Elektrik: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Meric Aras (mesaj | katkılar) k →Tarih: İç bağlantılar eklendi |
||
21. satır:
[[Antik Yunanistan|Antik Yunanlar]] [[kürk]] ile sürtünmesi sonrasında [[kehribar]]ın küçük nesneleri çektiğini fark ettiler. Bu fenomen, [[şimşek ve yıldırım|şimşekle]] birlikte insanlığın elektrikle kayıtlara geçmiş ilk deneyimiydi.<ref>{{kitap kaynağı |son=Benjamin |ilk=Park |başlık=A history of electricity (The intellectual rise in electricity) from antiquity to the days of Benjamin Franklin |yer=New York |yayımcı=[[Wiley (yayınevi)|Wiley]] |yıl=1898 |sayfalar=315, 484-485 |url=https://archive.org/details/cu31924004128686/page/n10|isbn=978-1313106054 |dil=İngilizce}}</ref> [[William Gilbert]], 1600'de yayımlanan ''[[De Magnete]]'' adlı eserinde, [[Latince]]de kehribar anlamına gelen ve [[Yunanca]]da da aynı anlamı taşıyan ἤλεκτρον (''elektron'') ''electrum'' kelimesinden esinlenerek oluşturulan, sürtülünce küçük nesneleri çekme özelliğini tanımlayan [[Yeni Latince]] ''electricus'' kelimesini türetti.<ref name="Oxford">{{kitap kaynağı |url=https://books.google.com/books?id=J4i3zV4vnBAC&pg=PA147&dq=%22de+magnete%22+%22electricus%22+%22electricity%22&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwi23evO0-ffAhVLlKwKHerbC0UQ6AEIKDAA#v=onepage&q=%22de%20magnete%22%20%22electricus%22%20%22electricity%22&f=false |başlık=Oxford Dictionary of Word Origins |ilk=Julia |son=Cresswell |sayfa=147 |dil=İngilizce |yayımcı=[[Oxford University Press]] |yıl=2010 |isbn=0199547939}}</ref><ref name="Chen">{{kitap kaynağı |url=https://books.google.com/books?id=7JviI--z0e4C&pg=PA4&dq=%22latin%22+%22greek%22+%22electrum%22+%22electron%22&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwi49pro-PLkAhUCI6wKHfl4COIQ6AEIKTAA#v=onepage&q=%22latin%22%20%22greek%22%20%22electrum%22%20%22electron%22&f=false |başlık=The Electron Capture Detector and The Study of Reactions With Thermal Electrons |sayfa=4 |ilk=E. C. M. |son=Chen |ilk2=E. S. D. |son2=Chen |yayımcı=Wiley |tarih=2004 |yer=New York |dil=İngilizce |isbn=0471659886}}</ref> [[Thomas Browne]]'un 1646'da yayımlanan ''[[Pesudoxia Epidemica]]'' adlı eserinde, yine aynı kelimeler esas alınarak ilk defa [[İngilizce]]deki ''electricity'' ifadesi kullanıldı.<ref name="Oxford"/><ref name="Chen"/> Elektrik kelimesi [[Türkçe]]ye, [[Fransızca]]da da aynı anlama gelen ''électrique'' kelimesinden geçti.<ref>{{web kaynağı |url=https://sozluk.gov.tr/?kelime=elektrik |başlık=Elektrik |yayımcı=[[Türk Dil Kurumu]] |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190928065745/https://sozluk.gov.tr/?kelime=elektrik |arşivtarihi=28 Eylül 2019}}</ref>
İlerleyen çalışmalar, [[Otto von Guericke]], [[Robert Boyle]], [[Stephen Gray]] ve [[C.F. du Fay]] tarafından yapıldı. On sekizinci yüzyılda [[Benjamin Franklin]], elektrik hakkında çok geniş bir çalışma yaptı. Haziran 1752'de fırtınalı bir günde, uçurtma ipine bağladığı metal bir anahtarla deney yaptı ve uçurtmaya yıldırım düşmesini umdu. Anahtardan eline zıplayan sparklardan, yıldırımın da elektriksel bir doğa olayı olduğunu kanıtlamış oldu. Aynı zamanda, paradoks bir olay olarak Leyden
[[Dosya:M_Faraday_Th_Phillips_oil_1842.jpg|alt=Half-length portrait oil painting of a man in a dark suit|küçükresim|[[Michael Faraday]]'In keşifler kurulan vakfın elektrikli motor teknolojisi]]
1771’de, [[Luigi Galvani]], biyoelektrik üzerine olan keşfini yayınladı ve elektriğin sinir hücreleri denen hücreler ile kaslara sinyaller yolladığını gösterdi. [[Alessandro Volta]]’nın bataryası, ya da [[Voltaik pil]]i, 1800lerde bakır ve çinko ile yaptığı deneyle, daha güvenilebilir bir bakış açısı yakalanmış oldu. Elektromanyetizmanın bulunması, elektrik ve manyetizmanın birleşmesi olayı, [[Hans Christian Ørsted]] ve [[Andre Marie Ampere]] tarafından 1819-1820 yıllarında oldu. [[Michael Faraday]] elektrik motorunu 1821
On dokuzuncu yüzyılın başlarında, elektrikte ani bir gelişim meydana geldi ve on dokuzuncu yüzyılın sonunda, elektrik mühendisliğinin en büyük keşifleri yapıldı. [[Alexander Graham Bell]], [[Ottó Bláthy]], [[Thomas Edison]], [[Galileo Ferraris]], [[Oliver Heaviside]], Ányos Jedlik, Lord Kelvin, Sir Charles Parsons, [[Ernst Werner von Siemens|Ernst Werner von Siemens,]] Joseph Swan, [[Nikola Tesla]] ve [[George Westinghouse]] elektriği inanılmaz bir bilimsel meraka çevirdi ve bunu modern hayata uyguladılar. Bu uygulamalar, ikinci endüstri devrimini tetikledi.
1887’de, [[Heinrich Hertz]] elektrotların, ultraviyole ışıklar ile yaratılan elektrik sparkları ile daha kolay aydınlatıldığını keşfetti. 1905’te [[Albert Einstein]], elektriğin kuantlar halinde küçük paketler olarak taşındığını açıkladığı [[Fotoelektrik olay]]ın deneysel verilerini incelediği bir kâğıt yayınladı. Bu keşif, kuantum devrimine ön ayak oldu. Einstein, 1921 yılında ‘fotoelektrik yasasını keşfi” nedeniyle, [[Nobel Ödülü]]’nü kazandı. Fotoelektrik olayı şu anda güneş panellerinde bulunan foto hücreler tarafından, elektriksel durumlarda çokça kullanılıyor
İlk katı cihaz, kedi fısıltısı detektörü idi. İlk olarak 1900lerde radyo alıcısı olarak kullanıldı. Katı bir kristale temas eden kablo, radyo sinyallerini belirleme amacına hizmet ediyordu. Akımın aktığını iki şekilde anlayabiliriz. Negatif yüklenmiş elektronlar ve pozitif yüklü elektron eksikliklerine delik denir. Bu yükler ve delikler kuantum fiziğince açıklanır. Yapıda kullanılan nesne genelde, yarı iletken bir kristaldir.
| |||