Muhammed: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
20 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7 |
41 kaynak kurtarıldı ve 2 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7 |
||
63. satır:
== Bilgi kaynakları==
{{Ana madde|Erken dönem İslam tarihyazımı}}
Bilgi kaynağı olarak Muhammed'in hayatı ve erken İslam tarihi ile ilgili en dikkat çeken konu, siyer kitapları ve hadis külliyatlarında derlenen bu bilgilerin Muhammed'in rivayetlere dayalı sözlü kültür ürünü olan kronolojik hayatından 150-200 yıl süren bir aradan sonra ortaya çıkmaya başlaması, rivayet ürünü malzemenin yüzyıllar boyunca artan ilerlemesidir. Rivayetlere dayalı kayıtlarda olayın yaşandığı günlerde anlatılanlar büyük ölçüde gerçekliğini korurken, birkaç nesil sonra değişikliğe uğrayarak tarihi realiteden uzaklaşabilir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/G%c3%9cNG%c3%96R-%c5%9eeyma-TAR%c4%b0H%c3%8e-OLAYDAN-MENKIBEYE-MENKIBEDEN-%c5%9eAHESERE-KERBELA-OLAYI-VE-HAD%c4%b0KAT%c3%9c%e2%80%99S-S%c3%9cEDA.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=10 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20190819041609/http://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/G%C3%9CNG%C3%96R-%C5%9Eeyma-TAR%C4%B0H%C3%8E-OLAYDAN-MENKIBEYE-MENKIBEDEN-%C5%9EAHESERE-KERBELA-OLAYI-VE-HAD%C4%B0KAT%C3%9C%E2%80%99S-S%C3%9CEDA.pdf |arşiv-tarihi=19 Ağustos 2019 |ölüurl=yes }}</ref> Rivayet kültürüne dayalı eserlerin dışında tarih bilimi açısından İslamın erken tarihi, ne zaman ortaya çıktığı, hangi coğrafyada doğup dünyaya yayıldığı konusu günümüzde belirsizliğini korumakta, bu konuda Mekke'nin yanında [[Petra]] başta olmak üzere farklı coğrafyalara işaret eden teoriler ileriye sürülmektedir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.zwemercenter.com/is-mecca-really-the-birthplace-of-islam/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=18 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20190513015508/http://www.zwemercenter.com/is-mecca-really-the-birthplace-of-islam/ |arşiv-tarihi=13 Mayıs 2019 |ölüurl=yes }}</ref>
===Kur'an===
[[Dosya:Folio from a Koran (8th-9th century).jpg|sol|100px|8-9. yüzyıllarda [[Küfi]] el yazısıyla yazılmış bir [[Kur'an]] sayfası]]
[[Kur'an]], [[İslam]]'ın ana kaynağı olan [[kutsal metin]]dir. Müslümanlar tarafından [[İslam'da Tanrı|Allah]]'ın sözü olduğuna ve [[Cebrâîl]] aracılığıyla Muhammed'e bildirildiğine inanılır.<ref name="Britannica">{{Ansiklopedi kaynağı|soyadı=Nasr |ad=Seyyed Hossein | authorlink=Seyyed Hossein Nasr | başlık=Qurʾān |yıl=2007| encyclopedia=Encyclopædia Britannica Online | erişimtarihi =24 Eylül 2013|konum=|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/487666/Quran}}</ref><ref name = LivRlgP338>''Living Religions: An Encyclopaedia of the World's Faiths'', Mary Pat Fisher, 1997, s. 338, I.B. Tauris Publishers.</ref><ref name = QuranC17V106>{{Kur'an ayetleri|17|106|style=nosup}}</ref> Bununla birlikte Kur'an, Muhammed'in kronolojik biyografisi hakkında bilgi edinilmesine çok az yardım eder ve ayetlerin çoğunda söylenme sebebini öne çıkaran herhangi bir tarihsel bağlamdan bahis bulunmamaktadır.<ref name="Bennett1998a">{{Kitap kaynağı|yazar=Clinton Bennett|başlık=In search of Muhammad|url=https://books.google.com/books?id=-VTIkkcUFHQC&pg=PA18|yıl=1998|yayıncı=Continuum International Publishing Group|isbn=978-0-304-70401-9|sayfalar=18-19|erişim-tarihi=21 Nisan 2017|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20161212231103/https://books.google.com/books?id=-VTIkkcUFHQC&pg=PA18|arşiv-tarihi=12 Aralık 2016|ölüurl=no}}</ref><ref name="Peters1994">{{Kitap kaynağı|yazar=Francis E. Peters|başlık=Muhammad and the origins of Islam|url=https://books.google.com/books?id=Jrq6boXdJOAC&pg=PA261|yıl=1994|yayıncı=SUNY Press|isbn=978-0-7914-1876-5|sayfa=261|erişim-tarihi=21 Nisan 2017|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20161213052339/https://books.google.com/books?id=Jrq6boXdJOAC&pg=PA261|arşiv-tarihi=13 Aralık 2016|ölüurl=no}}</ref>
=== Siyer ===
81. satır:
Muhammed'in hayatıyla ilgili önemli bir diğer kaynak, kendisinin sözlü ve fiziksel öğretileri ile alışkanlıklarını bildiren [[hadis]] derlemeleridir. Hadisler, Muhammed'in ölümünden sonra [[Muhammed el-Buhârî]], [[Müslim bin Haccâc]], [[Tirmizî]], [[Nesâî]], [[Ebû Dâvûd]], [[İbn Mâce]], [[Mâlik bin Enes]] ve [[Dârekutnî]] gibi pek çok yazar tarafından birkaç nesil boyunca derlenerek ortaya çıktı.<ref name="Lewis 1993, ss. 33–34">Lewis (1993), ss. 33–34</ref><ref>{{Kitap kaynağı | ad1=A.C. Brown | soyadı1=Jonathan | yazarbağı=Jonathan A.C. Brown | tarih=2007 | url=https://books.google.co.uk/books?id=nyMKDEAb4GsC&lpg=PP1&pg=PA9#v=onepage&q&f=false | başlık=The Canonization of al-Bukhārī and Muslim: The Formation and Function of the Sunnī Ḥadīth Canon | sayfa=9 | yayıncı=[[Brill Publishers]] | isbn=978-9004158399 | alıntı=We can discern three strata of the Sunni ḥadīth canon. The perennial core has been the ''Ṣaḥīḥayn''. Beyond these two foundational classics, some fourth/tenth-century scholars refer to a four-book selection that adds the two ''Sunans'' of Abū Dāwūd (d. 275/889) and al-Nāsaʾī (d. 303/915). The Five Book canon, which is first noted in the sixth/twelfth century, incorporates the ''Jāmiʿ'' of al-Tirmidhī (d. 279/892). Finally the Six Book canon, which hails from the same period, adds either the ''Sunan'' of Ibn Mājah (d. 273/887), the ''Sunan'' of al-Dāraquṭnī (d. 385/995) or the ''Muwaṭṭaʾ'' of Mālik b. Anas (d. 179/796). Later ḥadīth compendia often included other collections as well. None of these books, however, has enjoyed the esteem of al-Bukhārīʼs and Muslimʼs works. | erişim-tarihi=21 Nisan 2017 | arşiv-url=https://web.archive.org/web/20180106073653/https://books.google.co.uk/books?id=nyMKDEAb4GsC&lpg=PP1&pg=PA9#v=onepage&q&f=false | arşiv-tarihi=6 Ocak 2018 | ölüurl=no }}</ref>
Batılı akademisyenlerin bir kısmı hadis derlemelerini doğru tarihsel kaynaklar olarak kabul eder.<ref name="Lewis 1993, ss. 33–34"/> [[Wilferd Madelung|Madelung]] gibi araştırmacılar, hadislerdeki olay ve kişilerin tarihsel bağlam çerçevesinde değerlendirilerek diğer verilerle uyumlu olup olmadığının karşılaştırılması gerektiğini savunur.<ref>Madelung (1997), ss. xi, 19–20</ref> Müslüman araştırmacılar, hadislerin [[isnâd]] zincirine dayanarak bunların siyer, megazi gibi isnad zinciri olmayan biyografik eserlerden daha güvenilir olduğuna inanırlar.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.ca/books?id=ZAXNxxkJKYsC&pg=PA99|yazar=Nurullah Ardıç|sayfa=99|başlık=Islam and the Politics of Secularism|yayıncı=Routledge|isbn=9781136489846|tarih=21 Ağustos 2012|erişim-tarihi=21 Nisan 2017|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20170202004732/https://books.google.ca/books?id=ZAXNxxkJKYsC&pg=PA99|arşiv-tarihi=2 Şubat 2017|ölüurl=no}}</ref>
===Arkeolojik bulgular/[[İkinci Fitne]]===
89. satır:
[[Muaviye]]'nin ölümü sonrasında çıkan iç karışıklıklarda Kabe [[Yezid]]'in askerlerince mancınıklar kullanılarak taşa tutulmuş, isabet alan karataş üç parçaya bölünmüş, Kabe yıkılmıştır.<ref>Orhan Gökdemir, Din ve Devrim, İstanbul: Destek Yayınları. 2010. s. 64</ref> Kanadalı arkeolog ve İslam tarihi araştırmacısı [[Dan Gibson]]'a göre bu yıkım bugünkü Mekke şehrinde değil, bundan yaklaşık 1200 kilometre kuzeyde, [[Petra]]'da gerçekleşmişti. Araştırmalarında, en eski camilerin kıble duvarları veya mihrap girintilerinin [[Petra]]'yı göstermeleri nedeniyle, bu bulgularla ayet, hadis ve siyer kaynaklarındaki ipuçlarını bir araya getiren Gibson Muhammed'in Petra'da yaşamış ve buradan [[Medine]]'ye göç etmiş olduğu sonucuna ulaşır. Ona göre Kur'an'da bahsedilen “bekke” veya “mekke” sözcükleri de Petra'yı ifade eden kelimelerdi. O'na göre Müslümanların ilk kıblesi de [[Kudüs]]'teki Mescid-i Aksa değil Petra'da Al-Lat tapınağı olarak kullanılan Kabe idi. Bu yapı Müslümanlar arasında [[İkinci Fitne]] olarak nitelenen [[Abdullah bin Zübeyr]] ayaklanması sırasında mancınıklarla yıkılmış, İbni Zübeyr [[Hacerü'l-esved|karataş]]ı diğer kutsal eşyalarla birlikte alarak [[Emevi]] saldırılarından uzakta, bugünkü Mekke'nin bulunduğu yere taşımış yeni tapınağı burada inşa etmişti. Emevilere karşı [[Abbasiler]]in desteğini kazanan yeni mekan birkaç yüzyıllık bir geçiş dönemi sonunda tamamen benimsenmiş, yeni yapılan camilerin yönü yeni Mekke'ye dönük olarak inşa edilmeye başlanmıştır. Ancak Emevi etkisinde kalan Kuzey Afrika ve Endülüs camileri yönlerini bambaşka bir yöne, Güney Afrika'ya çevirerek yeni kıbleye karşı çıkmaya devam etmişlerdir.<ref name="bio">Data on Gibson's biography taken from his Web pages, his book ''Qur'ānic Geography'' and the Amazon author information to this book: [http://nabataea.net/nabhistory.html] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200521165215/http://nabataea.net/nabhistory.html |tarih=21 Mayıs 2020 }} {{|url=https://web.archive.org/web/20200521165215/http://nabataea.net/nabhistory.html |date=21 Mayıs 2020 }}, [http://nabataea.net/authors.html] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180408141023/http://nabataea.net/authors.html |tarih=8 Nisan 2018 }} {{|url=https://web.archive.org/web/20180408141023/http://nabataea.net/authors.html |tarih=8 Nisan 2018 |date=8 Nisan 2018 }}, [https://independent.academia.edu/DanGibson1] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200126144605/https://independent.academia.edu/DanGibson1 |tarih=26 Ocak 2020 }} {{|url=https://web.archive.org/web/20200126144605/https://independent.academia.edu/DanGibson1 |date=26 Ocak 2020 }}, [https://www.amazon.co.uk/Nabataeans-Builders-Petra-Dan-Gibson/dp/1413427340] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170531014144/http://nabataea.net/authors.html |tarih=31 Mayıs 2017 }} {{|url=https://web.archive.org/web/20170531014144/http://nabataea.net/authors.html |date=31 Mayıs 2017 }}</ref><ref>Dan Gibson: Qur'ānic Geography (2011)</ref>
Konu ile ilgili ortaya atılan bir diğer iddia ise “bekke”nin bekaa ile bağlantılı olarak ele alınan [[Kudüs]] kenti olduğu yönündedir.<ref>
{{Harici medya
|video1=[https://www.youtube.com/watch?v=IOyWqHIbJHk ''The Sacred City'' (2016) (''Kutsal Şehir''), Türkçe]
}}
Dan Gibson çalışmalarında erken İslam tarihine ait birçok yerin bugün bilinen yerlerden farklı olduğunu değişik kanıtlarla ortaya koymaktadır. Bunlardan birisinde [[Taif]]'in yeri ve kelime anlamı üzerine yaptığı açıklamalarla bu yerin Petra yakınlarında bir yerleşim olduğunu ifade etmiştir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://nabataea.net/explore/founding_of_islam/taif-q-a04-1/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=10 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20201003233309/https://nabataea.net/explore/founding_of_islam/taif-q-a04-1/ |arşiv-tarihi=3 Ekim 2020 |ölüurl=yes }}</ref>
== İslamiyet öncesi Arap Yarımadası ==
118. satır:
Tam adı Ebû’l-Kâsım Muhammed ibn-i [[Abdullah bin Abdulmuttalib|ʿAbd Allâh]] ibn-i [[Abdül Muttalib bin Haşim|ʿAbd’ûl-Muttâlib]] ibn-i [[Haşim bin Abdimenaf|Hâşim]] ibn-i [[Şablon:Kureyş soyağacı|ʿAbd Menâf El Kureyşî]] ({{dil|dil_adı=e|ar|محمد بن عبد الله بن عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف القرشي}}) ya da daha kısa olan ''Ebû’l-Kâsım'' Muhammed bin [[Abdullah bin Abdulmuttalib|ʿAbd Allâh]] bin [[Abdül Muttalib bin Haşim|ʿAbd’ûl-Muttâlib]] [[Haşimoğulları|El Hâşimî]] olarak geçer. Bu isim [[Türkçe]]ye, Kureyşli ʿAbd’ûl-Menâf oğlu [[Haşim bin Abdimenaf|Hâşim]] oğlu [[Abdulmuttalib bin Haşim|ʿAbd’ûl-Muttâlib]] oğlu [[Abdullah bin Abdulmuttalib|ʿAbd Allâh]] oğlu Kâsım’ın babası Muhammed olarak tercüme edilebilir. Ayrıca yaşadığı toplumda onun ''El-Emin'' (emin kişi, dürüst kişi) manasında Muhammed-ül Emin olarak adlandırıldığı rivayet edilmektedir.
Muhammed, Arapçada "övgü" kökü olan ''hamd'' fiilinden türetilmiştir. ''Mutad''; "övgü alan, övülen" manasına gelir. Ayrıca halk tarafından Mustafa, Mahmud veya Ahmed ismiyle de anılır. Mustafa, Arapçada "seçilmiş"; Ahmed ise "daha çok övülen" demektir. Künyesi ise Ebu'l-Kasım, yani "Kasım'ın Babası"dır. Künye Arap toplumlarında, kişinin ilk doğan erkek çocuğunun ismine nazaran verilir. Bunun dışında kendisini Ebu'l benat yani "Kızlar Babası" olarak da tanıtmıştır. Kur'an'a göre Muhammed'in geleceği Tevrat'ta ve İncil'de bildirilmiştir.<ref name="61.6">[[Bakara Suresi]], 89</ref><ref>[[Araf Suresi]], 157</ref> Bir [[hadis]]e göre; peygamber kendisiyle ilgili olarak, "Benim ismim [[Kur'an]]'da Muhammed, [[İncil]]'de Ahmed, [[Tevrat]]'ta Ahyed'dir." demiştir.<ref>{{kitap kaynağı|başlık=Hüccetüllah ale'l-Âlemîn|erişimtarihi=|sayfa=|sayfalar=108-112|yer=|yayıncı=|yıl=|ad=Yusuf|son=Nebhânî|yazarbağı=}}</ref><ref>[[Halebî]], es-Sîretü’l-Halebiye, 1:353</ref><ref>El-Envârü'l-Muhammediyye mine'l-Mevâhibü'l-Ledünniyye, s. 143 ([[İbn-i Abbas]]'tan rivayet olunmuştur)</ref> Bununla birlikte [[Yahudilik|Yahudi]] ve [[Hristiyanlık|Hristiyan]] [[kutsal metin]]lerinde Muhammed'den bahsedilmez. Bazı İslam âlimleri İncil'de geçen [[Faraklit]]'in ayet ve hadislerde söz edilen İslam peygamberini işaret ettiğini ileri sürmüşlerdir.<ref>{{kitap kaynağı|url=|başlık=Sözler - 19. Söz|erişimtarihi=12 Temmuz 2013|sayfa=|sayfalar=|yer=İstanbul|yayıncı=Işık Yayınları|yıl=2003|ad=Said|isbn=9758642537|son=Nursi|yazarbağı=}}</ref> İslam alimleri ve Hristiyan yorumcular arasında Yunanca [[Kitâb-ı Mukaddes]]'te geçen (Yuhanna 14, 16) parakletos (Faraklit) kelimesinin Arapçaya tercümesinde ortaya çıkan ve Arapçanın özelliğinden kaynaklanan farklı okunuş şekilleriyle ilgili bir tartışma bulunmaktadır.<ref>
{| class="wikitable"
|+İsim ve sıfatları
184. satır:
== Hayatı ==
Muhammed, bazı kaynaklara göre 570,<ref name="abraha"/><ref name="EncWorldHistory"/><ref>{{BritannicaDVD|Muhammad|2012}}</ref> bazı kaynaklara göre ise 571<ref name=PeygHayat>{{kitap kaynağı |soyadı=Yücel |ad=İrfan |başlık=Peygamberimizin Hayatı |yayıncı=Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları |tarih=2012 |basım=21. |url=http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYay%C4%B1nlarGenelMudurlugu/WebKutuphanesi/Halkkitaplar%C4%B1/peygam_hayati.pdf |
▲{{kitap kaynağı |soyadı=Yücel |ad=İrfan |başlık=Peygamberimizin Hayatı |yayıncı=Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları |tarih=2012 |basım=21. |url=http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYay%C4%B1nlarGenelMudurlugu/WebKutuphanesi/Halkkitaplar%C4%B1/peygam_hayati.pdf | erişimtarihi =28 Aralık 2015 |sayfalar=7–38 |isbn=9789751901880}}</ref> yılında Mekke'de dünyaya geldi.<ref name="abraha"/><ref name="EncWorldHistory"/> Doğumundan önce babasını, 6 yaşında annesini kaybeden Muhammed'i amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebu Talib]] velayetine aldı. İlerleyen yıllarda, [[çoban]]lık yaptı, çoğunlukla tüccar olarak çalıştı. İlk kez 25 yaşındayken 40 yaşındaki zengin bir dul olan [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] ile evlendi.<ref name="IntroQuran182"/> Bazı geceler, dağlarla çevrili bir mağarada düzenli aralıklarla inzivaya çekilip dua etme alışkanlığı vardı. 40 yaşında<ref name="abraha"/> oradayken, uzun düşünüşlerin mahsulü olan ilk [[vahiy|vahyin]], [[Cebrail]] aracılığıyla geldiğini iddia etti. Bundan üç yıl sonra insanları [[Dâvah|İslam'a davet]] etmeye başladı. [[Tevhit|Allah'ın bir olduğunu]], Allah tarafından kabul görmenin tek yolunun Allah'a teslim olmak olduğunu öğretti. Kendisinin Allah'ın peygamberi ve resulü olduğunu, diğer [[İslam peygamberleri|peygamberler]] ile aynı kandan geldiğini anlattı.<ref name="Peters 2003 9"/><ref name="EspositoI"/><ref name="EoI-Muhammad"/>
İlk başta kendisine az sayıda [[sahabe|takipçi]] bulan Muhammed, Mekke'de bazı aşiretlerin düşmanlığıyla karşılaştı. Bu dönemde taraftarlarının şiddet içeren muameleler görmesi sebebiyle 622 yılındaki Medine'ye göçten önce bazı takipçilerini [[Aksum|Habeşistan]]'a gönderdi. Medine'ye [[Hicret]] olayı aynı zamanda Hicrî takvim olarak da bilinen [[Hicrî takvim|İslami takvim]]'in başlangıcı kabul edilir. Muhammed, Medine'de [[Medine Sözleşmesi]] ile oradaki aşiretleri birleştirdi. Mekke kabileleri ile süren sekiz yıllık savaştan sonra, iman edenlerin sayısı 10.000'i bulmuştu. [[Mekke'nin fethi|Mekke'nin kuşatılması]] sonrasında yapılan antlaşma ile kansız bir şekilde Mekke'nin kontrolünü eline aldı <ref>{{Harvnb|Yücel|2012|p=30/38}}</ref> Şehirdeki putları yıktı<ref>Sahih-Bukhari, Book 43, #658</ref> ve daha sonra takipçilerini Doğu Arabistan'da geriye kalan tüm putperest tapınakları yıkmaları için yolladı.<ref>Sahih Bukhari Book 59, #641</ref><ref>Hisham Ibn Al-Kalbi – The Book of Idols. Translated by Nabih Amin Faris. Princeton University Press, pg. 21–22</ref> 632 yılında, [[Veda Haccı]]'ndan sonra Medine'ye döndü. Bundan birkaç ay sonra hastalandı ve hayatını kaybetti. Ölüm vaktine kadar Arap Yarımadası'nın çoğu Müslüman olmuş, Arabistan'ı tek [[İslam Devleti|devlet]] altında birleştirmişti.<ref name="Lapidus 2002 pp 0"/><ref>"Muhammad," Encyclopedia of Islam and the Muslim world</ref>
Satır 204 ⟶ 203:
İslâmi kaynaklarda ağırlıklı olarak; Muhammed'in, milattan sonra 571 yılında, "[[Fil Vakası]]"nın olduğu yılda, 12 Rebiülevvel (20 Nisan) pazartesi gecesi yani Arapların takvim başı olarak kullandıkları "Fil Vakası"ndan 52 gün sonra doğduğu belirtilmektedir.<ref name="PeygHayat"/> [[Siyer]] ve İslam tarihi yazarları, doğumun Rebiülevvel ayında bir pazartesi günü sabaha karşı olduğu konusunda genel olarak ittifak etmişlerse de, ayın kaçıncı günü olduğu konusunda görüş birliğine varamamışlardır.<ref name=PeygHayat/>
Bu konudaki ihtilafların; rivayet çeşitliliğinden kaynaklanmasının yanı sıra, [[Kamerî takvim|ay takviminin]], [[güneş takvimi]]nden farklı olması ve Araplardaki nesi<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.belgeler.com/blg/146f/cahiliye-donemi-arap-takviminde-nesi-nasi-in-the-arap-calender-of-pre-isdlamic-period |başlık=Cahiliye dönemi Arap takvimi |erişimtarihi=14 Temmuz 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130617063736/http://www.belgeler.com/blg/146f/cahiliye-donemi-arap-takviminde-nesi-nasi-in-the-arap-calender-of-pre-isdlamic-period |arşivtarihi=17 Haziran 2013 |ölüurl=yes }}</ref>{{daha iyi kaynak}} uygulamasından da kaynaklandığı günümüzde ifade edilmektedir.<ref>
=== Çocukluğu ve gençlik yılları ===
[[Dosya:Sahadah-Topkapi-Palace.jpg|thumb|sol|100px|[[Topkapı Sarayı]]'nda [[kaligrafi|hat]] yazısıyla yazılmış olan, [[kelime-i şehadet]]]]
Babası [[Abdullah bin Abdulmuttalib]], annesi [[Hazrec]] kabilesinden Nennaceler'den Vehb bin Abdulmenaf'ın kızı [[Amine]]'dir. Muhammed daha doğmadan babası vefat etti. Yetiştirilmesini dedesi [[Abdülmuttalib]] üzerine aldı ve torununa “Muhammed” adını verdi. Muhammed o sıralarda Mekke'de bulunan Beni Sa’d kabilesinden [[Halime]] adlı bir kadına emanet edildi.<ref name="salihsuruç">{{Kitap kaynağı| son =SURUÇ | ilk =Salih | yardımcıyazarlar= | yıl =2005 | başlık =Peygamberimizin Hayatı | yayımcı=Nesil Yayınları | yer=İstanbul | id =ISBN 975-408-019-4 c. 1 s.54-68
}}</ref> Muhammed’i, ondan önce amcası [[Ebu Leheb|Abduluzza]]’nın cariyesi Süveybe emzirdi.<ref>http://arastirmaciyazarlar.com.tr/popup/haber-yazdir.asp?haber=14#_Toc97344014 {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131019105307/http://arastirmaciyazarlar.com.tr/popup/haber-yazdir.asp?haber=14#_Toc97344014 |tarih=19 Ekim 2013 }} arastirmaciyazarlar.com.tr</ref>{{daha iyi kaynak}}<ref name=PeygHayat/> Muhammed, dört yaşına kadar annesi Amine'nin de gözetimiyle sütannesi Halime'nin yanında kaldı, daha sonra Mekke’ye, annesinin yanına döndü. Dört yaşından altı yaşına kadar, öz annesi Âmine ile birlikte kaldı, onun şefkat ve özeni ile yetişip büyüdü.<ref name=PeygHayat/>
Muhammed altı yaşında iken, annesi Âmine ve bakıcısı [[Ümmü Eymen]] ile birlikte babasının kabrini görmek için Medine'ye gitti. Medine'de, akrabaları Neccâroğullarında bir ay kaldıktan sonra Mekke'ye dönüş yolundaki Ebva'ya ulaştıklarında annesi vefat etti ve orada defnedildi. Cariyeleri Ümmü Eymen, Muhammed'i Mekke’ye getirip dedesi Abdulmuttalib'e teslim etti. Altı yaşından sekiz yaşına kadar, ona dedesi Abdülmuttalib baktı. Abdülmuttalib yaş itibarıyla seksen yaşını aşmış bir ihtiyardı. Muhammed sekiz yaşında iken, dedesi de öldü. Dedesi ölmeden önce, onu yetiştirilmesi için, oğlu [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Tâlib]]'e bıraktı. Ebû Tâlib, Abdülmuttalib'in on oğlundan biriydi.<ref name=PeygHayat/>
Satır 219 ⟶ 218:
=== Kültürel birikimi ve okuryazarlığı ===
Muhammed'in okuryazarlığı ile ilgili geleneksel görüş onun okuryazar olmadığı şeklindedir. Muhammed için yaygın bir sıfat olarak kullanılan ''[[ümmî]]'' sözcüğü "kitâbî bilgilerle zihni doldurulmamış, doğal hali üzerine kalmış, okuyup yazarak tahsil görmemiş kimse" anlamına gelmektedir.<ref name="diyanetsözlük">{{kitap kaynağı |başlık=
Muhammed'in okuma yazmasının olmadığı görüşü bazı Kur'an ayetleri ve hadislere dayandırılır. [[Ankebût Suresi]]:48, [[A'raf Suresi]]:158 ve [[Cuma Suresi]]:2 gibi ayetlerde Muhammed'in okuma yazma bilmediğinden bahsedilir. Ayrıca [[vahiy]] meleği [[Cebrâîl#İslam’da Cebrail|Cebrail]]'in ilk vahyi getirip “oku” (ikra/kıraat et) dediğinde, Muhammed'in “Ben okuyan biri değilim.” dediğini anlatan hadis<ref>Buhârî, Bed'u'l-vahy, 3</ref> de Muhammed'in okuma yazma bilmediğine kaynak olarak gösterilir. Ayrıca Muhammed'in, yetiştiği toplumda tahsil görmesi için bir olanağının bulunmadığı, birlikte yaşadığı toplumun da ümmî olduğu belirtilmektedir.<ref name="PeygHayat"/>
Muhammed'in okuryazar olmadığını kabul etmeyen birtakım görüşler de vardır. Buna göre vahiy öncesi dönemde Araplarda eski dini birikimin şairler, kıssa anlatıcıları, Hanifler ve Yahudi-Hristiyan din bilginlerinden oluşan ve muhtemelen zengin mitolojik kültür birikiminin geniş toplum kesimlerince bilindiği, Muhammed’in de içinde yaşadığı bu toplumun yazılı veya sözlü [[anlatı]]mlarından oluşan birikime sahip olduğu, İslam öncesi Arap toplumunda hikâye kültürünün bilinebilirlik durumuna göre düşünülmektedir. Örneğin vahiy öncesi dönemde Muhammed’in eşi [[Hatice]]’nin amcasının oğlu olması dolayısıyla görüşme ihtimali olan kişilerden biri olan [[Varaka bin Nevfel|Rahip Varaka]], [[Tevrat]], [[Zebur]] ve [[İncil]]'i de kapsayan [[Kitâb-ı Mukaddes]]'e hâkimdir. Varaka'nın dini birikimlerini Muhammed'e aktardığı, bu bilgilerin Kur'ân'daki Yahudi ve Hristiyan kültürüyle ilgili dini anlatımlara kaynak teşkil ettiği ileri sürülmektedir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.islamic-awareness.org/Quran/Sources/BBwaraqa.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=3 Nisan 2012 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20070204050916/http://www.islamic-awareness.org/Quran/Sources/BBwaraqa.html |arşiv-tarihi=4 Şubat 2007 |ölüurl=no }}</ref> Ayrıca, uzun yıllar zengin bir kadın olan [[Hatice]]’nin ticari faaliyetlerini yürütmesi vb. sebeplerle de okuryazar olduğu düşünülmektedir.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.aliaksoy.net/2007/03/01/ummi-peygamberin-okur-yazarligi/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=19 Şubat 2013 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20130824163551/http://www.aliaksoy.net/2007/03/01/ummi-peygamberin-okur-yazarligi/ |arşiv-tarihi=24 Ağustos 2013 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://answering-islam.org/Hoaxes/illiterate.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=19 Şubat 2013 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20130127212028/http://www.answering-islam.org/Hoaxes/illiterate.html |arşiv-tarihi=27 Ocak 2013 |ölüurl=yes }}</ref>
== Peygamberliği==
Satır 229 ⟶ 228:
İslam inancına göre [[Kur'an]] Allah tarafından [[Cebrâîl]] isimli [[melek]] aracılığıyla Muhammed'e peygamberliği boyunca (22 yıl) [[ayet]]ler hâlinde indirilen kutsal kitaptır. İslam'da [[inanç]], [[ibadet]], [[şeriat]], ahlak, [[tasavvuf]] gibi uygulamaların dayandırıldığı ana kaynak Kur'an'dır.
Muhammed'e isnat edilen söz, fiil ve davranışlara [[hadis]], bunlardan gelenekselleşen uygulamalara sünnet denir. [[Şiilik|Şiiler]] Muhammed'in sözleri yanında ''masum'' kabul edilen [[İmamîlik|imamların]] sözlerini de hadis kabul etmektedirler. Sünnilerin tüm sahabeyi güvenilir bulmalarına karşılık Şiilerde, sahabe ve tabiin tek tek ele alınır ve tarihsel süreçte [[Ali]] veya [[Ehli Beyt]] tarafında yer almayan veya karşıtları arasında yer alanlar güvenilmez bulunarak onlardan gelen rivayetler reddedilir. Sünni hadis kitapları Muhammed'in zamanından 200-300, Şii hadis kitapları 400-500 yıl sonra yazılmışlardır.<ref name="tevhidnesli.de">{{Web kaynağı |url=http://www.tevhidnesli.de/AL%26%23304%3B-KURAN-h-I.htm |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=4 Ağustos 2014 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20140905015516/http://www.tevhidnesli.de/AL%26%23304%3B-KURAN-h-I.htm |arşiv-tarihi=5 Eylül 2014 |ölüurl=yes }}</ref> Hadisler, Kur'an'dan sonra İslam'da ikincil kaynaktır.
=== İlk vahiy ===
Satır 248 ⟶ 247:
{{Ana madde|Miraç|Miraçname}}
[[Dosya:Al-Buraf Hafifa.jpg|sol|150px|17. yüzyıla ait bir minyatürde "Burak"]]
[[Dosya:Al-Aqsa Mosque by David Shankbone.jpg|thumb|150px|sağ|[[Mescid-i Aksa|Süleyman tapınağı]] kalıntıları üzerinde [[Bizans]]'ın yaptırdığı [[bazilika]], Müslümanlar arasında Muhammedin bir gece [[Burak]]'a binerek gittiği, burada peygamberlere namaz kıldırdığı ve göğe yükseldiği inancı vardır. Mescid-i Aksa ismi [[Abdülmelik bin Mervan]] tarafından verilir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://istekuran.net/makaleler/mescid-i-aksa-neresidir.html |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=15 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200924095858/https://istekuran.net/makaleler/mescid-i-aksa-neresidir.html |arşiv-tarihi=24 Eylül 2020 |ölüurl=yes }}</ref>]]
Rivayetlere göre Muhammed Mekkeliler ile sadece teorik din tartışmaları yapmamış, onlara kendisinin peygamber olduğunu kanıtlayan [[mucize]]ler de göstermiştir. Bunlardan birisi olan [[miraç]] [[anlatı]]sına göre; "Bir gece, Muhammed, [[Cebrail]] eşliğinde, [[burak]] isimli bineğe binerek [[Mescid-i Aksa]]’ya gider. Orada, [[İbrahim]], [[Musa]], [[İsa]] ve diğer peygamberlerden bazılarıyla görüştükten sonra [[Gök katları|göğün en son katı]] olan [[sidret'ül münteha]]ya yükselir. Allah ile görüşür, [[cennet]] ve [[cehennem]]i görür ve evine döner. Sünni inancına göre bu yolculuk esnasında, diğer bazı hükümler yanında beş vakit [[namaz]] da [[farz]] kılınmıştır. Yine Sünni inancında Muhammed bu yolculuğu hem ruh hem beden ile Şii inancında ise sadece ruh ile yapmıştır."<ref>Encyclopedia of Islam and Muslim World (2003), ss. 482</ref>
[[Dosya:Medieval Persian manuscript Muhammad leads Abraham Moses Jesus.jpg|thumb|150px|sol|Bir Fars minyatüründe betimlenen peygamberler görüşmesi]]
[[Dosya:The_rock_of_the_Dome_of_the_Rock_Corrected.jpg|thumb|100px|sağ|Muhammed'in göğe yükselirken ayağını bastığına inanılan [[Muallak taşı]], üzerine [[Abdülmelik bin Mervan]] tarafından [[Kubbet'üs-Sahra]] yaptırılır.]]
Rivayete göre Muhammed Mekke’ye dönünce, bu yolculuğunu anlatır. [[Kureyş]]liler, onu yalanlarlar ve doğruysa Mescid-i Aksa’yı kendilerine tarif etmesini isterler. Mescid-i Aksa Muhammed'in gözü önüne getirilir ve Muhammed bu mescidin kapı, pencere vb. bölümlerini ayrıntılarıyla anlatır. Hatta Kureyşlilere, miraca çıkarken yolda gördüğü bir Kureyş ticaret kervanının ertesi gün geleceği saati söyler ve kervan söylenen saatte gelir. [[İslam mitolojisi|Mitoloji]]k [[anlatı]]mlara göre ise kervanın dönüşü 1 saat gecikmiş ama bu gecikmeyi telafi etmek için Allah güneşin doğuş saatini 1 saat geciktirerek peygamberin sözünün yalan çıkmamasını sağlamıştır.<ref>http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/mektubat/on-dokuzuncu-mektub/180 {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170417072531/http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/mektubat/on-dokuzuncu-mektub/180 |tarih=17 Nisan 2017 }} Said Nursi, Mektubat, s. 180</ref>
Kur’an’da "Bir kısım ayetlerimizi kendisine göstermek için, kulunu bir gece Mescid-i Haram’dan, çevresini bereketlendirdiğimiz Mescid-i Aksa’ya götüren Yücedir" (İsra 1) ayetinin miraç gecesi ile ilgili bir ifade olduğuna inanılır. Miraçla ilgili [[Burak]], [[miraç|göğe yükselme]], beş vakit namazın farz kılınması ve diğer anlatımlar hadis ve [[siyer]] kitaplarında yer alır.
;Ayın yarılması: Kur'anda [[muallakat]] şairlerinden [[:en:Imru' al-Qais ]]'ın şiirinde de kullanılan<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.islamic-awareness.org/quran/sources/bbqais |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20181231054335/https://www.islamic-awareness.org/quran/sources/bbqais |arşiv-tarihi=31 Aralık 2018 |ölüurl=no }}</ref> "Kıyamet yaklaştı ve ay yarıldı" ifadesi ve bağlantılı rivayetler Muhammed'in bir işaretiyle [[Ayın yarılması|ayın gökyüzünde ikiye ayrılıp tekrar birleşerek]] en büyük mucizelerinden birisini gösterdiği inancının müslümanlar arasında yerleşmesine yol açmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/578869 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200325065042/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/578869 |arşiv-tarihi=25 Mart 2020 |ölüurl=yes }}</ref>
[[Dosya:Mohammed Splits the Moon.jpg|thumb|sol|120px|Muhammed bölünen Ay'ı işaret ederken, 16. yy.]]
Satır 319 ⟶ 318:
Rivayete dayalı geleneksel kaynaklara göre Ayşe, Muhammed ile evlendiğinde altı ya da yedi yaşındaydı.<ref name="Watt-encyc-online">Watt, ''Aisha'', [[Encyclopedia of Islam]]</ref><ref name="Spellberg">[[Denise Spellberg|D. A. Spellberg]], ''Politics, Gender, and the Islamic Past: the Legacy of A'isha bint Abi Bakr'', [[Columbia University Press]], 1994, s. 40</ref><ref name="Armstrong">Karen Armstrong, ''Muhammad: A Biography of the Prophet'', Harper San Francisco, 1992, s. 145</ref> Ayşe, dokuz ya da on yaşına ulaşana kadar cinsel ilişkide bulunmadılar.<ref name="Watt-encyc-online"/><ref name="Spellberg"/><ref name="Karen_Armstrong">[[Karen Armstrong]], ''Muhammad: Prophet For Our Time'', HarperPress, 2006, s. 105</ref><ref name="Haykal">Muhammad Husayn Haykal, ''The Life of Muhammad'', North American Trust Publications (1976), s. 139</ref><ref>Barlas (2002), ss. 125–26</ref><ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=A.C. Brown |ad1=Jonathan |yazarbağı=Jonathan A.C. Brown |başlık=Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy |url=https://archive.org/details/misquotingmuhamm0000brow |tarih=2014 |yayıncı=[[Oneworld Publications]] |isbn=978-1-78074-420-9 |sayfalar=[https://archive.org/details/misquotingmuhamm0000brow/page/143 143]–44}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=A.C. Brown |ad1=Jonathan |yazarbağı=Jonathan A.C. Brown |başlık=Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy |url=https://archive.org/details/misquotingmuhamm0000brow |tarih=2014 |yayıncı=[[Oneworld Publications]] |isbn=978-1-78074-420-9 |sayfa=316. n° 50 |alıntı=Evidence that the Prophet waited for Aisha to reach physical maturity before consummation comes from al-Ṭabarī, who says she was too young for intercourse at the time of the marriage contract;}}</ref><!--<ref>{{Hadith-usc|bukhari|5|58|234}}, {{Hadith-usc|bukhari|usc=yes|5|58|236}}, {{Hadith-usc|bukhari|usc=yes|7|62|64}}, {{Hadith-usc|bukhari|usc=yes|7|62|65}}, {{Hadith-usc|bukhari|usc=yes|7|62|88}}, {{Hadith-usc|usc=yes|muslim|8|3309}}, {{Hadith-usc|muslim|8|3310}}, {{Hadith-usc|muslim|8|3311}}, {{Hadith-usc|abudawud|41|4915}}, {{Hadith-usc|abudawud|usc=yes|41|4917}}</ref>--><ref>Tabari, Volume 9, Page 131; Tabari, Volume 7, Page 7</ref> Bu nedenle Ayşe evlilikte bakireydi.<ref name="Spellberg" /> Ayşe'nin yaşını hadis gibi kaynaklara göre hesaplayan modern Müslüman yazarlar, Ayşe'nin evlilikte on üç yaşından büyük olduğunu tahmin ederler.<ref>{{Kitap kaynağı |ad=Asma |soyadı=Barlas |yıl=2012 |başlık="Believing Women" in Islam: Unreading Patriarchal Interpretations of the Qur'an |yayıncı=University of Texas Press |sayfa=126 |alıntı=On the other hand, however, Muslims who calculate 'Ayesha's age based on details of her sister Asma's age, about whom more is known, as well as on details of the Hijra (the Prophet's migration from Mecca to Madina), maintain that she was over thirteen and perhaps between seventeen and nineteen when she got married. Such views cohere with those Ahadith that claim that at her marriage Ayesha had "good knowledge of Ancient Arabic poetry and genealogy" and "pronounced the fundamental rules of Arabic Islamic ethics.}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.al-islam.org/polygamy-marriages-prophet |başlık=The Concept of Polygamy and the Prophet's Marriages (Chapter: The Other Wives) |deadurl=yes |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110207094707/http://www.al-islam.org/polygamy-marriages-prophet/ |arşivtarihi=7 Şubat 2011 |df=dmy-all |erişimtarihi=4 Haziran 2019 }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Ali |ad1=Muhammad |yazarbağı1=Muhammad Ali (writer) |başlık=Muhammad the Prophet |url=https://books.google.com/?id=od6dAQKgK-YC&pg=PT150#v=onepage&q&f=false |yıl=1997 |yayıncı=Ahamadiyya Anjuman Ishaat Islam |isbn=978-0-913321-07-2 |kaynak=harv |sayfa=150 |ölüurl=no |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160101063555/https://books.google.com/books?id=od6dAQKgK-YC&pg=PT150&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |arşivtarihi=1 Ocak 2016 |df=dmy-all }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=question&id=699 |başlık=Ayesha married the Prophet when she was young? (In Persian and Arabic) |soyadı=Ayatollah Qazvini |deadurl=yes |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100926234317/http://www.valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=question&id=699 |arşivtarihi=26 Eylül 2010 |df=dmy-all |erişimtarihi=4 Haziran 2019 }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=[[Jonathan A.C. Brown|A.C. Brown]] |ad1=[[Jonathan A.C. Brown|Jonathan]] |başlık=Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy |url=https://archive.org/details/misquotingmuhamm0000brow|tarih=2014 |yayıncı=[[Oneworld Publications]] |isbn=978-1-78074-420-9 |sayfalar=[https://archive.org/details/misquotingmuhamm0000brow/page/146 146]–47}}</ref>
Muhammed'le evlendiği sırada 38, 40 veya 46 yaşında olduğu belirtilen ilk eşi Hatice'den 5, 6 veya 7 çocuğu olduğu<ref>{{Web kaynağı |url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/260900 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=11 Eylül 2020 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20200324044331/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/260900 |arşiv-tarihi=24 Mart 2020 |ölüurl=yes }}</ref>, Kasım, Abdullah ismindeki erkek çocukların küçük yaşlarda öldüğü, kızların Zeyneb, Rukiyye, Ümmü Gülsüm ve [[Fatıma]] isimlerini taşıdıkları bilinir. Muhammed'in Ebu'l Kasım (Kasım'ın babası) olan künyesi, Hatice'den olan ilk oğluna dayanır. Muhammed'in Hatice'den sonraki evliliklerinden Eşi Mariye’den olan oğlu İbrahim dışında çocuğu olmamış ve İbrahim iki yaşında vefat etmiştir.<ref name="Nich">Nicholas Awde (2000), s. 10</ref>
En küçük kızı Fatıma, Muhammed'in İslam tarihi açısından en fazla iz bırakan çocuğu ve soyunu devam ettiren tek çocuğudur. Alevi ve Şii anlayışında kutsanır ve ikinci [[Meryem]] olarak anılır.{{Kaynak belirt}} İslam geleneğinde [[Şerif (din)|Şerif]] ile [[Seyyid]]lerin soyları Fatıma ve [[Ali]] yoluyla Muhammed'e dayandırılır.<ref>Cyril Glasse, Huston Smith, 'New Encyclopedia of Islam'. Rowman Altamira Press. (2003) s. 407. ISBN 978-0759101890, ISBN 0759101892</ref>
Satır 331 ⟶ 330:
|yazar3=Annemarie Schimmel
|başlık=Celebrating Muḥammad: images of the prophet in popular Muslim poetry
|url=http://books.google.com/books?id=_10OAAAAYAAJ
|erişimtarihi=5 Kasım 2011 |tarih=Ekim 1995 |yayıncı=University of South Carolina Press
|isbn=978-1-57003-050-5
|arşiv-url=https://web.archive.org/web/20130615003334/http://books.google.com/books?id=_10OAAAAYAAJ
|arşiv-tarihi=15 Haziran 2013
|ölüurl=no
}}</ref>
<blockquote>"Hazreti Peygamber'in boyu ne çok kısa, ne de çok uzundu, orta boyluydu. Ne kıvırcık kısa ne düz uzun saçlı; saçı, kıvırcıkla düz arasında idi. Değirmi (yuvarlak) yüzlü, duru beyaz tenli, iri ve siyah gözlü, uzun kirpikliydi.
Satır 354 ⟶ 359:
== Bibliyografi ==
{{Kaynak başı|30em}}
* {{kitap kaynağı |başlık= Peygamberimizin Hayatı |son= Yücel |ad= İrfan |yazarbağı= |yıl= 2012 |yayıncı= Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları |yer= İstanbul |isbn= 9789751901880 |sayfa= |sayfalar=
* {{Dergi kaynağı|dergi = [[signs (dergi)|Signs]]|yazar = Ahmed, Leila|başlık = Women and the Advent of Islam|cilt = 11|tarih = Yaz 1986|sayfalar = 665–91|doi = 10.1086/494271|sayı = 4}}
* {{Kitap kaynağı | yazar = [[Muhammad Mohar Ali|Ali, Muhammad Mohar]] | yıl = 1997 | başlık = The Biography of the Prophet and the Orientalists | yayıncı = King Fahd Complex for the Printing of the Holy Qur'an | isbn = 9960-770-68-0 | url = http://www.islamhouse.com/p/51772 | erişim-tarihi = 12 Temmuz 2013 | arşiv-url = https://web.archive.org/web/20130306195107/http://www.islamhouse.com/p/51772 | arşiv-tarihi = 6 Mart 2013 | ölüurl = yes }}
* {{Dergi kaynağı|dergi = [[Proceedings of the 11th International Congress of Turkish Art]]|yazar = Wijdan, Ali|başlık = From the Literal to the Spiritual: The Development of Prophet Muhammad's Portrayal from 13th century Ilkhanid Miniatures to 17th century Ottoman Art|cilt = |konum = Utrecht, The Netherlands eds. M. Kiel, N. Landman, and H. Theunissen.|tarih = 23–28 Ağustos 1999|url = http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf4/07Ali.pdf|sayfalar = 1–24|doi = |sayı = 7|erişim-tarihi = 12 Temmuz 2013|arşiv-url = https://web.archive.org/web/20041203232347/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf4/07Ali.pdf|arşiv-tarihi = 3 Aralık 2004|ölüurl = yes}}
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Armstrong| ad= Karen| yazarbağı = Karen Armstrong| yıl = 1992 | başlık = [[Muhammad: A Biography of the Prophet]] | yayıncı = Harpercollins | isbn = 0-06-250886-5 |url = }}
| |||