Gaia hipotezi: Revizyonlar arasındaki fark

'''Gaia hipotezi''', '''Gaia kuramı''' ya da '''Gaia prensibi''', [[biyosfer]]in ve [[Dünya|yerküre]]nin fiziki bileşenleri sayılan [[atmosfer]]in, [[kriyosfer]]in (buzullar<ref>[http://www.tekniksozlukler.com/CevreBilimleriTerimleri/kriyosfer-%5B-cryosphere-.aspx tekniksozlukler.com]{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref>), [[hidrosfer]]in ve [[litosfer]]in, karmaşık bir karşılıklı etkileşim sistemi içinde bir araya gelerek bir bütünlük oluşturduğunu ileri süren [[ekolojik]] bir kuram ya da hipotezdir. Bu hipotezde, yeryüzündeki [[iklim]]sel ve [[biyojeokimya]]sal koşulların ve süreçlerin bu karşılıklı etkileşim sistemi çerçevesinde aynı yönde gelişme ve değişme eğilimi içinde oldukları öngörülmektedir. Hipotez başlarda [[James Lovelock]] tarafından yerküreyi konu alan bir [[geri besleme]] hipotezi olarak ortaya atılmıştır.<ref>James Lovelock, ''Homage To Gaia'' 2001</ref> Lovelock'un hipotezi için seçtiği adlandırma [[Yunan mitolojisi]]'nde yeryüzünü simgeleyen tanrıça [[Gaia (mitoloji)|Gaia]]'ya dayandırılmaktadır. Hipotez sıklıkla, yerkürenin tek bir organizma gibi göründüğü / davrandığı (olduğu değil) olarak anlaşılmaktadır.<ref>James Lovelock, ''The Revenge of Gaia''</ref>

 

 

Lovelock'a göre hipotez başlangıçta, [[oksijen]] içeren kimyasalların bir aradalığını ve Dünya atmosferinde [[metan]] konsantrasyonunun sabit kalmasını açıklamaya yönelmişti. Lovelock, başka gezegenlerdeki atmosferde bu gibi durumları araştırmanın, yaşam tespit etmek yönündeki çalışmalar için görece güvenli ve pratik bir yöntem olduğunu ileri sürmüştür. Lovelock, birçok farklı sürecin, kendi kendini düzenleyen bu sistem içinde aynı yönde işlemeye yöneldiğini ve tüm dengeleri şekillediğini formüle etmiştir. Bu şekilde formüle edilen hipotez, birçok bilimsel deneyle de desteklenmiş<ref name="J1990">J. Lovelock, ''Hadns up for the Gaia hypothesis'' Sh: 100-2</ref> ve bir dizi yararlı öngörü sağlamıştır.<ref name="Volk2003">Tyler Volk, ''Gaia's Body: Toward a Physiology</ref> Dolayısıyla hipotez, Gaia Kuramı olarak tanındı.

* Okyanusların tuzluluk oranı sabittir.

 

 

== Notlar ==