Muhammed: Revizyonlar arasındaki fark

 

===Kur'an===

[[Kur'an]], [[İslam]]'ın ana kaynağı olan [[kutsal metin]]dir. Müslümanlar tarafından [[İslam'da Tanrı|Allah]]'ın sözü olduğuna ve [[Cebrâîl]] aracılığıyla Muhammed'e bildirildiğine inanılır.<ref name="Britannica">{{Ansiklopedi kaynağı|soyadı=Nasr |ad=Seyyed Hossein | authorlink=Seyyed Hossein Nasr | başlık=Qurʾān |yıl=2007| encyclopedia=Encyclopædia Britannica Online | erişimtarihi =24 Eylül 2013|konum=|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/487666/Quran}}</ref><ref name = LivRlgP338>''Living Religions: An Encyclopaedia of the World's Faiths'', Mary Pat Fisher, 1997, s. 338, I.B. Tauris Publishers.</ref><ref name = QuranC17V106>{{Kur'an ayetleri|17|106|style=nosup}}</ref> Bununla birlikte Kur'an, Muhammed'in kronolojik biyografisi hakkında bilgi edinilmesine çok az yardım eder ve ayetlerin çoğunda söylenme sebebini öne çıkaran herhangi bir tarihsel bağlamdan bahis bulunmamaktadır.<ref name="Bennett1998a">{{Kitap kaynağı|yazar=Clinton Bennett|başlık=In search of Muhammad|url=https://books.google.com/books?id=-VTIkkcUFHQC&pg=PA18|yıl=1998|yayıncı=Continuum International Publishing Group|isbn=978-0-304-70401-9|sayfalar=18-19}}</ref><ref name="Peters1994">{{Kitap kaynağı|yazar=Francis E. Peters|başlık=Muhammad and the origins of Islam|url=https://books.google.com/books?id=Jrq6boXdJOAC&pg=PA261|yıl=1994|yayıncı=SUNY Press|isbn=978-0-7914-1876-5|sayfa=261}}</ref>

 

 

===Arkeolojik bulgular/[[İkinci Fitne]]===

Muhammed'in yaşadığı yer ve Müslümanların ilk [[kıble]]si 1970'li yıllardan bu yana sarsıcı tartışmaların konusudur. Arkeolojik araştırmalarda [[Mekke]]'nin rivayetlerin aksine İslam'ın kuruluş yıllarına göre yeni bir yerleşim olarak ortaya çıkışı, bilinen tarih kaynaklarında ve haritalarda adının 8. yüzyıl öncesi geçmemesi,<ref>[[Tom Holland (yazar)|Holland, Tom]]; ''In the Shadow of the Sword''; Little, Brown; 2012; s. 303: ‘Otherwise, in all the vast corpus of ancient literature, there is not a single reference to Mecca – not one’</ref> ticaret yolları üzerinde olmaması yanında arazisinin tarım açısından da uygunsuz oluşu,<ref>Crone, Patricia; ''Meccan Trade and the Rise of Islam'', 1987, s. 7</ref> erken dönem hakkında ipuçları veren Kur'an ve hadis rivayetlerinde geçen bazı yer isimleri ve özellikleri ile Mekke coğrafi yapısının uyuşmaması gibi nedenlerle bazı araştırmacılar Muhammed'in gerçek olmayan kurgusal bir kişilik olduğuna inandılar.

[[Dosya:Approximate map of areas under Ibn al-Zubayr's control after the death of Muawiya II.png|150px|thumb|[[II. Muâviye]]'nin ölümünden sonra İbni Zübeyr'in yaklaşık etki alanı]]

{{ana madde|İslamiyet öncesi Arap Yarımadası|Cahiliye Dönemi|Arap mitolojisi}}

[[Dosya:Persia 600ad.jpg|thumb|150px|İslam'ın yükselişinden önce MS 600'lerde Arap Yarımadası, Bizans ve Sasani imparatorlukları]]

 

Arap Yarımadası oldukça kurak ve volkanik olduğu için vaha ve su kaynaklarının olduğu yerler haricinde tarım yapılması zordu. Genel görünümü çöl içerisinde dağılmış nokta şeklindeki köyler ve şehirler gibiydi; [[Mekke]] ve [[Medine]] bu şehirlerin en önemlilerindendi. Medine gelişmekte olan büyük bir tarım yerleşimiyken Mekke ise birçok aşiretle çevrilmiş önemli bir finans merkeziydi.<ref name="Muhammad-Mecca-12">Watt (1953), ss. 1-2.</ref> Sert çevre koşullarına ve yaşam tarzına uyum sağlayarak [[çöl]] koşullarında hayatta kalabilmek insanların ortak bir şekilde yaşamasına yol açmıştı. Böylece ortaya çıkan aşiretlerin oluşumu ise kan bağına dayanmaktaydı.<ref>Watt (1953), ss. 16-18.</ref> Yerli Araplar hem [[Göçebelik|göçebe]] hem de [[Yerleşik hayat|yerleşik]] bir hayat sürüyorlardı. Göçebeler daha fazla su ve mera bulmak için topluca sürekli bir yerden diğerine giderken yerleşik hayat sürenler ticaret ve tarımla uğraşıyorlardı. Kervanlara ya da vahalara saldırmak da göçebelerin hayatının bir parçasıydı ve bunu bir suç olarak görmüyorlardı.<ref name="Rue">Loyal Rue, ''Religion Is Not about God: How Spiritual Traditions Nurture Our Biological'', 2005, s. 224.</ref><ref name="Esposito4">John Esposito, ''Islam'', Expanded edition, Oxford University Press, s. 4-5.</ref>

 

== İsmi ve sıfatları ==

İslam toplumunda Muhammed'e verilen çok sayıda isim ve sıfatlar bulunur. Bu isimler Muhammed'e Kur'anda verilenler, hadislerde verilenler, ilahi kitaplarda verildiği ileri sürülen isimler, [[Allah'ın isimleri|Esma-i hüsna]] ile aynı olan isimler olarak sınıflandırılmış, Müstakim-zâde Süleyman Sadeddîn "Mir’âtü’s-Safâ fî Nuhbeti Esmâi’l-Mustafa" isimli risalesinde Muhammed’in 99 ismini açıklanmıştır.<ref>acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php?id=75322</ref>

 

|Rahmetenli’l-Âlemîn

|Habîbullah

|-

|Ahmed

{{ana madde|Şablon:Muhammed soyağacı|label 1=Muhammed'in soyağacı}}

{{Ayrıca bakınız|Adnaniler|Kureyş}}

[[İbrahim]] peygamberin büyük oğlu [[İsmail]] peygamberin soyundan, [[Adnaniler]] kavminden, [[Kureyş]] kabilesinin [[Haşimoğulları]] sülalesinden gelir. İslam inancına göre Âdem'den Muhammed'e kadar yaşamış kişilerin alnında Muhammed'in nesilden nesile geçen nuru vardı. Rivayet edilen soy silsilesi şöyledir: ''Muhammed, Abdullah, Abdulmuttalib (Şeybe), Hâşim, Abd-i Menaf (Muğire), Kusayy, Kilab, Mürre, Kâb, Lüeyy, Galib, Fihr, Mâlik, Nadr, Kinâne, Hüzeyme, Müdrike (Amir), İlyas, Mudar, Nizar, Maad, Adnan''.<ref>İbn-i Hişam, Sîre, c.1, s.1-3</ref><ref>İbn Sa’d, Tabakat, c.1, s.55-56</ref><ref>Belâzuri,Ensabü’l-Eşraf, c.1, s.12</ref><ref>Taberî, Tarih, c.2, s.172-180</ref><ref>Kâinatın Efendisi Peygamberimizin Hayatı, Salih Suruç, Nesil Yayınları, sayfa 40, 2013ISBN 978-975-269-894-9</ref>

Ayrıca Muhammed, kendi soyunun [[İbrahim]]'den geldiğini ifade eder:

 

=== Çocukluğu ve gençlik yılları ===

Babası [[Abdullah bin Abdulmuttalib]], annesi [[Hazrec]] kabilesinden Nennaceler'den Vehb bin Abdulmenaf'ın kızı [[Amine]]'dir. Muhammed daha doğmadan babası vefat etti. Yetiştirilmesini dedesi [[Abdülmuttalib]] üzerine aldı ve torununa “Muhammed” adını verdi. Muhammed o sıralarda Mekke'de bulunan Beni Sa’d kabilesinden [[Halime]] adlı bir kadına emanet edildi.<ref name="salihsuruç">{{Kitap kaynağı| son =SURUÇ | ilk =Salih | yardımcıyazarlar= | yıl =2005 | başlık =Peygamberimizin Hayatı | yayımcı=Nesil Yayınları | yer=İstanbul | id =ISBN 975-408-019-4 c. 1 s.54-68

}}</ref> Muhammed’i, ondan önce amcası [[Ebu Leheb|Abduluzza]]’nın cariyesi Süveybe emzirdi.<ref>http://arastirmaciyazarlar.com.tr/popup/haber-yazdir.asp?haber=14#_Toc97344014 arastirmaciyazarlar.com.tr</ref>‎{{daha iyi kaynak}}<ref name=PeygHayat/> Muhammed, dört yaşına kadar annesi Amine'nin de gözetimiyle sütannesi Halime'nin yanında kaldı, daha sonra Mekke’ye, annesinin yanına döndü. Dört yaşından altı yaşına kadar, öz annesi Âmine ile birlikte kaldı, onun şefkat ve özeni ile yetişip büyüdü.<ref name=PeygHayat/>

 

Muhammed altı yaşında iken, annesi Âmine ve bakıcısı [[Ümmü Eymen]] ile birlikte babasının kabrini görmek için Medine'ye gitti. Medine'de, akrabaları Neccâroğullarında bir ay kaldıktan sonra Mekke'ye dönüş yolundaki Ebva'ya ulaştıklarında annesi vefat etti ve orada defnedildi. Cariyeleri Ümmü Eymen, Muhammed'i Mekke’ye getirip dedesi Abdulmuttalib'e teslim etti. Altı yaşından sekiz yaşına kadar, ona dedesi Abdülmuttalib baktı. Abdülmuttalib yaş itibarıyla seksen yaşını aşmış bir ihtiyardı. Muhammed sekiz yaşında iken, dedesi de öldü. Dedesi ölmeden önce, onu yetiştirilmesi için, oğlu [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Tâlib]]'e bıraktı. Ebû Tâlib, Abdülmuttalib'in on oğlundan biriydi.<ref name=PeygHayat/>

 

Rivayetlere göre Muhammed dokuz yaşındayken amcası, ticaret yapmak için gittiği [[Suriye]]'ye onu da götürmüş, bu gezide [[Busra]] kasabasında [[Bahira]] isminde Hıristiyan bir [[rahip]] onun peygamber olacağını haber vermiştir. Muhammed on yedi yaşındayken de amcası [[Zübeyr bin Abdülmuttalib]] ile [[Yemen]]'e gitti. Bu gezilerin Muhammed'in bilgi, görgü ve zihinsel alt yapısının oluşumunda etkin rol oynadığına inanılmaktadır. Ayrıca gençliğinde amcaları ile birlikte Kureyş ve [[Kays]] kabileleri arasındaki [[Ficar Savaşı]]'na katıldı. Ticarete olan ilgisi daha sonra kendisi ile evlendiği [[Hatice]] ile tanışmasına neden oldu ve onun sermayesi ile ticarete başladı.<ref>{{Harvnb|Yücel|2012|p=9/38}}</ref>

 

== Peygamberliği==

İslam inancına göre [[Kur'an]] Allah tarafından [[Cebrâîl]] isimli [[melek]] aracılığıyla Muhammed'e peygamberliği boyunca (22 yıl) [[ayet]]ler hâlinde indirilen kutsal kitaptır. İslam'da [[inanç]], [[ibadet]], [[şeriat]], ahlak, [[tasavvuf]] gibi uygulamaların dayandırıldığı ana kaynak Kur'an'dır.

 

 

=== İlk vahiy ===

[[Siyer]]e göre Muhammed 40 yaşına yaklaştığında toplumdan uzaklaşarak [[Mekke]]'nin kuzeyinde, [[Nur Dağı]]'ndaki [[Hira mağarası|Hira Mağarası]]'nda inzivaya çekilmeyi ve burada vakit geçirmeyi adet edinmiş, bu durum 1-2 yıl devam etmiştir. 610 yılında bir [[Ramazan]] gecesi ([[Kadir Gecesi]]) hırkasına bürünüp Hira Mağarası'nda [[tefekkür]]e daldığı bir sırada ilk vahyi almıştır. Muhammed'in 610 yılından başlayarak, vefat ettiği yıl olan 632'ye kadar aldığını iddia ettiği [[vahiy]]ler Kur'an'ı oluşturur.

 

=== İslam'a çağrı, ilk Müslümanlar ve tepkiler ===

=== İsra ve miraç ===

{{Ana madde|Miraç|Miraçname}}

 

Rivayetlere göre Muhammed Mekkeliler ile sadece teorik din tartışmaları yapmamış, onlara kendisinin peygamber olduğunu kanıtlayan [[mucize]]ler de göstermiştir. Bunlardan birisi olan [[miraç]] [[anlatı]]sına göre; "Bir gece, Muhammed, [[Cebrail]] eşliğinde, [[burak]] isimli bineğe binerek [[Mescid-i Aksa]]’ya gider. Orada, [[İbrahim]], [[Musa]], [[İsa]] ve diğer peygamberlerden bazılarıyla görüştükten sonra [[Gök katları|göğün en son katı]] olan [[sidret'ül münteha]]ya yükselir. Allah ile görüşür, [[cennet]] ve [[cehennem]]i görür ve evine döner. Sünni inancına göre bu yolculuk esnasında, diğer bazı hükümler yanında beş vakit [[namaz]] da [[farz]] kılınmıştır. Yine Sünni inancında Muhammed bu yolculuğu hem ruh hem beden ile Şii inancında ise sadece ruh ile yapmıştır."<ref>Encyclopedia of Islam and Muslim World (2003), ss. 482</ref>

Rivayete göre Muhammed Mekke’ye dönünce, bu yolculuğunu anlatır. [[Kureyş]]liler, onu yalanlarlar ve doğruysa Mescid-i Aksa’yı kendilerine tarif etmesini isterler. Mescid-i Aksa Muhammed'in gözü önüne getirilir ve Muhammed bu mescidin kapı, pencere vb. bölümlerini ayrıntılarıyla anlatır. Hatta Kureyşlilere, miraca çıkarken yolda gördüğü bir Kureyş ticaret kervanının ertesi gün geleceği saati söyler ve kervan söylenen saatte gelir. [[İslam mitolojisi|Mitoloji]]k [[anlatı]]mlara göre ise kervanın dönüşü 1 saat gecikmiş ama bu gecikmeyi telafi etmek için Allah güneşin doğuş saatini 1 saat geciktirerek peygamberin sözünün yalan çıkmamasını sağlamıştır.<ref>http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/mektubat/on-dokuzuncu-mektub/180 Said Nursi, Mektubat, s. 180</ref>

 

Kur’an’da "Bir kısım ayetlerimizi kendisine göstermek için, kulunu bir gece Mescid-i Haram’dan, çevresini bereketlendirdiğimiz Mescid-i Aksa’ya götüren Yücedir" (İsra 1) ayetinin miraç gecesi ile ilgili bir ifade olduğuna inanılır. Miraçla ilgili [[Burak]], [[miraç|göğe yükselme]], beş vakit namazın farz kılınması ve diğer anlatımlar hadis ve [[siyer]] kitaplarında yer alır.

 

 

=== Akabe Biatları ===

{{ana madde|Akabe Biatları}}

Muhammed, bir [[Hac]] mevsiminde Akabe de denilen tepelerde Yesribliler (Medineliler) ile görüştü. Medinelilerden, önce altı, sonra on iki kişi Müslüman oldu. Memleketlerine döndüler ve İslam'ı anlatmaya başladılar. Ertesi yıl aynı yerde Müslüman olmuş yetmiş üç erkek ve iki kadın Muhammed'e [[Medine]]'ye gelip bu kente yerleşirse kendisini koruyacaklarına söz verdiler. Bu anlaşma üzerine Müslümanlar büyüklü küçüklü topluluklar hâlinde Medine’ye göç etmeye başladılar. Medine’nin, Mekke’nin kuzey ticaret yolu üzerinde bulunması ve burada Müslümanların giderek çoğalması, Mekkelilerin çıkarlarını tehdit eder duruma ulaştı.

 

=== Medine'ye göç ===

{{ana madde|Hicret}}

Müslümanlığa karşı olan Mekkelilerin, baskıyla, Muhammed'i vazgeçirememesi ve Medine'de Müslümanların giderek kuvvetlenmesi, durumun kendileri için tehlike yaratacağı düşüncesiyle [[Dâru'n-Nedve]] dedikleri meclislerinde toplanarak meseleyi görüşmelerine yol açtı.

 

[[Medine]] (asıl adı Yesrib olan şehre Müslümanlarca Medinetü'n Nebi, sonra da kısaca Medine adı verildi) halkı, Mekke’den göç edenlerden ([[Muhacir]]) ve bunlara yardımcı olduklarından dolayı [[Ensar]] adını alan yerli halk (aslen Yemen kökenli [[Evs]] ve [[Hazrec]] kabileleri) ile [[Kureyzaoğulları|Beni Kureyza]], [[Kaynuka|Beni Kaynuka]], [[Nadir|Beni Nadir]] adlı Yahudi kabilelerden oluşuyordu. Bunlar arasında birlik sağlamak oldukça güçtü. Medine sınırları yakınlarında Hayber vb. yerlerde yaşayan Yahudiler, varlıklı kişiler olduklarından, çevre üzerinde etkiliydiler. Evs ve Hazrec kabileleri arasındaki geleneksel düşmanlığın yeniden alevlenme olasılığı da vardı. Ayrıca [[Ensar]] ile [[Muhacir]]leri kaynaştırmak, çözülmesi gereken bir sorundu. Muhammed, bütün bu kesimleri birleştirip bağdaştırmak amacındaydı. Ancak her şeyden önce çok yoksul olan göçmenlerin durumlarının düzeltilmesi gerekiyordu. Muhammed Muhacirleri yerli halk ile kardeş ilan ederek, onlara yardım etmelerini sağladı. Yahudiler ile açılan aralarını düzelterek Medine kent devletini kurdu. Farklı kesimlerin hak ve yükümlülüklerini saptayan 47 maddelik bir tür [[Medine Antlaşması]] benimsendi.

 

 

Medineli Yahudilerin Müslümanlığa karşı çıktıları, İslam'a ve Müslümanlara karşı olumsuz tutumlarını sürdürdükleri bazılarının Müslüman görünerek eski dinleri üzerine devam ettikleri rivayet edilmektedir. Muhammed 10 yıllık Medine hayatında başta Mekkeliler olmak üzere çok sayıda kabile ile savunma, saldırı, baskın veya sadece gözdağı vermek gibi psikolojik etki amaçlı 100 kadar askeri harekete imza atmıştır. (Bkz. [[Muhammed'in savaşları]])

 

Hayatını kaybetmeden bir süre önce Müslümanlara seslenmesi; "Ellerinizdeki kölelerinize iyi davranınız, namaza dikkat ve devam ediniz!" şeklinde oldu.<ref>İbn-i Sâd Tabakat c. 2 s. 254</ref> Başı Aişe'nin göğsüne dayalı şekilde [[kelime-i şehadet]] getirdi. Ağzından dökülen son cümle "Allahümme er-refikül ala..." (''Türkçe "En yüce dosta" olarak çevrilebilir.''<ref>{{Web kaynağı | soyadı = Kılıç | ad = Mustafa Cemil | başlık = En Yüce Dosta Doğru | url = http://www.haberiniz.com.tr/yazilar/koseyazisi64716-En_Yuce_Dosta_Dogru.html | yayıncı = haberiniz | erişimtarihi = 29 Mayıs 2013 | tarih = 17 Ekim 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20141026184339/http://www.haberiniz.com.tr/yazilar/koseyazisi64716-En_Yuce_Dosta_Dogru.html | arşivtarihi = 26 Ekim 2014 | ölüurl = yes }}</ref>) şeklindeydi. 8 Haziran 632'de hayatını kaybetti.<ref name="salihsuruç"/> [[Mescid-i Nebevî]]'nin yanında bulunan [[Aişe]]'nin evine defnedildi.

[[Dosya:Mausoleum Muhammad.jpg|thumb|sol|150px|Mescid-i Nebevî ve Yeşil Kubbe]]

 

{{ana madde|Hilye|Muhammed tasvirleri}}

[[Dosya:Hilye-i serif 5.jpg|thumb|100px|[[Hâfız Osman]]'ın 1690 yılına tarihlendirilen hilyesi]]

İslam adetleri Muhammed'in resminin çizilmesini hoş görmediği için onu sözle tasvir etme yöntemi tercih edilmiştir. İçerik hadis ve siyer kaynaklarından alınan anlatılardan oluşur. Osmanlı hattatları bu anlatımları [[hilye]] adı verilen bir sanat hâline getirmişlerdir.<ref name="tefdergi">{{Web kaynağı | url = http://www.tefekkurdergisi.com/icerik.asp?dergi=46&konu=1230 | başlık = Hilye Levhaları | ilk = Hüseyin | son = Öksüz | erişimtarihi = 9 Ağustos 2011 | yayımcı = tefekkurdergisi.com | dil = Türkçe | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160305000952/http://www.tefekkurdergisi.com/icerik.asp?dergi=46&konu=1230 | arşivtarihi = 5 Mart 2016 | ölüurl = yes }}</ref> Hilyelerde genellikle tercih edilen rivayette [[Ali bin Ebu Talib]] Muhammed'i şu şekilde vasfetmiştir:<ref name="tefdergi"/><ref name="AsaniAbdel-Malek1995">{{Kitap kaynağı

|yazar1=Ali Sultaan Asani