunur. Ayrıca organizasyona bağlı, liseli ve üniversiteli aktivistler için peta2 Street Team ve PETA'nın malvarlığını yöneten Foundation to Support Animal Protection ('''PETA Vakfı''' olarak da bilinir) bulunur.
29. satır:
Organizasyon temelde dört konuya odaklanır: [[fabrika çiftçiliği]], [[kürk çiftçiliği]], hayvan testleri ve hayvanların eğlence amaçlı kullanılması. PETA ayrıca [[balıkçılık]], [[haşere]] olarak nitelendirilen hayvanların öldürülmesi, hayvanları zincirle bağlamak veya esaret altında tutmak, arka bahçe köpekleri, [[horoz dövüşü]] ve [[boğa güreşi]]ne karşı da kampanyalar düzenler.
 
Grup bazı kampanyaları için ve ötenazi yaptığı hayvanlar için eleştirilir. Ayrıca 2005'te Oklahoma senatörü [[Jim Inhofe]] tarafından senatörün terörizm hareketleri dediği bu gruplarla ortaklaşa yapılan eylemler sonrasında, PETA'yı [[Hayvan Kurtuluş Cephesi]] (ALF) ve [[Yeryüzü Kurtuluş Cephesi]]'nin (ELF) sözcü grubu gibi hareket etmekle suçladı.<ref name=Newsweek>[http://www.newsweek.com/id/134549/ "PETA and Euthanasia"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090302184953/http://www.newsweek.com/id/134549/ |tarih=2 Mart 2009 |datetarih=2 Mart 2009 }}, ''Newsweek'', 28 Nisan 2008</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://epw.senate.gov/hearing_statements.cfm?id=247266 |başlık=U.S. Senate Committee on Environment & Public Works, Hearing Statements, 05/18/2005 |erişimtarihi=2 Nisan 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100107081520/http://epw.senate.gov/hearing_statements.cfm?id=247266 |arşivtarihi=7 Ocak 2010 |ölüurl=yes }}</ref>
 
== Tarihi ==
1980'de kurulan PETA ilk kez 1981'de Silver Spring maymunları olayı duyulduğunda halkın ilgisini çekti.<ref name=NewkirkFree>[[Ingrid Newkirk|Newkirk, Ingrid]]. ''Free the Animals''. Lantern Books, 2000. ISBN 1-930051-22-0</ref>
 
[[Ingrid Newkirk]] ile birlikte PETA'nın ortak kurucularından biri olan [[Alex Pacheco]], 1981 yazında [[Silver Spring, Maryland]]'deki Davranış Araştırması Enstitüsü'ne gizli bir çalışan olarak girdi. Araştırmacı Dr. Edward Taub deafferentasyon denilen bir işlemle maymunların, parmaklarına, ellerine, kollarına ve parmaklarına sinir sağlayan [[duyusal gangliyon]]larını kesiyordu böylece maymunlar bu organlarını hissedemiyordu. Doktor bazı durumlarda ise spinal kolonun tamamına deafferentasyon uyguluyordu.<ref name=Doidge141>Doidge, Norman. ''The Brain That Changes Itself''. Viking Penguin 2007, p. 141.</ref> Sonrasında doktor maymunlar üzerinde engel ve elektrik şok kullanıyordu ve onları deafferente edilen uzuvlarını kullanmaları için yiyecek ve içecek kısıtlamasına maruz bırakıyordu.<ref name=Johnson>Johnson, David. [http://www.curledup.com/mindbrai.htm Review of ''The Mind and the Brain: Neuroplasticity and the Power of Mental Force''], ''curledup.com''.</ref> Bu araştırma [[nöroplastisite]] kavramının gelişmesine ve inme kurbanları için [[zorunlu kullanım tedavisi]] (constraint-induced movement therapy) isimli yeni fiziksel terapinin keşfine götürdü.<ref>[http://www.strokeassociation.org/presenter.jhtml?identifier=3029931#2006 "Constraint-Induced Movement Therapy"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070103113915/http://www.strokeassociation.org/presenter.jhtml?identifier=3029931#2006 |tarih=3 Ocak 2007 |datetarih=3 Ocak 2007 }}, excerpted from "A Rehab Revolution," ''Stroke Connection Magazine'', September/October 2004.</ref>
PETA, [[Silver Spring maymunları]]'na ait resimlerle bu konudaki toplumsal farkındalığı artırmaya çalışmıştır. PETA onları "Bu bir [[dirikesim]]dir, size bundan farklı bir şey söylenmesine izin vermeyin." resimaltı yazısıyla dağıtmaya başladığında ikonik hale geldi.
ILAR'ın (Institute for Laboratory Animal Research) yayınına göre, Pacheca gece laboratuvara giderek maymunların berbat koşullarda tutulduğunu belgeleyen fotoğraflar çekti.<ref name=Sideris>Sideris, Lisa et al. [http://dels.nas.edu/ilar_n/ilarjournal/40_1/40_1Roots.shtml "Roots of Concern with Nonhuman Animals in Biomedical Ethics"] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060901080534/http://dels.nas.edu/ilar_n/ilarjournal/40_1/40_1Roots.shtml |tarih=1 Eylül 2006 |datetarih=1 Eylül 2006 }}, Institute for Laboratory Animal Research, ILAR Journal V40(1) 1999.</ref> Daha sonra bu delilleri polise götürdü. Polis laboratuvara baskın düzenledi ve Taub'u tutukladı. Taub hayvanlara işkence etmesi sebebiyle altı dava maddesinden mahkûm edildi. Taub (karar daha sonra temyizde bozulmuş olsa da) bu konuda mahkûm edilen ilk Amerikalı araştırmacı bilim insanı oldu.
 
== Notlar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/PETA" sayfasından alınmıştır