|
| ek_bilgi =
}}
'''Johann Carl Friedrich Gauss''' ya da '''Gauß''' (30 Nisan 1777, [[Braunschweig]], Almanya – 23 Şubat 1855, [[Göttingen]]), [[Almanlar|Alman]] [[matematik]]çi, astronom, istatistikçi, fizikçi ve coğrafyacı. Yaşamı boyunca bilime yaptığı olağanüstü katkılardan dolayı "Matematikçilerin prensi" (Latince: ''Princeps Mathematicorum)'' ve "antik çağlardan beri yaşamış en büyük matematikçi" olarak anılır.
Katkıda bulunduğu alanlardan bazıları, [[sayılar kuramı]], [[analiz]], [[diferansiyel geometri]], [[jeodezi]], [[elektrik]], [[manyetizma]], [[Gökbilim|astronomi]] ve [[optik]]tir. "Matematikçilerin prensi" (''Princeps Mathematicorum)'' ve "antik çağlardan beri yaşamış en büyük matematikçi" olarak da anılan Gauss<ref>"Matematikçilerin prensi" (''Mathematicorum Princeps'') lakabı ilk kez, Gauss'un öldüğü yıl [[Hannover]] Kralı tarafından bastırılan hatıra madalyonunda kullanılmıştır: {{Web kaynağı | url = http://www.math.uni-hamburg.de/spag/ign/gauss/gaussbio.html | başlık = "Carl Friedrich Gauß (1777-1855)" | erişimtarihi = 18 Temmuz | erişimyılı = 2007 | dil = Almanca | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120723042544/http://www.math.uni-hamburg.de/spag/ign/gauss/gaussbio.html | arşivtarihi = 23 Temmuz 2012 | ölüurl = no }}</ref> matematiğin yanı sıra pek çok bilim dalına etki eden çalışmalar yaptı.
Gauss'un çocukluk yıllarından beri dahi olduğunu gösteren pek çok hikaye vardır, pek çok matematiksel keşfininitekim 20 yaşına gelmeden yapmıştırmatematikte önemli teoremler kanıtlamıştır. [[Sayılar kuramı]]nın önemli sonuçlarını derleyip kendi katkılarını da ekleyerek yazdığı ''[[Disquisitiones Arithmeticae]]'''yi 21 yaşında (1798) bitirmişse de, eser ilk olarak 1801'de basılmıştır. 18 yaşındayken modern matematiksel modellemenin (İng:curve fitting) ve [[Minimal kareler metodu|Minimal kareler metodunu]](İng:[[:en:Least_squares|Method of least squares]]) bularak matematiksel istatistiğin temellerini atmıştır. Bu çalışmalarıyla 1801 yılında [[Ceres (cüce gezegen)|Ceres Cücegezegeni]]' nin tekrar keşfedilmesini sağlamıştır. [[Öklit dışı geometri|Ökliddışı Geometri]]'yi, çok sayıda [[Fonksiyon|matematiksel fonksiyon]]<nowiki/>u, [[türev]] ve [[İntegral|integralle]] ilgili temel teoremleri, [[normal dağılım]]<nowiki/>ı, [[Eliptik integral|Eliptik integrallerin]] ilk çözümlerini ve yüzeylerde [[Gauss eğimi]]<nowiki/>ni keşfetmiş, kanıtlamış veya tanımlamıştır. 1807 yılında [[Göttingen Üniversitesi]]'nde Professör ve Baş Astronom olmuştur. Daha sonra [[Hannover Krallığı]]'nın toprak ölçümü görevi kendisine verilecektir.
1856 yılında [[Hannover Krallığı|Hannover Kralı]] verdiği madalyaların üzerine Gauß'un portresini bastırmış ve üzerine "Mathematicorum Principi" yazdırmıştır. Gauß çalışmalarının sadece bir kısmını yayımladığı için düşüncelerinin derinliği ve ne kadar teorem kanıtladığı ancak 1898 yılında Günlüğü keşfedilip yayımlanınca anlaşıldı.
Bugün birçok matematiksel ve fiziksel fenomen ve çözüm, rasathane ve ölçüm merkezleri, okullar ve bazı ödüller ismini Gauß'tan alır.
== Hayatı ==
|
