Bizans İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

 

== Tarih ==

{{Bizans İmparatorluğu tarihi}}

=== Erken tarih ===

 

==== İkonoklazm üzerine dinî tartışmalar ====

8. ve 9. yüzyıllar boyunca imparatorluğun bir asırdan fazla ana gündemi olan [[ikonoklazm]] tartışmaları görüldü. [[İkon (din)|İkon]]lar (burada her türlü dinî görsel ifade edilmektedir), 730 yılı civarında Leon ve Konstantinos tarafından yasaklandı ve bu durum ülke çapında [[ikonofil]]lerin (ikonları savunanlar) ayaklanmasına neden oldu. İmparatoriçe [[İrini (Bizans imparatoriçesi)|İrini]]'nin çalışmaları sonucunda 787'de [[İkinci İznik Konsili]] toplandı ve ikonlara tapılmaması, sadece saygı gösterilmesi kararlaştırıldı. İrini'nin [[Şarlman]]'la evlenme planları bilinir, ancak [[Theofanis (aziz)|Günah Çıkartıcı Theofanis]]'e göre bu planlar İrini'nin favorilerinden olan Aetios yüzünden suya düşmüştür.<ref name="G89">{{harvnb|Cameron|2009|pp=167–170}}; {{harvnb|Garland|1999|p=89}}.</ref>

 

 

==== II. İoannis, I. Manuil ve İkinci Haçlı Seferi ====

[[Dosya:1099jerusalem.jpg|thumb|200px|Birinci Haçlı Seferi sırasında [[Kudüs Kuşatması (1099)|Kudüs'ün Fethi]]'ni anlatan bir Orta Çağ el yazması.]]

 

 

=== Gerileme ve dağılma ===

 

==== Angelos Hanedanı ====

[[Dosya:Angelos Hanedanı'nın son döneminde Bizans İmparatorluğu.JPG|thumb|250px|Geç Angelos döneminde Bizans sınırları.]]

Manuil 24 Eylül 1180'de ölünce, 11 yaşındaki oğlu [[II. Aleksios]] tahta çıktı. Aleksios görevinde oldukça beceriksizdi fakat onun saltanatını asıl kötü üne kavuşturan şey annesi [[Antakyalı Maria]] ile onun Frank geçmişiydi.<ref name="Norwich291">{{harvnb|Norwich|1998|p=291}}.</ref> Sonunda I. Aleksios'un torunu olan [[I. Andronikos]], kendinden daha genç olan bu hükümdara karşı ayaklandı ve onu şiddetli bir darbeyle tahttan indirdi.<ref name="Norwich292">{{harvnb|Norwich|1998|p=292}}.</ref> Yakışıklılığını ve ordudaki popülerliğini kullanarak, Ağustos 1182'de Konstantinopolis'e ilerledi ve [[Latin Katliamı|Latinlerin katledilmesi için tahrikte bulundu]].<ref name="Norwich292"/> Potansiyel rakiplerini yok ettikten sonra, Eylül 1183'te kendini eş imparator ilan etti. Sonrasında II. Aleksios'tan kurtuldu ve onun 12 yaşındaki karısı [[Fransalı Agnes]]'i kendi karısı yaptı.<ref name="Norwich292"/>

 

==== Konstantinopolis'in yeniden alınması ====

[[Dosya:1263 Mediterranean Sea.svg|thumb|300px|Bizans İmparatorluğu, c. 1263.]]

 

 

==== Osmanlı'nın yükselişi ve Konstantinopolis'in düşüşü ====

[[Dosya:Constantinople 1453.jpg|küçükresim|sol|1453'te [[İstanbul'un fethi|Konstantinopolis Kuşatması]]'nı tasvir eden 15. yüzyıl Fransız minyatürü.]]

[[Dosya:Byzantium1400.png|küçükresim|sağ|1403'te Bizans İmparatorluğu.]]

 

== Din ==

[[Dosya:Aya sofya.jpg|thumb|250px|Konstantinopolis Patrikliği'nin evrensel prestijinin bir sembolü ve dışavurumu olarak Justinianus, "Tanrı'nın Kutsal Bilgeliği Kilisesi" ya da bilenen adıyla [[Ayasofya]]'yı dört sene gibi kısa bir sürede inşa ettirdi (532–537).]]

 

 

== Sanat ve edebiyat ==

{{Ayrıca bakınız|Bizans İmparatorluğu'nda giyim}}

[[Dosya:RabulaGospelsFol13vAscension.jpg|thumb|6. yüzyıldan kalma [[Rabula İncili]]'nden minyatürler, Bizans sanatının daha soyut ve sembolik doğasını gözler önüne serer.]]

 

== Müzik ==

[[Dosya:Byzantine Lyra Museo Nazionale.jpg|thumb|sol|200px|Bir fildişi kutusundaki haliyle, bilinen en eski [[Bizans liri|yaylı lir]] gösterimi (MS 900 – 1100), (''Museo Nazionale, Floransa'')]]

 

 

=== Bayrak ve işaretler ===

 

Bizans İmparatorluğu, tarihinin çoğunda, Batı Avrupa'da bilinen şekliyle [[arma bilimi|armacılığı]] bilmiyor ve kullanmıyordu. [[Haç]] veya ''[[labarum]]'' gibi motifler içeren çeşitli amblemler ({{Dil|el|σημεία|dil_adı=e}}, ''sēmeia''; tekil σημείον, ''sēmeion'') resmî durumlarda ve askerî amaçlarla, sancak veya zırhlar üzerinde kullanılırdı. Haç kullanımı, [[İsa]], [[Meryem]] ve çeşitli azizlerin resimleri, memurların [[sfragistik|mühürlerinde kendine yer buldu]] fakat bunlar aile amblemlerinden ziyade kişiseldi.{{Kdş|Kazhdan|1991|pp=472, 999}}