Tartışma:Dunbuliler: Revizyonlar arasındaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
Nezaketsizlik, hakaret, "satın alınma" vs ithamları, hedef gösterme, kişiselleştirme, alakasız blog reklamı, ilgisiz içerik. bkz. P:VND |
|||
238. satır:
*Soru farklı yönden ele alınmış. Dımıli ile Dunbuli aşiretinin esasta aynı aşiretler olup olmadığını yapılan çalışmalara dayanarak gösterebiliyor musunuz diye soruyorum? Bu sorunun bir cevabı yok. Özgün yorumlar ve zayıf kaynaklardan birkaç örnek var sadece. Yoksa bazı kaynakların tıpkı kimi aşiretleri doğrudan Türk olarak geçen Dunbuliler için Zazaların da bir bölümüne öyle demeleri anlaşılabilir ancak tamamına Dunbuli denildiğini söylemeleri bir iddia olarak ele alınır yine. Zira sayısız Zaza aşiretinin kendini Dunbuli olarak tanımlamadığı, küçük bir bölümünden ibaret bir tariflemeyi gösterdiği gibi bazı örneklere bakarak civardakilerin onları toptan bu biçimde saymaları Tatarlar örneğinde olduğu gibi bir yakıştırma olabilir olsa olsa. Ne zaman ki tarihi arşivlere yoğunlaşarak Dunbuliler hakkında esaslı bir çalışma yapılırsa, öylece biz de birtakım durumların anlaşılır olduğunu memnuniyetle görebiliriz. Etraftaki bölgelere saldırmalarıyla haklarında arşivlerde bilgiler yer alan Şeyh Hasenanlı aşiretlerine baktığımızda onlar için Dunbuli ifadesi hangi kaynakta geçiyor? Diğer ifadeyle sizin sunduğunuz ve çoğu yaygın bilinen kaynaklar arasında yer almayan bu örneklerin söyledikleri şeyler, onların bu meseleyi ele alışlarıyla ilgili sadece. Çok az Zaza vardır ki kendilerine Dunbuli denildiğini duyduklarında bu adlandırmaya hak verip, "evet biz Dunbuliyiz, öyle derler" desinler. Bunu zaten siz de çok iyi biliyorsunuz. Bahsini ettiğimiz eserde geçelim Dunbulileri Mesudi, Kürtleri köken olarak Arapların Adnani kolundan Mudar b. Nizar'ın soyuna bağlıyor açıkça ve Şam bölgesindeki Debabil ile beraber boyların isimlerini sıralarken bunu ifade ediyor ki eleştirdiğim çalışma bu Arap bağlantısını da görmezden gelmiş. Daha önemlisi Kürtler hakkında eski eserler bile onları Arap aslına bağlamaları gibi son derece yanlış bilgiler veriyor. Burada iyi görmemiz gereken şey ise, maalesef kaynaklar bu tip etnik konularda iyi çalışılmış makaleler olmadığı sürece bir anlam ifade etmiyor. Keşke etse. Zazalar, Dunbuliler ve hatta genel olarak Kürtler hakkında sıkıntısını yaşadığımız şey, bu nitelik beklentisi ile zamanla çözülebilir belki. Mesela IV. Murad dönemini doğru şekilde öğrenmek için gayet tutarlı isimler olarak Abdülkadir Özcan'ı, Midhat Sertoğlu'nu açıp okuyarak işin içinde çıkabiliyoruz ama söz konusu bizim tartıştıklarımız olunca insan öylece kalıyor mecburen. Kendi araştırmasını kimseye güvenemeden yapıyor. Ayrıca diğer tarafı eleştirmek gerekirse, Deylem diye ortaya attıkları görüşü bile desteklerken ellerinde işe yarar kanıt olmadığından boş yere ter dökmekten başka bir şey yapamıyorlar. Yani tahrifat, kalitesizlik, propaganda bir yerden değil, hemen her yerde fışkırıyor ara vermeksizin. [[Kullanıcı:Vitruvian|<font color="#222000">'''Vitruvian'''</font>]] ([[Kullanıcı mesaj:Vitruvian|mesaj]]) 09.39, 24 Mayıs 2020 (UTC)
:: İyi niyetle, mantık kurallarına uygun ve ilmi davranmanın gerektirdiği objektiflikle meseleye yaklaşıldığında çözüme yaklaşılabilir. Dunbuli ve Dumıli aşiretinin aynı aşiret olduğu ile ilgili DİA maddesi başta olmak üzere birkaç makale ve birkaç tane de bu aşireti kastederek söylenmiş "Dumuli" varyantı mevcut. Bunun dışında Zazaca konuşup kendine Dumbuli diyen veya onlara öyle denilen bir grup var. Öte yandan malum kendine "Dımıli" diyen Zazalar var. Ayrıca Kurmanci konuşanların ezici çoğunluğunun Zazalara "Dımıli" veya "Dımbıli" deme olayı var. Şimdi mesele şurada karışıyor gibi görünüyor olsa da aslında açıklığa kavuşuyor. Çünkü, Türkçe'de "Zaza" olarak isimlendirilen halkın kendi içinde zaten bütünlüklü bir isimlendirmesi yok. Bu sebeple, neden "Zaza" denilenlerin tümü kendine Dunbuli dememişler gibi bir itiraz anlamsız oluyor. Zira, "Zaza" da bu anlamda lokal bir isim ve kökeni aşiretten geliyor (Evliya Çelebi vs). Yani "Zaza" nasıl giderek Türkçede genelleşmişse, Dımıli de Kurmanccada çok daha eskiden genelleşmiştir. Siverek-Çermik-Gerger vs güney kesimi '''hem kendine hem de diline''' Dımıli derken, bazı lokal alanlar Siirt-Baykan, Batman-Kozluk gibi yerler ise '''hem kendine hem de diline''' Dumbuli diyor. İkisi de "Dımıli/Zazaki" denilen dili konuşuyor. Bunlar iki ayrı aşiret mi? Değil. Çünkü eski aşiret listelerinde Dımıli diye bir aşiret yok; Dunbuli var. Ama birçok kaynakta "Dunbuli=Zaza" ile kastedilen bir ilişki de var (Ziya Gökalp vs). İkisi birleştiğinde aynı kelimenin telaffuzu oldukları mantıken anlaşılır. <br> Bu Dunbuli denilenlerin Türkiye sınırlarındaki az kısmı Dunbuli derken, çoğunluk artık Dımıli diyor; ama İran kesimi hala çoğunlukla Dunbuli diyor. İran kesimi Azerbaycan Türkçesi ve Farsça konuşuyor, herhangi bir Kürt dilini kullanmayı terk etmiş durumdalar ve Farsça "penbe" Az. Türkçesinde "pambuq"un T.Türkçesinde "pamuk" olması örneğinde olduğu gibi bazı seslerin değişiminin coğrafik bir uyumla gitmesi de tesadüf olamaz. <br> Şimdi bunları bir kenara yazıp şu soruyu soralım, Zazaların tümü (yani tümü: Kırmanc, Kırd, Dımıli, Zaza) Dunbuli midir? İşte burada "kesin" konuşamayız ve ikili bir ayırım yapmak lazım: Dunbuli/Dımıli bir aşirettir hatta aşiret konfederasyonudur, ancak bir kısım "Zazaca" konuşan kabilelerin -muhtemelen yoğunlukla- bu aşiret içinde yer almaları sebebiyle bu isim aynı zamanda Zazaca konuşan (Dımıli/Dumbuli) önemli bir kesime isim olmuş, hatta Kurmanclar ve bazı komşu halklarca kendilerine Dımıli (Dımbıli) denilmiştir. Zaten, bir kısım Dunbuliler Kurmanci, bir kısmı da Zazaki konuşuyor (lisan değişimi de mümkün tabii). Diyelim Kuderi aşireti Dımıli ama Kurmanci konuşuyor, ama Siverek kabileleri "Dımıli" dedikleri
| |||