Dünya'nın dış çekirdeği: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Gulsah SAU20 (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
kDeğişiklik özeti yok
1. satır:
{{Kaynaksız}}
[[Dosya:Earth-crust-cutaway-tr.svg|thumb|350px|sağ|Yer'in kesiti. Ölçekli çizilmemiştir.]]
[[Yerküre]]nin '''dış çekirdeği''' yaklaşık 2.260&nbsp;km kalınlığında [[demir]] ve [[nikel]]den oluşmuş katı olan [[iç çekirdek|iç çekirdeğin]] üstünde ve [[Manto (jeoloji)|manto]]nun altında yer alan bir tabakadır. Üst sınırı yer yüzünün yaklaşık 2890&nbsp;km metre altında yer alırken, iç çekirdekle geçiş bölgesi ise yer yüzünün yaklaşık 5.150&nbsp;km altındadır. dış sınırı, Dünya yüzeyinin altında 2,890 km (1,800 mil) bulunur. İç çekirdek ve dış çekirdek arasındaki geçiş, Dünya yüzeyinin altında yaklaşık 5,150 km (3,200 mi) bulunur. İç (veya katı) çekirdeğin aksine, dış çekirdek sıvıdır.<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=https://dis-cekirdek.nedir.org/|başlık=dış çekirdek|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
Çok yüksek elektriksel iletkenliğe sahip bir sıvının varlığı, manyetik bir dinamonun kendi kendine uyarılmasına elverişli koşullar yaratır. Yüzeyde gözlemlediğimiz manyetik alanın çekirdekte bulunan alanların sadece küçük bir kısmı olduğunu bilmek önemlidir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.sciencedirect.com/topics/earth-and-planetary-sciences/outer-core|başlık=outer core|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
 
İç çekirdeğin ısısı dış kısımlarda 4.400&nbsp;°C iken iç çekirdeğe yaklaşan kesimlerde ise 6.100&nbsp;°C'ye kadar çıkar. Nikel ve demir sıvısının içerisinde yer alan [[Eddy akıntıları]]nın [[Jeomanyetizma|Dünya'nın manyetik alanın]]ı etkilediği düşünülmektedir. Bu katmanda p dalgalarının hızı 13,6&nbsp;km/sn'den 8,1&nbsp;km/sn'ye düşer. [[Enine deprem dalgaları]] (s dalgaları) bu katmana giremediklerinden dış çekirdeğin sıvı olduğu sonucuna varılmıştır. Bunun nedeni olarak, dış çekirdekteki [[demir]] ve [[nikel]]e ek olarak [[oksijen]] ve [[kükürt]] içeriğinin, bu katmanın yoğunluğunu düşürürken (en dışta 10 g/cm<sup>3</sup>, en içte 12 g/cm<sup>3</sup>) aynı zamanda metallerin [[ergime sıcaklığı]]nı düşürerek, [[iç çekirdek|iç çekirdeğe]] göre daha düşük basınç ve sıcaklık altında sıvı bir ortam yaratması olarak açıklanmasıdır.
 
Dış çekirdekte bulunan erimiş metal sıvıları sayesinde dünyanın manyetik alanı oluşur ve bu manyetik alan atmosferin oluşumunda en önemli faktörlerden biridir. Eğer dış çekirdek dünyanın manyetik alanını oluşturmasaydı atmosferimiz olmazdı.<ref name=":0" />
[[Dosya:Earth poster.svg|küçükresim|337x337pik|dünyanın iç yapısı]]
 
 
 
 
== Kaynakça ==