Sasani İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Progüvo06 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Progüvo06 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
100. satır:
'''Sasani İmparatorluğu''', ('''''Sasani Devleti''''' veya '''''Sasaniler''''' ya da ''İkinci [[Pers İmparatorluğu]]''; [[Orta Farsça|Farsça]]: '''ساسانیان''', ''Sāsānīyān''), dördüncü büyük İran Hanedanı ve ikinci [[Pers İmparatorluğu]]'nun adıdır (224 - 651). Sasani İmparatorluğu, son [[Partlar|Arşaklı hanedanı (Partlar)]] kralı [[IV. Artabanus]]'u yenmesinin ardından [[I. Ardeşir]] tarafından kurulmuş, son Sasani hükümdarı Şehinşah (Krallar kralı) [[III. Yezdigirt]]'in (632-651), erken [[Halifelik]]'le yani ilk [[İslam Devleti]] ile girdiği 14 senelik mücadeleyi kaybetmesiyle sona ermiştir. İmparatorluğun sınırları bugünkü [[İran]], [[Irak]], Azerbaycan, [[Ermenistan]], [[Afganistan]], [[Türkiye]]'nin doğu bölgesi ([[Büyük İran]] olarak bilinen bölge), [[Suriye]]'nin bir kısmı, [[Pakistan]], [[Kafkaslar]], [[Orta Asya]] ve [[Arabistan]]'ın bir kısmını kapsıyordu. [[II. Hüsrev]]'in hükümdarlığı (590-628) sırasında [[Mısır]], [[Ürdün]], [[Filistin]] ve [[Lübnan]] da kısa süreli olarak imparatorluğa dahil oldu. Sasaniler, imparatorluklarını 'İranşehr' '''ايرانشهر''' (''Iranshæhr'') 'İranlıların (Aryanların) memleketi' diye adlandırırlardı.<ref>Garthwaite, Gene R., ''The Persians'', p. 2</ref>
 
Sasani dönemi, Geç İlkçağ'ı kapsayarak İran Tarihi'nin en önemli ve etkili dönemlerinden biri olarak kabul edilir. Birçok yönüyle Sasani dönemi, Pers medeniyetinin en önemli başarılarına tanıklık etmiş ve İran'ın müslümanlar tarafından fethedilmesi ve İslamlaşmasından önceki son büyük İran İmparatorluğu olmuştur. İran, Roma medeniyetini Sasani döneminde fark edilir şekilde etkilemiştir.<ref name="ury">J. B. Bury, p. 109.</ref>. Kültürel etkisi imparatorluk sınırlarının çok ötesine, [[Batı Avrupa]]'ya<ref name="Durant">Durant.</ref>, [[Afrika]]'ya<ref>[http://www.transoxiana.com.ar/0104/sasanians.html Transoxiana 04: Sasanians in Africa]</ref>, [[Çin]]'e ve [[Hindistan]]'a<ref>Sarfaraz, pp. 329–330</ref> kadar ulaşmıştır. Ayrıca bu kültürel etki Avrupa ve Asya ortaçağ sanatının oluşmasında göze çarpan bir rol oynamıştır.<ref name="tera">[http://www.artarena.force9.co.uk/sass2.htm Iransaga: The art of Sassanians]</ref>
 
Bu etki erken dönem İslam dünyasına kadar taşındı. Hanedanın kendine has ve aristokratik kültürü, İran'ın fethini bir Pers Rönesansına dönüştürdü.<ref name="Durant"/> Daha sonra İslami olarak adlandırılan kültürün, mimarinin, yazımın ve diğer becerilerin çoğu Sasani İranlılarından daha geniş Müslüman dünyasına aktarılmıştır.<ref>Zarinkoob, p. 305.</ref>