Tetis Okyanusu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0 |
4 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7 |
||
1. satır:
[[Dosya:Laurasia-Gondwana tr.svg|thumb|Tetis Okyanusu, [[Laurasia]] ve [[Gondwana]]]]
[[Dosya:Pangea animation 03.gif|thumb|350px|[[Pangea]]'nın Parçalanma Sürecinde Tetis Okyanusunun oluşumu ve kapanışı]]
'''Tetis Okyanusu''' ('''Tetis Denizi'''), [[Paleozoik]]-[[Mezozoik]]-Erken [[Tersiyer]] süresince [[Gondvana]] ve [[Laurasia]] arasında batı-doğu yönünde uzanan eski okyanustur. Tetis Okyanusundan geriye günümüzde [[Akdeniz]], kuzeydeki Paratetis kolundan ise [[Karadeniz]], [[Aral Denizi]] ve [[Hazar Denizi]] kalmıştır<ref>{{Web kaynağı | url = http://web.itu.edu.tr/~okay/geology_turkey_notes/lecture_notes_geology_turkey.pdf | başlık = GENEL HATLAR | yazar = | tarih = | eser = Türkiye Jeolojisi | yayıncı = itu.edu.tr | erişimtarihi = 20 Mart 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20150402192358/http://web.itu.edu.tr/~okay/geology_turkey_notes/lecture_notes_geology_turkey.pdf | arşivtarihi = 2 Nisan 2015 | ölüurl =
225 milyon yıl önce dünya üzerinde tek bir kıta ([[Pangea]]) ve onu çevreleyen dev bir okyanus ([[Panthalassa|Pantalassa]]) bulunuyordu. 200 my önce Trias devrinde Pangea [[süperkıta]]sı parçalanarak kuzeyde ve güneyde büyük iki kıtaya bölündü. Kuzeyde Lavrasya adıyla, günümüzdeki Kuzey Amerika ve Avrasya'nın bulunduğu super kıta bulunuyordu. Güneyde Gondvana adıyla günümüzdeki, G. Amerika, Afrika, Antarktika ve Okyanusya kıtaları bir arada bulunmaktaydı. Gondvana ve Lavrasya kıtaları arasında Tetis Okyanusu bulunuyordu<ref>{{Web kaynağı | url = http://deivil.comu.edu.tr/deprem_bilgisi/bolum_4.pdf | başlık = LEVHA TEKTONİĞİ KURAMININ OLUŞUMU VE GELİŞİMİ | yazar = KARAGÖZ, Özlem | tarih = | eser = | yayıncı = http://deivil.comu.edu.tr/ | erişimtarihi = 20 Mart 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20121207020946/http://deivil.comu.edu.tr/deprem_bilgisi/bolum_4.pdf | arşivtarihi = 7 Aralık 2012 | ölüurl = yes }}</ref>.
[[Permiyen]]den sonra Lavrasya ve Gondvana kıtaları doğu yönünde genişleyerek açılıp Tetis Okyanusunu oluşturmuştur. Tetis'in Permiyende açılıp, [[Trias]] sonunda kapanan bölümüne Paleotetis adı verilmiştir. Trias'dan sonra açılıp kapanan bölümüne Neotetis denilir. [[Tersiyer]]de Neotetis'in tamamen kapanmasıyla Gondvana ve Lavrasya kıtaları çarpışmış, [[Alpin Orojenezi]]ne ait Alp-Himalaya dağ sistemi oluşmuştur. [[Kretase]] döneminde doğuda daha geniş olan Tetis batıya doğru daralmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.yerbilimleri.hacettepe.edu.tr/no22/yb22txt7.pdf | başlık = PALEOCOĞRAFYA VE GEÇ KRETASEDEKİ TEKTONİK OLAYLAR | soyadı1 = MERİÇ | ad1 = Engin | soyadı2 = ERSOY | ad2 = Şükrü | soyadı3 = GÖRMÜŞ | ad3 = Muhittin | = Muhittin | tarih = 2000 | eser = Loftusia (Foraminifer) türlerinin Maastrihtiyen (Geç Kretase) Tetis Okyanusu’ndaki paleocoğrafik yayılımı üzerine yeni görüşler | yayıncı = hacettepe.edu.tr | erişimtarihi = 20 Mart 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160305145356/http://www.yerbilimleri.hacettepe.edu.tr/no22/yb22txt7.pdf | arşivtarihi = 5 Mart 2016 | ölüurl =
Atlas okyanusunun yayılması ile kuzeye doğru kayan Afrika kıtası doğudan Tetis Okyanusunun kapanmasına yol açmıştır. [[Levha hareketleri]] sonucu Afrika, Arap ve Hindistan Levhasının kuzeye hareketi ile eskiden Tetis'in tabanı olan alanlar [[Alpin Orojenezi|Alp-Himalaya]] dağ kuşağını meydana getirmişlerdir<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.biltek.tubitak.gov.tr/sandik/deprem/deprem1.html | başlık = Deprem | yazar = | tarih = | eser = Yerkabuğunun Hareketli Doğası | yayıncı = tubitak.gov.tr | erişimtarihi = 20 Mart 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120612072353/http://www.biltek.tubitak.gov.tr/sandik/deprem/deprem1.html | arşivtarihi = 12 Haziran 2012 | ölüurl = yes }}</ref>.
| |||