|
Parlamenterler Meclisi (Meclis-i Mebûsan) 7 dönemde faaliyet göstermiştir:
* 31 Mart 1877’de çalışmalarına başlayan [[1877 Mart-Haziran Osmanlı Meclis-i MebûsanıMebusan 1. dönem mebusları listesi|1. Meclis-i Mebûsan]] üyeleri, geçici bir talimatla il, liva ve kazaların yönetim meclisi üyeleri arasından seçilmiş, [[İstanbul]] için ayrı bir seçim yapılmıştı. Bu parlamentoda 115 parlamenter vardı. 28 Haziran 1877’de çalışmalarını tamamlayarak dağıldı.
* Aynı seçim yöntemiyle oluşturulan [[1877-1878 Osmanlı Meclis-i MebûsanıMebusan 2. dönem mebusları listesi|2. Meclis-i Mebûsan]] ilk kez 13 Aralık 1877’de toplandı. [[93 Savaşı]]'nın getirdiği sorunlar nedeniyle 14 Şubat 1878’de kapatıldı.
* [[II. Abdülhamid]] döneminin sonunda, 23 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanıyla aynı yılın Kasım ve Aralık aylarında parlamenter seçimi yapıldı. [[Ahrar Fırkası]] (Özgürlükçüler Partisi) ve [[İttihat ve Terakki Cemiyeti]] (Birlik ve İlerleme Partisi)’nin katıldığı seçimlerde, İttihat ve Terakki Cemiyeti çoğunluğu sağladı ve 4 Aralık 1908’de [[1908-1912 Osmanlı Meclis-i MebûsanıMebusan 3. dönem mebusları listesi|3. Meclis-i Mebûsan]] açıldı. Bu parlamento, [[31 Mart Olayı]] ve II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi sonrasında Mayıs 1909’da Anayasa üzerinde değişiklikler yaparak padişahın ve Seçkinler Meclisi'nin yetkilerini daralttı, kendi yetkilerini arttırdı. 1911’de tek bir parlamenteri ilgilendiren, ancak politik yankıları yüksek olan bir ara seçim gerçekleştirildi.
* 18 Ocak 1912’de padişah parlamentoyu dağıttı ve yapılan seçimlerden sonra, 18 Nisan 1912’de [[NisanMeclis-Ağustosi 1912Mebusan Osmanlı4. Meclis-idönem mebusları Mebûsanılistesi|4. Meclis-i Mebûsan]] toplandı. Bu parlamento, 5 Ağustos 1912’de [[Gazi Ahmet Muhtar Paşa]]’nın önerisi ile feshedildi. [[Balkan Savaşı]] nedeniyle seçime gidilemedi ve [[sıkıyönetim]] ilan edildi. İttihat ve Terakki, 23 Ocak 1913’teki [[Bâb-ı Âli Baskını]] ile iktidarı ele geçirdi.
* Bu şartlarda tek parti düzeninde 1914’te seçime gidildi ve [[1914-1918 Osmanlı Meclis-i MebûsanıMebusan 5. dönem mebusları listesi|5. Meclis-i Mebûsan]] üyeliklerinin tamamını İttihat ve Terakki elde etti. Bu parlamento [[I. Dünya Savaşı]] boyunca bu haliyle faaliyetlerde bulundu.
* [[Mondros Mütarekesi]] sonrasında 21 Aralık 1918’de Padişah [[VI. Mehmet|Vahdettin]] tarafından, yeni seçimler yapılmak üzere parlamento feshedildi. Yapılan seçimler sonunda [[Son Osmanlı Meclis-i MebûsanıMebusan 6. dönem mebusları (1920)listesi|Son Meclis-i Mebûsan]] ilk toplantısını 12 Ocak 1920’de yaptı. 16 Mart 1920’de [[İstanbul’un işgali]] üzerine, parlamento, işgal güçlerinin baskısıyla, 11 Nisan 1920'de resmen kapatıldı.
23 Nisan 1920’de Ankara'da [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|Büyük Millet Meclisi]] faaliyetlerine başladı.
| 