Vikipedi

Hâlid Bağdâdî: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.113.303 değişiklik
k Tarih bağlantısı düzenleme
1. satır:
{{Müslüman bilgin bilgi kutusu
| isim = Mevlana Halid<br/>Mewlana-i XalidBağdadi (k.s)
| resim_adı =
| resim_boyutu =
| image_alt =
| resim_başlığı =
| tam_adı = Ebu’l-Beha Ziyauddin Halid bin Ahmed bin Huseyin eş-Şehrezurî el-Kurdî
| doğum_tarihi = 1779
| doğum_yeri = [[Süleymaniye, Irak|Süleymaniye]] , [[Şehrizor]]
| ölüm_tarihi = 1827
| ölüm_yeri = [[Şam]]
| dönem =
| bölge =
| okul/gelenek =
| ilgilendikleri = [[Hadis]], [[Tefsir]], [[Şiir]], [[Tasavvuf]], [[Fıkıh]]
| etnik = [[Kürtler|Kürt]]
| dini = [[İslam]]
| fikir =
| çalışmaları =
| eşi =
| çocuk =
| etkilendikleri =
| etkiledikleri = [[Osman Sirâceddîn et-Tavilî]]
| imza =
| imza_alt =
}}
|box_width = }}
'''Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî (k.s)''' ([[Kürtçe]] ''Mewlana Xalid'', 1779, [[Süleymaniye, Irak|Süleymaniye]] - 1827, [[Şam]]), [[Kürtler|KürtArab]] kökenli<ref>İslam Ansiklopedisi, Cild: 9, s.52-54,</ref><ref>[https://books.google.com.tr/books?id=I9mr6OgLjBoC&printsec=frontcover&dq=The+Kurds:+A+Concise+Handbook&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwjjk9CgqsbLAhVEvBQKHX6aCsMQ6AEIHjAA#v=onepage&q&f=false The Kurds: A Concise Handbook, s. 160]</ref>
[[Nakşibendilik|Nakşibendi]] [[Hâlidîlik]] yolunun öncüsü ünlü [[âlim|İslâm âlimi]], [[mutasavvıf]] ve [[şair]].<ref>Tarîxa Edebiyata Kurdî-1, Profesor Qanadê Kurdo, 1983, Stockholm, rûel: s.137-138</ref>
 
Nakşibendiyye tarikatı, İslam dünyasının genelinde yayılma imkânı bulan büyük tasavvufî ekollerden biridir. Bu tarikatın tarihi gelişim sürecini etkileyen ve damgasını vuran üç dönemden bahsedilir. Bunlar Nakşibendiyye, Müceddidiyye ve Hâlidiyye olarak adlandırılan dönemlerdir. Hâlidiyye adını alan bu tasavvufî hareketin kurucusu ise Mevlânâ Hâlid el-Bağdâdî’dir.
[[Irak]]'ta [[Süleymaniye]]'ye sekiz km uzaklıktaki Karadağ kasabasında doğmuştur. 1813-1823 yılları arasında [[Bağdat]]'ta yaşamış büyük bir sûfîdir.
 
== Hayatı ==
Mevlânâ Hâlid el-Bağdadî, Batılı ülkelerin Osmanlı Devleti’ni yıkmak ve İslam coğrafyasını parçalamak için yaptıkları planları uygulamaya başladıkları bir dönemde, ilmî, tasavvufî, siyasi ve toplumsal alanlarda etkili olan dinamik, aksiyoner bir hareket oluşturmayı başarmıştır. Mevlânâ Hâlid el-Bağdadî, elli yıldan az olan kısa ömrüne ilim, tasavvuf, siyaset ve toplumsal alanlarda takdir edilen ciddi ve köklü bazı faaliyetleri sığdırmıştır. Geride Hâlidî tasavvuf geleneğini sürdürecek yüzden fazla halife bırakmıştır.
Zamanın ünlü hoca ve âlimlerinden eğitim görmüştür. 1804 yılında [[Medine]]'ye, dört yıl sonra da Hicrî 1224 yılında [[Hindistan]]'ın [[Cihanabad]] şehrinde Şeyh [[Abdullâh Dehlevî]]'nin yanına giderek [[Nakşibendîlik]] [[tarîkat]]ının terbiyesini almıştır. Burada "irşad icazeti" alarak beş ayrı [[tarîkat]]a halife olmuştur. ''([[Nakşibendî]], [[Kadiri]], [[Sühreverdî]], [[Kübrevî]], [[Çeştî]])''. [[Süleymaniye]]'ye geri dönüp iki yıl sonra [[Bağdat]]'a giderek yerleşti. Burada öğrencilerine [[tefsir]], [[hadis]], [[tasavvuf]], [[fıkıh]] gibi çeşitli dersler verdi. On yıl sonra müritleri ve halifeleriyle birlikte [[Şam]]'a yerleşti.
 
== Şahsiyeti ==
Babası Pir Mikail'dir. Mevlânâ Halid Bağdadî, Müslümanların birliğini [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin sağlayacağı düşüncesindeydi. En büyük özelliği medreselerinde eğitim dili olarak [[Osmanlı Türkçesi]], [[Arapça]] ve [[Farsça]]nın|Farsça yanında [[Kürtçek]]yi kullanmış<nowiki/>ullanmış olmasıdır. İki temel özelliği, şeriata bağlılık ve genelde diğer tarikatlarda yaygın olan cehrî, yani sesli zikir yerine hafî, yani sessiz zikri tercih etmesidir. Halifeleri aracılığıyla gerek [[Irak Bölgesel Kürt Yönetimi|Kuzey Irak]] bölgelerinde gerekse [[Şam]], [[Kudüs]], Bağdat ve [[Güneydoğu Anadolu Bölgesi]]'nde binlerce müridi oldu. Sonradan "[[Mevlânâ (unvan)|Mevlânâ]]" mahlasını aldı. 1827 yılında [[Şam]]'da veba hastalığından vefat etmiştir. Türbesi [[Şam]]'da Salihiye'de olup ziyarete açıktır.
 
== Kaynakça ==
45. satır:
 
{{Sufizm}}
{{KürtTürk edebiyatı}}
 
{{DEFAULTSORT:Mevl�n� Halid-i Bagdadi}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hâlid_Bağdâdî" sayfasından alınmıştır