Jean Buridan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Tarih bağlantısı düzenleme |
Madde geliştirildi. |
||
1. satır:
'''Jean Buridan''' ([[Latince]]: Joannes Buridanus) (d. 1300 - ö. 1358) Fransız [[rahip]], [[filozof]]. [[Orta Çağ]]’ın tanınmış filozoflarından
{{Kişi bilgi kutusu
| ad = Jean Buridan
| resim =
| başlık =
| doğumadı =
| doğum_tarihi = 1301
| doğum_yeri = [[Béthune]], [[Picardie]]
| ölüm_tarihi = 1359 veya 1362
| ölüm_yeri =
| alma_mater = [[Paris Üniversitesi]]
| meslek =
| dönem = [[Ortaçağ felsefesi]]
| öğretiler = [[Skolastisizm]], [[Nominalizm]], [[Aristotelesçilik]]
| etkilendikleri = [[Aristoteles]], [[Porfirios]], [[Ockhamlı William]]
| etkiledikleri = [[Nikolas Kopernik]]
}}
olan Buridan’ın geliştirmiş olduğu [[Eylemsizlik|impetus]] kavramı modern süredurum kavramına doğru giden yolda ilk adımı teşkil eder. [[Kopernik günmerkezliliği|Kopernik devriminin]] temellerini atmıştır. [[Buridan'ın eşeği]] olarak bilinen düşünce deneyiyle hatırlanmaktadır. Ancak bu düşünce deneyine onun günümüze kadar gelen eserleinde rastlanmamaktadır.
== Hayatı ==
Buridan 1301'den bir süre önce, [[Picardie]]'deki [[Béthune]] kasabasında veya yakınlarında doğmuştur. [[Arras]] piskoposluğunun başka bir yerinde doğmuştur olduğu söylenmektedir. Eğitimini Paris'te, önce Collège du Cardinal Lemoine'de ve daha sonra Paris Üniversitesi'nde, [[Master of Arts]] derecesini ve 1320'lerin ortalarında ise öğretmenlik yapmak için resmi lisansını aldı. O zaman felsefe kariyeri için hukuk, tıp veya teoloji alanında doktora yapmak gerekiyordu ama Buridan, akademik hayatını sanat fakültesinde geçirdi. Bunun yanında, dini bir düzene katılmak yerine seküler bir din adamı olarak entelektüel bağımsızlığını elinde bulundurdu. Kaynaklarda adına son olarak 1359 yılında rastlanmakatdır.
== Eylemsizlik ==
Eylemsizilk kavramı, [[Aristoteles fiziği|Aristoteles fiziğine]] yabancıdır. Aristoteles ve onun [[Peripatetik ekol|peripatetik takipçileri]], bir bedenin yalnızca sürekli bir dış kuvvetin etkisiyle hareket halinde tutulduğunu savundu. Bu nedenle, Aristotelesçi görüşe göre, havada hareket eden bir mermi, devam eden hareketini, antiperistasis olarak bilinen bir fenomen olan çevredeki ortamdaki girdaplara veya titreşimlere borçludur. Yakın bir kuvvetin yokluğunda, cisim neredeyse anında dururdu.
İvme teorisi, hareketin vücudun bazı özellikleri tarafından sürdürüldüğünü ve harekete geçirildiğinde verildiğini ileri sürdü. Buridan, bu hareketi sürdüren mülkiyet ivmesini belirleyen ilk kişiydi, ancak teorinin kendisi muhtemelen ondan kaynaklanmadı. [[İbn-i Sina|İbn Sina]]'nın meyl (eğilim) kavramında bu ilkenin nüveleri bulunabilir.
== Bibliyografya ==
| |||