Adliye Nezâreti: Revizyonlar arasındaki fark

'''Adliye Nazırlığı''' ya da '''Adliye Nezareti''' [[Son dönem Osmanlı Hükümeti|Son dönem Osmanlı Hükümetleri]]'nde [[Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı|Adalet Bakanlığı]]'nın yaptığı işin yapan [[bakan|nazırlıknazırlıktır]]tır<ref>Adliye Nezareti: Kuruluşu ve Faaliyetleri 1876-1914, Fatmagül Demirel,

Boğaziçi Üniversitesi Yayınları; İstanbul, 2008, ISBN 9756193969</ref>. [[Cumhuriyet]]in kurulmasıyla birlikte önce Ankara'ya taşınmış ve sonra da dilde sadeleşme çalışmalarının ardından adı Adalet Bakanlığı olarak değişmiştir.

[[Dosya:Ahmed Cevdet Pasha.jpg|thumbküçükresim|150px|sağ|1877 yılında Adliye Nazırı olarak görev yapmış olan Mecelle-i Ahkam-ı Adliye isimli kanunu hazırlayan heyetin başkanı, hukukçu [[Ahmet Cevdet Paşa]]]]Padişah [[II. Mahmut]] döneminde devlet yapısında yapılan köklü reformların bir parçası olarak, adalet işlerini yürütmek üzere 1837 yılında Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliye adında bir kurum kuruldu. Daha sonra 1867 yılında bu kurum ikiye ayrılarak [[Şura-yı Devlet]] ve Divan-ı Ahkam-ı Adliye adı altında iki kurum oluşturuldu. Bu kurumlardan Divan-ı Ahkam-ı Adliye, 1878 yılında Adliye Nazırlığı'na dönüştü<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.aysetulun.com/t/01/sub.jsp?p=12204 |başlık=Adliye Nezareti, Ayşe Tulun |erişimtarihi=3 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120127233054/http://www.aysetulun.com/t/01/sub.jsp?p=12204 |arşivtarihi=27 Ocak 2012 |ölüurl=yes }}</ref>. Adalet Nazırı yeni kurulmuş olan Heyet-ı Vükela'nın (Bakanlar Kurulu) bir üyesi oldu.

Adalet sisteminde yapılan değişikliklerin bir parçası da devletin Müslüman yurttaşlarının yargılandığı [[Şeriat]]a dayalı Şeriyye Mahkemelerinden, batı anlamında adalete dayalı Nizamiye Mahkemelerinde geçiştir. Ayrıca 1880 yılına kadar Müslüman olmayan azınlıkların adaletle ilgili işlemleri de [[Osmanlı Hariciye Nazırlığı|Hariciye Nazırlığı]] tarafından yürütülmekteyken bu tarihten sonra onlar da Adliye Nazırlığı'na bağlandı. Bundan sonra Adalet Nazırlığı'nın resmi adı Adliye ve Mezahib Nezareti olarak değiştirildi<ref>[http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/262/2352.pdf II. Meşrutiyet döneminde Adliye ve Mezahib Nezaretinde Bürokratik Reform, Erkan Tural, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2008]</ref>. Adliye Nazırlığı 1880 yılından sonra düzenli olarak '''Ceride-i Mehakim''' ve 1909 yılından sonra ise '''Ceride-i Adliye''' adlarında altında 2 dergi yayınlamıştır.