Alt tür: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Bot: Kozmetik değişiklikler |
madde geliştirme |
||
1. satır:
[[Taksonomi|Biyolojik sınıflandırma]]da '''alt tür''', bir [[tür]]ün [[Coğrafi dağılım sınırı|dağılım alanı]] içinde farklı bölümlenmelerde yaşayan ve birbirlerinden [[Morfoloji (biyoloji)|morfolojik]] özelliklerinin farklılıkları ile ayrılan iki ya da daha fazla [[popülasyon (biyoloji)|popülasyon]]dan herbiri için kullanılan terimdir.<ref>{{Dergi kaynağı |soyadı=Mayr|ad=E. |yıl=1982 |başlık=Of what use are subspecies? |dergi=The Auk |cilt=99 |sayı=3 |sayfalar=593−595}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı |soyadı=Monroe|ad=B. L. |yıl=1982 |başlık=A modern concept of the subspecies |dergi=The Auk |cilt=99 |sayı=3 |sayfalar=608−609}}</ref> Tek bir alt tür kendi başına tanınamaz: Bir türün ya hiç alt türü yoktur ya da soyu tükenmiş dahi olsa en az iki alt türü olabilir. Bilimsel literatürde alt tür için '''subsp.''' ya da '''ssp.''' kısaltması kullanılır.
[[Zooloji]]de, ''[[Uluslararası Zoolojik Adlandırma Kodu]]''na göre alt tür, türün altında yer alan ve [[bilimsel adlandırma|bilimsel ad]] alabilen tek [[takson]]dur. [[Botanik]]te ve [[mikoloji]]de, ''[[Uluslararası Alg, Mantar ve Bitki Adlandırma Yasası]]''na göre türün altındaki taksonlar için [[Varyete (biyoloji)|varyete]] gibi başka [[infraspesifik ad|infraspesifik takson]]lara bilimsel ad verilebilir. [[Bakteriyoloji]]de ve [[viroloji]]de, [[Uluslararası Prokaryotik Adlandırma Yasası|bakteri adlandırması]] ve [[Virüs sınıflandırması|virüs adlandırması]]na göre tür altındaki taksonların tanımlanmasına yönelik bazı öneriler bulunmakla birlikte sıkı kurallar yoktur.
Bir alt türün tanınmasına taksonomist karar verir. İki ayrı popülasyonun ayrı birer tür olarak değil de iki alt tür olarak tanınmasında kullanılan yaygın kıstaslardan biri [[seçilim değeri]]ne zafiyet vermeden kendi aralarında üreyip [[melez (biyoloji)|melez]]leşebilmeleridir. Alt türler, doğal yaşam ortamlarında [[allopatrik türleşme|coğrafi tecrit]] ya da [[cinsel seçilim]] nedeniyle melezleşmezler. Alt türler arasındaki farklar genellikle türler arasındaki farklardan daha az belirgindir.
==Adlandırma==
{{Çift resim|right|African leopard, Panthera pardus pardus, near Lake Panic, Kruger National Park, South Africa (19448654130).jpg|180|JAWAI BERA LEOPARD.4.jpg|180|[[Afrika parsı]] (''Panthera pardus pardus''), [[Afrika]]'ya özgü nominat alt tür<ref name="Catsg2017">{{Dergi kaynağı |soyadı1=Kitchener |ad1=A. C. |soyadı2=Breitenmoser-Würsten |ad2=C. |soyadı3=Eizirik |ad3=E. |soyadı4=Gentry |ad4=A. |soyadı5=Werdelin |ad5=L. |soyadı6=Wilting |ad6=A. |soyadı7=Yamaguchi |ad7=N. |soyadı8=Abramov |ad8=A. V. |soyadı9=Christiansen |ad9=P. |soyadı10=Driscoll |ad10=C. |soyadı11=Duckworth |ad11=J. W. |soyadı12=Johnson |ad12=W. |soyadı13=Luo |ad13=S.-J. |soyadı14=Meijaard |ad14=E. |soyadı15=O’Donoghue |ad15=P. |soyadı16=Sanderson |ad16=J. |soyadı17=Seymour |ad17=K. |soyadı18=Bruford |ad18=M. |soyadı19=Groves |ad19=C. |soyadı20=Hoffmann |ad20=M. |soyadı21=Nowell |ad21=K. |soyadı22=Timmons |ad22=Z. |soyadı23=Tobe |ad23=S. |yıl=2017 |başlık=A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group |dergi=Cat News |cilt=Special Issue 11 |sayfalar=66−69 |hdl = 10088/32616 }}</ref>|[[Hint parsı]] (''Panthera pardus fusca''), [[Hint altkıtası]]na özgü alt tür.}}
[[Dosya:Alnus glutinosa 04475.JPG|thumb|[[Sakallı kızılağaç]] (''Alnus glutinosa subsp. barbata''), [[adi kızılağaç|adi kızılağacın]] bir alt türü]]
Bir türün [[ikili adlandırma|bilimsel ad]]ı iki [[Latince]] kelimeden oluşur. İlk kelime [[cins]]i ikinci kelime türü belirtir.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı=Linnaeus |ad=C. |yıl=1735 |başlık=Systema naturae, sive, Regna tria naturae systematice proposita per classes, ordines, genera, & species |yer=Lugduni Batavorum |yayıncı=Theodor Haak |url=https://archive.org/details/mobot31753002972252/page/n1}}</ref> Bir alt türün bilimsel adı farklı adlandırma yasalarına göre biyolojinin farklı dallarında biraz farklı olarak oluşturulur. Zoolojide, ''[[Uluslararası Zoolojik Adlandırma Kodu]]''na bir alt türün bilimsel adına [[trinomen]] denir ve üç kelimeden oluşur; iki kelimeli türün bilimsel adından sonra alt türün adı eklenir.<ref>{{Kitap kaynağı |editör1=Ride, W. D. L. |editör2=Corliss, J. O. |yıl=1999 |başlık=International Code of Zoological Nomenclature: Adopted by the International Union of Biological Sciences |yer=London |yayıncı=The International Trust for Zoological Nomenclature |basım=Dördüncü |url=http://www.vliz.be/imisdocs/publications/271138.pdf |isbn=0853010064}}</ref> Örneğin [[pars]]ın bilimsel adı ''Panthera pardus''{{'}}tur. ''Panthera pardus fusca'' bilimsel adı ise [[Hint parsı]] alt türünü tanımlayan bilimsel addır.<ref name="Catsg2017"/>
[[Botanik]]te alt tür, tür [[takson]]un altında sınıflandırılan [[varyete (botanik)|varyete]], [[alt varyete]], [[form (botanik)|form]] ve alt form gibi diğer taksonlardan yalnızca biridir. [[Taksonomik seviye]]yi belirtmek için alt tür adından önce ''subsp.'' ya da ''ssp.'' kısaltması kullanılmalıdır. Örneğin [[adi kızılağaç|adi kızılağacın]] (''Alnus glutinosa'') bir alt türü olan [[sakallı kızılağaç|sakallı kızılağacın]] bilimsel adı ''Alnus glutinosa subsp. barbata''{{'}}dır.
{{Taksonlar}}{{Biyoloji-taslak}}▼
==Kaynakça==
{{kaynakça}}
[[Kategori:Taksonlar]]
[[Kategori:Biyoloji terminolojisi]]
| |||