Güney Kolhis Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

'''Güney Kolhis Savaşı''', seçkin ve zırhlı Yunan mızraklı piyadeleri ile [[Antik Kolhis halklarının listesi|Kolhis halklarının]] çatıştığı, Güney Kolhis'te (Trabzon-Rize civarı) gerçekleşen savaştır.

MÖ 404 ve 359 yılları arasında [[Ahameniş İmparatorluğu]]'nda yaşanan taht kavgaları, imparatorluğun çevre bölgelerdeki kontrolü zayıflatmıştı. Ahameniş tahtına ele geçirmek isteyen ve o dönemde [[Kapadokya]] ve [[Lidya]] satrapı olan Cyrus, kendi ordusunu güçlendirmek için seçkin ve zırhlı Yunan mızraklı piyadeleri kiraladı. [[Ksenofon]] önderliğindeki ordu, Cyrus'a destek vermek için [[Babil (antik kent)|Babil]] kentine gitti. Cyrus Babil'de öldürüldü ve ordusu dağıtıldı. Yunanlar, Yunanistan'a dönerken KafkasyaBayburt Ovası'danndan (günümüz Trabzon'u) geçmeye karar verdiler. Yunan birlikleri ilk önce [[Makronlar]]la karşılaştı. Yunanların içinden biri, Makronların dilini anladığını söyleyerek onlarla konuştu. Konuşma sonrası Makronlarla karşılıklı anlaşıldi. Sadakat yemini olarak iki tarafta birbirine mızrak verdi. Yunanlara yardım eden Makronlar, Yunanların geçeceği yolu açıp bölgeyi Yunanlara tarif etti. Bu şekilde Yunanlar Kolhların yaşadığı sınıra kadar geldi. 10.000 kişilik ordununYunan ordusunun malzeme ihtiyacı vardı, bu yüzden yerli halkaKolhlara saldırdılar. Yerli halk büyük kalelere sığınarak diğer yerleri boş bıraktı. Askeri işlerde çok iyi olan Ksenofon, kayıtlarında Güney Kafkasya'da yaşayan halkın iyi askerler olduğunu yazmıştır.

Çatışmayı Yunanlar başlattı. Küçük müfrezelere bölünen Yunan birlikleri, tepeye organize bir şekilde saldırdı. Kolhis birlikleri bölümleri ayrılmamıştı ve falanks düzenindeydi; okçu piyadelerin arkasında süvari müfrezesi vardı. Yunanların ilk saldırısıyla beraber, Kolhis birlikleri hızlıca ikiye ayrıldı. Bu şekilde birliklerin yarısı solda, diğer yarısı sağda yeniden gruplandı. Bu hamle ile, Kolhis birlikleri arkadaki Yunan birliklerini aldatmak için merkezi falanksı açacak, ve iki ayrı falankstan saldıracaklardı. Ayrıca ikiye ayrılan Kolhis birlikleri artık çevrelenemeyecekti. Buna karşın Yunanlar direnişin üstesinden gelerek Kolhis birliklerini kalkan ve mızraklardan bir duvar oluşturarak geri çekilmeye zorladı. Kolhisliler konumunu koruyamadı. Hoplitlerin önden saldırısı Kolhis falanksını yok etti ve arkalarındaki birlikler savaşmayarak yakındaki bir kaleye sığındı. Çatışmayı kazanan Yunanlar, Trabzon'açevredeki kadarköyleri rahat30 birgün şekildeboyunca ilerledileryağmaladılar. Yağmaladıkları köydeki [[deli bal]]ları da yiyen Yunanlar, zehirlenmiştir. Ksenofon, bu baldan az yiyenlerin sarhoş olduğunu, çok yiyenlerin ise delirdiğini belirtmiştir. Kolhislilerin bu balları özellikle açıkta bıraktığı, tarihte düşmanları etkisiz hale getirmek için kullanılan ilk biyolojik silahın deli bal olduğu düşünülmektedir.<ref name =hürriyet>{{Web kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/yasasinhayat/11183918.asp | başlık = Deli bal hem ilaç hem zehir | yazar = | tarih = | eser = | yayıncı = hurriyet.com.tr | erişimtarihi = 9 Ekim 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20141016042316/http://www.hurriyet.com.tr/yasasinhayat/11183918.asp | arşivtarihi = 16 Ekim 2014 | ölüurl = no }}</ref>