Dumanlı, Gümüşhane: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.7
38. satır:
Santa, Gümüşhane sancağındaki [[Rum]] yerleşmelerinden biriydi. [[Yanbolu Deresi|Yanbolu vadisi]]nde ve sahilden 47 km içeride, ortalama 1.600 metre yükseklikte yer alıyordu. Santa'daki yerleşimlerde, bölgede çıkan madenlerin de sayesinde demircilik ve gümüşçülük önemli bir zanaat olarak gelişmişti. Madenlerin işletildiği dönemde Osmanlı idaresinin maden çalışanlarına ve madencilik alanındaki meslek ile ticaret erbabına sağladığı vergi muafiyetinden dolayı Santa başka yerlerden de göç almıştır.
 
1923'te [[Ahali Mübadelesi]]'yle burada yaşayan Rumlar Yunanistan'a göç ettirilmiş ve köy boşalmıştır. Mübadele sonrasında, boşalmış olan mahallelerde boş kalan arazi ve binalara çevre köylerinin sakinleri yerleştirilmiştir. [[Rumlar]]ın göç etmesinden sonra da Santa adı korunmuştur. Gümüşhane'nin merkez ilçesine bağlı [[Yağmurdere, Gümüşhane|Yağmurdere]] nahiyesinin bir köyü olan Santa'da 1935 yılında 152 kişi yaşıyordu.<ref name="TÜİK1935">{{Web kaynağı | url = http://www.mku.edu.tr/files/200-0cfb0f06-28b5-4acf-9ed8-138ec43c4d95.pdf | başlık = 1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu | tarih = 1937 | yazar = Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü | erişimtarihi = 18 Şubat 2020 | yayımcı = mku.edu.tr | dil = Türkçe | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200116081638/http://www.mku.edu.tr/files/200-0cfb0f06-28b5-4acf-9ed8-138ec43c4d95.pdf | arşivtarihi = 16 Ocak 2020 | ölüurl = no }}</ref> Göç eden nüfusla kıyaslanınca, Santa'nın sadece küçük bir kısmının yeniden yerleşime açıldığı söylenebilir. Köyün nüfusu, daha sonraki yıllarda yeni yerleştirilenlerin de katılmasıyla biraz daha artmış ve 1960 yılında 527 kişiye ulaşmıştır.<ref name="TÜİK1955">{{Web kaynağı | url = https://www.sehirhafizasi.sakarya.edu.tr/wp-content/uploads/2018/05/1955-n%C3%BCfus-say%C3%ACm%C3%AC.pdf | başlık = 1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus | tarih = 1961 | yazar = Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü | erişimtarihi = 18 Şubat 2020 | yayımcı = sehirhafizasi.sakarya.edu.tr | dil = Türkçe | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190306042829/http://www.sehirhafizasi.sakarya.edu.tr/wp-content/uploads/2018/05/1955-n%C3%BCfus-say%C3%ACm%C3%AC.pdf | arşivtarihi = 6 Mart 2019 | ölüurl = no }}</ref><ref name="TÜİK1960">{{Web kaynağı | url = https://www.sehirhafizasi.sakarya.edu.tr/wp-content/uploads/2018/05/1960-n%C3%BCfus-say%C3%ACm%C3%AC.pdf | başlık = 1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus | tarih = 1963 | yazar = Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü | erişimtarihi = 18 Şubat 2020 | yayımcı = sehirhafizasi.sakarya.edu.tr | dil = Türkçe | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200218091504/https://www.sehirhafizasi.sakarya.edu.tr/wp-content/uploads/2018/05/1960-n%C3%BCfus-say%C3%ACm%C3%AC.pdf | arşivtarihi = 18 Şubat 2020 | ölüurl = no }}</ref> Santa'nın adı, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol yabancı açtığı" gerekçesiyle 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dumanlı olarak değiştirilmiştir.<ref>''Köylerimiz'', (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 194.</ref> Buna rağmen köyün eski adı, yeni adıyla birlikte uzun süre "Dumanlı (Santa)" biçiminde resmî kayıtlarda kullanılmıştır.<ref name="TÜİK1980">{{Web kaynağı | url = https://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0015840.pdf | başlık = 1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş | tarih = 1981 | yazar = Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü | erişimtarihi = 18 Şubat 2020 | yayımcı = kutuphane.tuik.gov.tr | dil = Türkçe | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200219072333/https://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0015840.pdf | arşivtarihi = 19 Şubat 2020 | ölüurl = noyes }}</ref>
 
Santa, biri merkez olmak üzere yedi mahalleden oluşuyordu. Bu mahalleler, Pistofanton / Piştovlu (300 hane) merkez olmak üzere, Pinatanton / Binatlı (60 hane), Ishananton / İşhanlı (260 hane), Terzanton / Terzili (200 hane), Tsakalanton / Çakallı (53 hane), Zournatsanton / Zurnacılı (120 hane) ve Kozlaranton / Kozlu (60 hane) oluşuyordu. Toplam 1053 hanenin yaşadığı Santa'da hane başına ortalama 5 kişinin düştüğü varsayılırsa, mübadele sırasında köyde 5.265 kişinin yaşadığı sonucuna varılabilir. Dumanlı köyü en fazla nüfusa 1975 yılından ulaşmıştı ve bu tarihte köyde 952 kişi yaşıyordu. Mübadele sırasındaki nüfusla kıyaslandığında bu tarihte bile köyün ancak beşte bir oranında iskân edilebildiği söylenebilir.<ref name="TÜİK1975">{{Web kaynağı | url = https://www.sehirhafizasi.sakarya.edu.tr/wp-content/uploads/2018/05/1975-n%C3%BCfus-say%C3%ACm%C3%AC.pdf | başlık = 1975 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş | tarih = 1977 | yazar = Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü | erişimtarihi = 18 Şubat 2020 | yayımcı = sehirhafizasi.sakarya.edu.tr | dil = Türkçe | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200219072300/https://www.sehirhafizasi.sakarya.edu.tr/wp-content/uploads/2018/05/1975-n%C3%BCfus-say%C3%ACm%C3%AC.pdf | arşivtarihi = 19 Şubat 2020 | ölüurl = no }}</ref>