Kardak Krizi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
TheDerebeyi (mesaj | katkılar) Kaynak ekleme ve bilgi genişletme. |
||
8. satır:
|yer = [[Kardak Kayalıkları]]
|bölge =
|sebep =''Figen Akat'' isimli Türk kargo gemisinin Kardak Kayalıkları'nda karaya oturması ile başlayan Kardak Kayalıkları'nın kime ait olduğu konusunda yaşanan gerginlik.
|sonuç = Kriz, dönemin [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] başkanı [[Bill Clinton]] arabuluculuğunda çözüldü,
:*Hem Türk tarafı hem de Yunan tarafı askerlerini kayalıklardan çekip bayraklarını indirdi.
:*Yunanistan Genelkurmay Başkanı istifa etti.
|coğrafi değişiklikler =
|savaşan1 = {{bayraksimge|Türkiye}} [[Türkiye]]
Satır 20 ⟶ 22:
|komutan2 = {{bayraksimge|Yunanistan}} [[Konstantinos Simitis]]<br/>{{bayraksimge|Yunanistan}} [[Hristos Limberis]]
|komutan3 =
|güç1 =
*2 [[Sikorsky UH-60 Black Hawk|Sikorsky S-70 Black Hawk]]
|güç2 =
|güç =
|güç3 =
|kayıp1 = Yok
|kayıp2 = *3
*1 Yunan helikopteri
|kayıp3 =
|notlar =
}}
'''Kardak Krizi''' ([[Yunanca]]: ''Κρίση των Ιμίων''), Ocak 1996'da [[Yunanistan]] ile [[Türkiye]] arasında Figen Akat isimli Türk bandıralı
== Kriz süreci ==
''Figen Akat'' isimli Türk kargo gemisi 25 Aralık 1995 tarihinde [[Ege Denizi]]'ndeki Bodrum'un {{Dönüştürme|6,1|km|mile}} uzaklığındaki Kardak Kayalıkları'nda karaya oturdu. Yunan yetkilileri geminin kaptanıyla irtibata geçip yardım teklifinde bulundu. Bunun üzerine geminin kaptanı kayalıkların Türk karasularında olduğunu belirterek yardımlarını istemedi. Gemi kaza yerinden kendi motorlarıyla kurtulmayı başardı.<ref name=":0">{{Haber kaynağı|url=https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-38394643|başlık=Kardak Kayalıkları: Theodoros Pangalos ve Onur Öymen 1996 krizini anlattı|erişimtarihi=6 Mayıs 2020|tarih=21 Aralık 2016|çalışma=|yayıncı=BBC Türkçe|ad=Çağıl|soyadı=Kasapoğlu}}</ref>
Hem [[Yunanistan]] hem de [[Türkiye]] söz konusu kayalıkların kendi sınırları içerisinde olduğunu öne sürmekteydi. Bir Yunan gazetesi olayları manşete taşıyıp kamuoyuna duyurdu. Bunun üzerine çevre adalardan birisinin belediye başkanı yanında Yunan bir papaz ile birlikte doğudaki kayalıklara Yunan bayrağı dikip Yunan Marşını okudu. Dönemin Dışişleri Bakanlığı müsteşarı [[Onur Öymen]]'e göre Yunanistan, kendilerine notalar gönderip kayalıkların kendi sınırları içerisinde bulunduğunu iddia ederek bir kriz çıkarmaya başlamıştı. Söz konusu kayalıkların kime ait olduğu anlaşmalarla belirlenmemişti. Türk tarafı da tepki olarak nota gönderdi. Daha sonra 27 Ocak'ta Türk gazeteciler Yunan bayrağını indirip kayalığa Türk bayrağı diktiler. Bunun üzerine [[Yunanistan Silahlı Kuvvetleri|Yunanistan Ordusu]] kayalıklara asker çıkarıp kayalıkları denizden abluka altına aldı.<ref name=":0" />
29 Ocak 1996 gecesi başkent Ankara'da dönemin başbakanı [[Tansu Çiller]], dışişleri bakanı [[Deniz Baykal]], Deniz Kuvvetleri Komutanı [[Güven Erkaya]] Yunanistan'a nasıl karşılık verileceği üzerine toplanmıştı. Dönemin başbakanı [[Tansu Çiller]], "''O bayrak inecek, o asker gidecek''" diyerek [[Türk Silahlı Kuvvetleri]]'nin savaşa hazır olduğunu belirtti ve
Türk komandolarının Yunan gemilerini geçip doğudaki adaya sızması gerekiyordu. SAT komandoları operasyon için [[Atatürk Havalimanı]]'na yönlendirildi. Komandoların hazırlıkları eksikti ve onları Bodrum'a götürecek uçağın pilotu yanlarındaki botlarda kullanacakları yakıtların uçağa alınmasına izin vermemişti. Komandolar boş yakıt bidonları ile [[Bodrum, Muğla|Bodrum]]'a yol aldılar. 30 Ocak 1996 gecesi komandolar Bodrum'daki askeri kampa vardılar.<ref name=":1" />
Operasyonda görev yapan [[Sualtı Taarruz Grup Komutanlığı (Türkiye)|SAT]] komandolarının verdikleri röportajlara göre operasyon bir aldatma harekatıydı. 12 komando bir sahil güvenlik gemisi eşliğinde 2 bot ile Yunan gemilerine doğru ilerleyecekti. Türk [[Sikorsky UH-60 Black Hawk|Sikorsky]] helikopterleri [[TCG Yavuz (F-240)|TCG Yavuz]] firkateynine asker indiriyormuş gibi gösterilip Yunan filosunun dikkati dağıtılacak ve bu sırada komandolar gemiden ayrılıp botlarla irili ufaklı Yunan gemilerinin arkasına, Batı Kardak Kayalıkları'na sızacaktı. SAT komandolarının başarısız olması durumunda ise helikopterler havadan personeli kayalıklara çıkaracaktı.<ref name=":1" />
Komandoların [[kumanya]] ve benzin sıkıntısı zaman kazanmak için yerel tedarikçilerden tedarik edildi. Yerel halkın da yardımıyla komandolar kısa süre içerisinde denize açıldılar. Helikopterlerin aldatması eşliğinde botlar başarı ile Batı Kardak Kayalıkları'na ulaştı. Adadaki Yunan bayrağı Türk komandoları tarafından indirildi ve yerine Türk bayrağı dikildi.<ref name=":1" />
Türk bayrağının dikilme haberi Ankara'da büyük bir sevince yol açtı. Bu haber [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'ye de ulaştı. Dönemin ABD Başkanı [[Bill Clinton]], her iki tarafa itidal çağrısı yapıyor, bölgede 'küçük kayalıklardan daha önemli meseleler, ortak çıkarlar olduğunu' söylüyordu. Geceyi sabaha bağlayan saatlerde Amerikan Dışişleri Bakan Yardımcısı [[Richard Holbrooke]], Türk Dışişleri Bakanlığı müsteşarı Onur Öymen'e haberi doğrulamak için telefon açtı. Hattın bir ucunda Yunan Dışişleri Bakanı [[Theodoros Pangalos]] da vardı. Holbrooke'un Onur Öymen'e "Türkiye'nin Kardak'a asker çıkarmayı planladığını duyduk, doğru mu?" diye sormasından sonra Öymen "Hayır, böyle bir plan yok, askerler zaten orada." diyerek haberi doğruladı. Yunanistan gerçekten Türk askerlerinin Yunan gemilerini geçip adaya çıkarma yapıp yapmadıklarını görmek için adaya bir helikopter gönderdi. Keşif uçuşu sonrasında gece 3 sularında Türklerin kayalıklardaki askeri varlığı doğrulandı. Türk medyasına göre keşif uçuşunu gerçekleştiren Yunan helikopteri arızalandı ve TCG Yavuz'un yardım tekliflerini reddetti. Yunan helikopteri düştü ve helikopterin 3 Yunan mürettebatı kazada hayatını kaybetti.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
Onur Öymen, Holbrooke'a tüm diplomatik yöntemleri denediklerini, krizin çözümü için Yunanistan'ın askerlerini çekmesi gerektiğini söyledi. Onur Öymen'e göre telefon trafiği sabaha kadar devam etmiş ve Yunan tarafı Türklerin de aynısını yapmaları şartıyla askerlerini çekip bayraklarını indirmeyi kabul etmişti. Teklif, [[Dışişleri Bakanlığı|dışişleri bakanlığına]] ve hükümete iletildikten sonra kabul edildi. Sabah 5 sularında iki taraf anlaşmaya vardı. İki taraf da askerlerini kayalıklardan çekip bayraklarını indirdi ve kriz dindirilmiş oldu.<ref name=":0" /><ref>29.01.1996, Milliyet</ref>
== Kriz sonrası gelişmeler ==
Stelyo Berberakis'e göre 1996'da Türkler Batı Kardak Kayalıkları'na asker konuşlandırdıklarında Yunanistan Genelkurmay Başkanı sonucu savaş olacaksa bile kayalıkların bombalanmasını önerdi. Konstantinos Simitis bu olaydan sonra istifa etmesini istedi ve Yunanistan Genelkurmay Başkanı istifa etti.<ref name=":1" />
2013 yılının Ocak ayında Yunanistan'ın [[Altın Şafak (Yunanistan)|Altın Şafak]] partisi milletvekili İlias Panayotaros, parlamentodaki konuşmasında Yunan hükümetinin Kardak’a Yunan bayrağını dikmesini yoksa bunu kendilerinin yapacağını söyledi. Partinin lideri [[Nikos Mihaloliakos]] ise Türk komandoların kayalara çıkıp Türk bayrağı çektiği 30 Ocak gecesinin kendileri için “utanç gecesi olduğunu” söyledi.<ref>http://www.hurriyet.com.tr/planet/22503360.asp</ref>
Satır 51 ⟶ 68:
==Dış bağlantılar==
* [http://www.hurriyet.com.tr/gundem/4497383.asp?m=1&gid=69 Hürriyet Gazetesi: Kardak'ta gerginlik] (Kardak kayalıkları üzerindeki 30 Mayıs 2006 tarihinde yaşanan ikinci mini kriz)
[[Kategori:1996'da Türkiye]]
| |||