İspanya İç Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ertly (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
Ertly (mesaj | katkılar)
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
38. satır:
== Arka plan ==
{{II. Dünya Savaşı'nı tetikleyen olaylar}}
===19. yüzyıl===
[[19. yüzyıl]] İspanya için çalkantılı zamanlar olmuştur. Bazı liberaller, geleneksel olarak 1812'deki [[İspanya Anayasası|İspanya Anayasası'nda]], İspanya monarşisinin gücünü kısıtlamasının ve [[Liberalizm|liberal]] bir devletin kurulmasına dair hükümlerin olmasını savunmuşlardır. 1812'de reformlar, [[Ferdinand VII.|Kral VII. Ferdinand]]'ın anayasayı askıya almasıyla son buldu ve Saint Louis'nin Yüzbinlerce Çocuğu adlı Fransız mobilize askeri birliğin yardımıyla Triento Liberal hükûmeti düşürüldü. 1814 ile 1874 arasında yirmi başarılı darbe yaşandı. Politik sistem ile toplum gerçeklerini eşleştirmek için bazı reformlar yapıldı. [[Burjuvazi]]de ve ticari sınıfta bazı gelişmeler yaşandı. [[Feodalizm|Feodalite]] olduğu gibi güçlü kaldı; ''latifundia'' denen bir azınlık grup emlakların çoğuna sahipken aynı zamanda hükûmette de önemli görevleri bulunuyordu. Toprak sahiplerinin gücüne zaman zaman endüstri ve tüccar sınıfı tarafından meydan okundu, bu girişimler çoğunlukla başarısızlıkla sonuçlandı.
[[Dosya:Amadeo I, rey de España.jpg|thumb|237x237px|Kral Birinci Amadeo]]
1868'teki halk ayaklanmaları [[Bourbon Hanedanı|Bourbon Hanedanı'ndan]] Kraliçe İkinci Isabella'nın tahttan indirilmesiyle sonuçlandı. 1873'te Isabella'nın yeniden tahta geçirilmesiyle, [[Savoie Hanedanı|Savoy Hanedanı'ndan]] Kral Birinci Amadeo politik baskılardan dolayı tahttan çekildi ve kısa ömürlü [[Birinci İspanya Cumhuriyeti]] ilan edildi. Aralık 1874'teki Bourbon'ların restorasyonundan sonra [[Carlism|Carlist'ler]] ve [[Anarşizm|Anarşistler]] [[monarşi]]ye karşı tutum aldı. İspanyol politikacı ve Radikal Cumhuriyetçi Parti lideri [[Alejandro Lerroux]], yoksulluğun üst seviyelerde olduğu [[Katalonya]]'ya [[cumhuriyetçi]]liği götürdü. Orduya duyulan kinin artması 1909'daki [[Barselona]]'da yaşanan [[Trajik Hafta (Katalonya)|Trajik Hafta'nın]] yaşanmasına sebep oldu.
 
===20.yüzyıl===
İspanya, [[I. Dünya Savaşı|Birinci Dünya Savaşı]]'nda tarafsızdı. Savaştan sonra [[Komünizm]] korkusu yükselmeye başlamıştı. 1923'te gerçekleşen askeri darbe [[Miguel PromoPrimo de Rivera|Miguel Promo de Rivera'nın]] başa geçmesine neden oldu ve Rivera, İspanya'yı askeri diktatörlükle yönetti. Rejim süreç içerisinde desteğini kaybetti ve Ocak 1930'da general istifa etti. Onun yerine göreve [[Damaso Berenguer]] ve daha sonra [[Amiral Juan Bausta]] Anstar getirildi. Büyük şehirlerde monarşiye küçük çapta destek veriliyordu ve Kral [[XIII. Alfonso]]'ya Cumhuriyetin ilan edilmesi için baskı yapılmaya başlandı.12 Nisan 1931 tarihinde Kral [[XIII. Alfonso]] baskılara dayanamayar yerel seçim yapılmasını kararlaştırdı. Yapılan seçim [[Sosyalizm|sosyalist]] ve [[Liberalizm|liberal]] cumhuriyetçilerin bütün bölgelerdeki başkentleri alması, Anzar'ın istifasıyla ve Kral XIII. Alfonso'nun ülkeden kaçmasıyla sonuçlandı. [[İkinci İspanya Cumhuriyeti]] bu dönemde ilan edildi ve İspanya İç Savaşı doruk noktasına ulaşıncaya kadar varlığını sürdürdü.
 
[[Niceto Alcalá-Zamora]] başkanlığındaki devrimci komite, geçici hükûmet oluşturdu ve Niceto Alcalá-Zamora başkan ve devlet başkanı oldu. Cumhuriyet, halkın tüm kesimleri tarafından destek gördü. Mayısta bir taksicinin monarşi destekçileri tarafından saldırıya uğraması, Madrid ve İspanya'nın güneybatısında yaşanan kamuya karşı şiddet gösterileri ve hükûmetin bu olaylara yavaş tepki vermesi sağ kesimi hayal kırıklığına uğrattı.Bu olaylar Cumhuriyet'in kiliseye zulm ettiği görüşlerinin desteklenmesine yol açtı. Haziran ve Temmuz'da [[Ulusal Emek Konfederasyonu]] işçileri greve çağırması, UEK ile güvenlik güçleri arasında olayların yaşanmasına sebep oldu. [[Sevilla]]'da, güvenlik güçlerinin ve ordunun acımasız müdahalesi işçilerin İkinci İspanya Cumhuriyeti'nin monarşi kadar baskıcı olduğuna dair düşüncelerin oluşmasına öncülük etti ve [[Ulusal Emek Konfederasyonu|UEK]] bu olgunun devrimle yıkılabileceğini açıkladı. Haziran 1931'de yapılan seçimler sosyalistlerin ve cumhuriyetçilerin büyük çoğunlukla iktidara gelmesini sağladı. [[1929 Dünya Ekonomik Bunalımı|Büyük Buhran]]'ın başlangıcıyla, hükûmet kırsal alandaki insanlara sekiz saat çalışma zorunluluğu getirdi ve çiftçilere toprak görevi verdi.