Konglomera: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
1. satır:
'''Konglomera''', [[kum]] ve çakılların [[basınç]]la birleşmesi ve zamanla sertleşmesi sonucu oluşan kütlelerdir. Konglomera, çapı 2 mm'den daha büyük kayaç türüdür, örneğin, granüller, [[çakıl]] taşları ve kayaçlar gibi, alt-köşeli çakıl boyutlarındaki yuvarlatılmış önemli bir fraksiyondan oluşan kaba taneli bir kırıntılı [[Tortul kayaçlar|tortu]]<nowiki/>l kayaçtır. Çakılların konsolidasyonu ve
[[Dosya:Conglomerate Foreknobs Fm.jpg|küçükresim|çapı 1 cm olan konglomera..]]
[[Dosya:Carmelo Formation at Point Lobos.jpg|küçükresim|Point Lobos'ta carmelo oluşumu (konglomera)|183x183pik]]
sıvılaşması ile konglomeralar oluşur. Konglomeralar tipik olarak daha ince taneli tortul içerir, örneğin, [[kum]], [[silt]], [[kil]] veya bunların kombinasyonu, jeologlar tarafından [[matris]] olarak adlandırılır, boşluklarını doldurur ve genellikle [[kalsiyum]] [[karbonat]], [[demir]] oksit, [[silika]] veya sertleştirilmiş [[kil]] ile çimentolaşır. Çakıl boyutu fraksiyonu bir [[konglomera]] boyutu   veya kompozisyon sıralama ve boyutu değişebilir değildir. Bazı [[Konglomera|konglomeralarda]], çakıl büyüklüğündeki sınıf neredeyse tamamen çökelme sırasında kil klastlarından oluşur.Konglomeralar her yaştan tortul [[Kayaç]] dizilerinde bulunabilir, ancak muhtemelen tüm [[Tortul kayaçlar|tortul]] kayaçların ağırlığına göre %1'den daha azını oluşturur. Kökeni ve [[çökelme]] [[Mekanizma|mekanizmaları]] açısından, onlar yakından [[kum]] taşları ile ilgili ve tortul yapıların aynı türde birçok çeşit sergiler, örneğin, tabular ve çukur çapraz yatak ve kademeli yatak gibidir.<ref name=":0">Boggs, S. (2006) ''Principles of Sedimentology and Stratigraphy.'', 2nd ed. Prentice Hall, New York. 662 pp. ISBN 0-13-154728-3<br /></ref><ref name=":1">Friedman, G.M. (2003) ''Classification of sediments and sedimentary rocks.'' In Gerard V. Middleton, ed., pp. 127-135, ''Encyclopedia of Sediments & Sedimentary Rocks, Encyclopedia of Earth Science Series.'' Kluwer Academic Publishers, Boston, Massachusetts. 821 pp. ISBN 978-1-4020-0872-6</ref><ref name=":3">Neuendorf, K.K.E., J.P. Mehl, Jr., and J.A. Jackson, eds. (2005) ''Glossary of Geology'' (5th ed.). Alexandria, Virginia, American Geological Institute. 779 pp. ISBN 0-922152-76-4</ref>
<br />
Satır 19 ⟶ 18:
 
<br />
== '''Konglomera Ve Breş Arasındaki Farklar''' ==
Çeşitli [[kayaç]] parçalarının [[akarsu]] ortamında uzun mesafeler boyunca taşınıp, orta-iyi derecede yuvarlaklık kazanması sonucu oluşan, tane boyu 2&nbsp;mm'den büyük [[Çakıl taşı|çakıl]] ve blokların [[kum]] ve doğal [[çimento]] ile bağlanıp pekişmesiyle konglomera adı verilen [[Tortul kayaçlar|sedimanter]] kayaçlar meydana gelir. Çoğu kez [[Konglomera|Konglomeralar]], iri [[Çakıl taşı|çakıl]] taneleri arasındaki boşluklarında kum ve çakıl içermelerinden dolayı dolayı kötü boylanmışlardır. Kesilerek plaka halinde getirilen konglomeralar parlatıldıktan sonra inşaatlarda kaplama malzemesi olarak kullanılır. Konglomeralarda çakılların yaklaşık aynı sertlikte olması ve çimento ile iyi bir şekilde birleşmiş olması istenir.'''Breş''', kırık [[Çimento|çimentolu]] [[mineral]] parçalarından oluşan bir kaya veya ince taneli bir matris ile bir araya getirilmiş, kayaların bileşimine benzer veya bunlardan farklı olabilen bir kayadır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://tr.wikipedia.org/wiki/Bre%C5%9F|başlık=Breş|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=Vikipedia}}</ref> Breşi, konglomeradan ayıran en önemli özellik ise iri tanelerin yuvarlaklaşmış değil de köşeli olmasıdır.
{| class="wikitable"
Satır 56 ⟶ 55:
Büyük ölçüde [[Çakıl|çakıldan]] oluşan bir [[Kayaç|tortul Kayaç]] ilk çakıl yuvarlaklığına göre adlandırılır. Eğer onu içeren çakıl klastları büyük ölçüde yer altına yuvarlanmışsa, bu bir konglomera. Onu oluşturan çakıl klastları büyük ölçüde açısal ise, bir [[Breş|breştir]]. Bu tür breşlere onları diğer konglomera türlerinden mesela [[volkanik]] ve fay breşlerinden  ayırt etmek için tortul [[Breş|breşler]] denebilir . Yuvarlak ve açısal çakıl klastlarının bir karışımını içeren tortul kayaçlara bazen [[breş]]-[[konglomera]] denir.<ref name=":1" /><ref name=":2" />
 
== '''Konglemera oluşum ortamları,''' ==
Konglemeralar yüksek enerjili ortamlarda oluşur. bu nedenle sakin, durgun , dalga enerjisi fazla olmayan ([[körfez]], [[haliç]], lagün v.b ) ortamlarda fazla oluşmaz.
 
== '''Konglomera Sınıflandırılmasında Dikkat Edilen Hususlar''' ==
 
=== Doku ===
Satır 69 ⟶ 68:
 
=== Sınıf Bileşimi ===
Konglomeralar ayrıca  bileşimlerine göre kategorize edilir. Bir çakıl taşı veya tek bir [[kayaç]] ve mineralden oluşan herhangi bir kırıntılı tortul [[Kayaç]] ya bir monomit ya da [[Algoritma|algomit]] ya da  [[çakıl]] taşı olarak bilinir. [[Konglomera]], iki veya daha fazla  [[Kayaç|Kayaç'tan]] oluşan, [[mineral]] veya her ikisinin birleşiminden oluşuyorsa,  polimiktik konglomera olarak bilinir. Bir polimiktik konglomera, metastabil dengesiz kayaçlar ve mineraller sınıfının bir ürün yelpazesini içeriyorsa, buna  petromiktik konglomera denir. Buna ek olarak, çakıl boyutlu klastların [[Litoloji|litolojisi]] ile belirtildiği gibi çakıllar, bu klastları, çevreleyen matristen [[Litoloji|litolojide]] önemli ölçüde farklı olan kayaçlar ve minerallerden oluşuyorsa ve bu nedenle, daha eski ve birikme havzasının dışından türetilirse, çakıllar kaynak tarafından sınıflandırılır. Bu klastlar, çevreleyen matrisin litolojisi ile aynı veya tutarlı olan kayaçlar ve minerallerden oluşuyorsa    bir tabakanın birikmesinden hemen sonra gerçekleşir ve biriktirme havzasından türetilirse de, konglomera, intraformasyonel (  gel-git kuşağında sedimantasyonla([[tortulanma]]) eş zamanlı oluşumlardır). bir konglomera olarak bilinir.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":4">Tucker, M. E. (2003) ''Sedimentary Rocks in the Field'', 3rd ed. John Wiley & Sons Ltd,West Sussex, England. ISBN 0-470-85123-6</ref>
 
İki tanınmış intraformasyonel konglomera türü şist çakıl taşı ve düz  çakıl taşlarıdır.<ref name=":4" /> Bir [[şist]]-ç[[Çakıl taşı|akıl  taşı]], büyük ölçüde [[kil]] [[Mineral|mineralleri]] tarafından bir arada tutulan ve bir [[nehir]] kanalı içinde veya bir [[Gölet|göl]] kenarı boyunca olduğu gibi ortamlarda [[erozyon]] tarafından oluşturulan yuvarlak çamur yongaları ve [[Çakıl Taşları|çakıl taşları]] kümelerinden oluşan bir konglomera.<ref>Williams, G. D. (1966) ''Origin of Shale-Pebble Conglomerate.'' American Association of Petroleum Geologist Bulletin. vol. 50, no. 3, pp. 573–577.</ref>
 
Düz (dik konglomeralar) [[Çakıl taşı|çakıl]] konglomeralar ya fırtına ya da [[tsunami]] ile gelgit Daire aşındırır sığ bir deniz dibi ya da [[gelgit]] akıntıları bir kıyı boyunca aşındırarak oluşturulan kireç, çamur nispeten düz klastlardan oluşan gruplar vardır.<ref>Flugel, E. (2010) ''Microfacies of Carbonate Rocks: Analysis, Interpretation and Application'', 2nd ed. Springer-Verlag, Berlin, Germany. ISBN 978-3-642-03795-5</ref>
[[Dosya:Konglomera.jpg|küçükresim|Arnavut kaldırımı boyutlu taneler çakıltaşı Boulder, ölçek için kaya çekiç.]]
 
=== Sınıf Boyutu ===
Son olarak, konglomeratlar genellikle bunları içeren baskın klape boyutuna göre ayrılır ve adlandırılır . Bu sınıflandırmada, büyük ölçüde granül boyutlu klastlardan oluşan bir konglemeraya granül konglomera denir; büyük ölçüde çakıl büyüklüğünde klastlardan oluşan bir konglomera da  çakıl konglomerası denir, ve büyük ölçüde Arnavut kaldırımı büyüklüğünde  klastiklerden oluşan bir konglomeraya [[Arnavut kaldırımı]] konglomerası denir.<ref name=":2" /><ref name=":4" />
 
 
=='''Konglomera Tipleri'''==
Konglomeralar doğal çimento ve çakıl bileşimlerinin yanı sıra çakıl boyutları arasındaki ilişkiye göre isimlendirilirler. Buna göre:
 
* ''Monojenik homojen konglomera'': Doğal çimento bileşimi ile çakıl bileşimi aynı çakıl bileşimi kireç taşı ve ara madde bileşimi kireç taşı ve çakıl boyutları eşittir.
* ''Monojenik heterejenhomojen konglomera'': Doğal çimento bileşimi ile çakıl bileşimi aynı, çakıl fakatbileşimi çakılkireç boyutlartaşı ve ıfarklıdırara madde bileşimi kireç taşı ve çakıl boyutları eşittir.
*''Monojenik heterejen konglomera'': Doğal çimento bileşimi ile çakıl bileşimi aynı, fakat çakıl boyutlar ıfarklıdır.
*''Polijenik homojen konglomera'': Doğal çimento bileşimi ile çakıl bileşimi farklı çakıl bileşimi silis, doğal çimento bileşimi kireç taşı ve çakıl boyutları eşittir. Kayaç içindeki çakıllar değişik bileşimde olabilir.
* ''Polijenik heterojen konglomera'': Doğal çimento bileşimi ile [[Çakıl taşı|çakıl]] bileşimi ve çakıl boyutları farklıdır. Kayaç içindeki çakıllar değişik bileşiminde olabilir (silis, [[Kireç taşı|kireç]] taşı, radyolarit gibi).<ref name="guvenmaden.com" />
 
='''Sedimanter ([[Tortul kayaçlar|Tortul]]) Ortamlar'''=
[[Dosya:Conglomerate core section.jpg|küçükresim|Offshore kaya çekirdeği, alaska'dan polimikt konglomera bölümü, yaklaşık derinlik 10,000 ft.|140x140pik]]
Konglomeralar çeşitli tortul ortamlarda birikmektedir.
 
=== Derin Deniz ===
[[Dosya:Carmelo Formation at Point Lobos.jpg|küçükresim|Point Lobos'ta carmelo oluşumu (konglomera)|183x183pik]]
Türbiditlerde, bir yatağın bazal kısmı tipik olarak kaba taneli, bazen konglomeratiktir. Bu ortamda, [[Konglomera|konglomerala]]<nowiki/>r normalde çok iyi sınıflandırılır, iyi yuvarlanmış ve genellikle güçlü bir A ekseni tipi çıtalar halindedirler.<ref name=":5">Walker, R. G. 1979. Facies Models. Reprinted with revisions from a series of papers in Geoscience Canada, 1976–1979, Geological Association of Canada</ref>
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Konglomera" sayfasından alınmıştır