Gelgit: Revizyonlar arasındaki fark

[[Galileo]] 1632'de yayımladığı "Gelgit Üzerine Diyalog" ''(Dialogue Concerning the Two Chief World Systems-Dialogue on the Tides)'' kitabında gelgit için "Denizdeki suların, Dünya'nın Güneş etrafında dönmesi sonucu savrulmasıdır." diyerek yanılgıya düşmüştür. Gelgitin [[kütleçekim kuvveti]] sonucu oluştuğu 1687'de [[Newton]]'ın ''[[Principia]]'' eserinde açıklanmıştır. 18. yüzyılda su yüksekliğini hesaplayacak tablolar geliştirilmiştir. Günümüzde ise su yüksekliği, akıntılar ve gelgitin oluşacağı zaman bilgisayarlarla hesaplanmaktadır.

[[Dosya:Field tidal.png|thumb|sağ|190px|Dünya yüzeyinde Ay'ın (veya Güneş'in) çekim alanı farkı, gelgit oluşturan güç olarak bilinir. Bu gelgit hareketini oluşturan temel mekanizmadır ve günde iki yüksek gelgite neden olan iki eşit-potansiyel gelgit tümseğini açıklmaktadıraçıklamaktadır.]]

Gelgit değişiklikleri değişen süreler boyunca hareketler birbirini etkiler. Bu etkilere gelgit bileşenleri denir. Birincil bileşenler Dünya'nın dönme, Ay ve Dünya'nın ekvator üzerinde, Ay'ın yükseklik (kot değişimleri) ve Güneş bağlı konumlarıdır. Bunlar, yarısından daha az bir gün süre ile Varyasyonlarıdırvaryasyonlarıdır yani harmonik bileşenleri denir. Bunun tersine is;ise, gün, ay veya yıl döngüleri olarak adlandırılır. Veve bu bileşenlere de uzun süreli bileşenler denir. Gelgit kuvvetleri , tüm dünyayı etkiler, ancak bu etkileme çok azdır. Bunun sebebi ise katı Dünya'nın hareketi sadece birkaç santimetre olduğu içindir.

* Türkiye’nin çevresindeki denizler [[iç deniz]] olduğu için gelgit genliği azdır. Bu nedenle, Türkiye kıyılarında gelgit’ingelgitin etkisi hissedilmez.

[[Gelgit enerjisi]]nden yararlanmak için tasarlanan bir diğer yöntem ise; suyun altına yerleştirilecek gelgit turbinleridirtürbinleridir. [[Avrupa Birliği]] yetkilileri Avrupa’da bu iş için uygun 106 bölge tespit etmişlerdir. Ayrıca [[Filipinler]], [[Endonezya]], [[Çin]] ve [[Japonya]]’da gelecekte geliştirilebilecek su altı turbinitürbini alanlarına sahiptirler. Gelgit enerjisinden, Rusya ve Fransa gibi ülkelerde, 400 kilo watt’tan 240 milyon watt’a varan kapasitelerde yararlanmak istemişlerdir. Hesaplamalara göre yeryüzündeki okyanuslardaki gelgit hareketleri her gün devamlı olarak 3 bin milyar kilo watt enerjinin yüzde 2’sinin ( toplam 60 milyar watt ) elektrik enerjisine dönüştürülebileceği tahmin edilmektedir.<ref>http://www.academia.edu//</ref>

Bilinen en büyük gelgit [[Kanada]]'daki [[Fundy Körfezi]] içinde oluşur; burada 21 [[metre]] yüksekliğe kadar kabarmalar gözlenmiştir. Fundy Körfezi'nde denizin altı saatlik yükselişi sırasında kara, 100 milyar ton su ile dolar. (Bu miktar dünyadaki tüm nehirlerin toplam su miktarına yakındır.)<ref>[[CNN Türk]]'teki "Yerkürenin Sıradışı Yolculuğu" belgeseli.</ref>