Koronavirüs: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yiğitcank (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Capacikazim (mesaj | katkılar)
Capacikazim (mesaj) tarafından yapılmış 22068848 numaralı değişiklikler geri getirildi: Türkçe ve İngilizce yazımları hatalıdır. (TW)
Etiket: Geri al
1. satır:
{{Hakkında|bir virüs alt familyası|[[SARS-CoV-2]]'nin sebep olduğu hastalık|Koronavirüs hastalığı 2019|2019-20 salgını|2019-20 koronavirüs pandemisi}}
[[Dosya:SARS-CoV-2 without background.png|küçükresim|[[Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2]] virionu]]
'''KoronavirüsCoronavirus''' ya da '''coronakorona virüsü''' ({{dil|la|''Orthocoronavirinae''|dil kodu=|yazı=}}), [[kuşlar]]da ve [[memeli]]lerde hastalıklara sebep olan ve ''[[Coronaviridae]]'' familyasının iki [[alt familya]]sından birini oluşturan [[virüs]]lerdir. İnsanlarda genellikle ciddi olmayan virüs, [[nezle]] vakalarının önemli bir bölümüne yol açmasıyla birlikte, aralarında [[MERS]]-CoV, [[Şiddetli akut solunum yolu sendromu|SARS-CoV]] ve [[Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2|COVID-19 (2019-nCoV)]]'un bulunduğu bazı nadir koronavirüs çeşitleri ölüm riski bulunduran [[Solunum yolu enfeksiyonu|solunum yolu enfeksiyonları]]na neden olabilir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Coronavirus | url = https://www.who.int/health-topics/coronavirus | website = who.int | yayıncı = Dünya Sağlık Örgütü | erişimtarihi = 27 Ocak 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200222130030/https://www.who.int/health-topics/coronavirus | arşivtarihi = 22 Şubat 2020 | ölüurl = no }}</ref> Koronavirüsler [[Sığır|ineklerde]] ve domuzlarda [[ishal]], tavuklarda ise üst solunum yolu hastalıklarına sebep olur.
 
İçerisinde barındırdığı genetik materyal ([[genom]]) [[Baltimor sınıflandırması#Grup IV: Pozitif polariteli tek iplikçikli RNA virüsleri|pozitif polariteli, tek iplikçikli]] [[RNA]]'dan oluşur. Bugüne kadar tespit edilmiş en büyük RNA genomuna sahip virüslerdir, 30 kilobazdan büyük bir uzunluğa sahiptir. 125 [[nanometre]] büyüklüğe sahip olan virüsün en belirgin özelliği etrafındaki değneğe benzeyen çıkıntılarıdır. Bu özelliğiyle mikroskop altında güneşin [[taç küre]]sine (Latince: ''{{Linktext|corona}}'') benzediği için koronavirüs adını almıştır.<ref>Fehr, A. R. & Perlman, S. [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4369385/ Coronaviruses: An Overview of Their Replication and Pathogenesis.] ''Methods Mol Biol'' 1282, 1–23 (2015).</ref>
8. satır:
 
==Keşif ==
Koronavirüsler 1960'larda keşfedildi.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.caringlyyours.com/coronavirus/ | başlık = Coronavirus: Common Symptoms, Preventive Measures, & How to Diagnose It | erişimtarihi = 28 Ocak 2020 | tarih = 28 Ocak 2020 | dil = en-US | website = Caringly Yours | arşivengelli = evet}}</ref> İlk keşfedilmiş virüsler arasında tavuklarda görülen [[infeksiyöz bronşitis]] virüsü ile [[soğuk algınlığı]] semptomları gösteren insan hastaların [[Burun boşluğu|burun boşluklarından]] alınmış ve insan koronavirüsü 229E ve OC43 olarak isimlendirilmiş iki virüs türü yer almaktadır.<ref name="pmid23202515">{{Dergi kaynağı |başlık=Human coronaviruses: insights into environmental resistance and its influence on the development of new antiseptic strategies|tarih=Kasım 2012|sayı=11|sayfalar=3044–3068|journal=Viruses|cilt=4|vauthors=Geller C, Varbanov M, Duval RE|doi=10.3390/v4113044|pmc=3509683|pmid=23202515}}</ref> İlerleyen zamanlarda aralarında 2003'te keşfedilen [[SARS]] koronavirüsü, 2004'te belirlenmiş HCoV NL63, 2005'te teşhis edilmiş HKU1, 2012'de fark edilmiş [[MERS|MERS-CoV]] ile [[Vuhan]]Wuhan kökenli [[Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2|CoVID-19]]'un da yer aldığı pek çok yeni koronavirüs türü keşfedilmiştir. Bu virüslerin çoğu ciddi solunum yolu enfeksiyonlarına neden olmaktadır.
 
== Morfolojisi ==
74. satır:
|-
|Tespit edilmiş vaka
|1.617.204
|2,265,408
|2494
|8096
|-
|Vaka ölüm oranı
|154,90397.039 (?)
|858 (%37)
|744 (%9.7)
136. satır:
Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 veya CoVID-19 veya Vuhan koronavirüsü, ilk olarak 2019'da bildirilmiş, [[Çin]]'in [[Vuhan]] kenti kökenli bir virüstür. İnsandan insana bulaşabilen virüsün bulaşma hızı 2020 yılının Ocak ayı ortalarında hızlanmıştır.<ref>"Chine virus death toll rises to 41, more than 1,300 infected worldwide" [https://www.cnbc.com/2020/01/24/chinas-hubei-province-confirms-15-more-deaths-due-to-coronavirus.html], CNBC, 24 Ocak 2020, Ulaşım tarihi 26 Ocak 2020.</ref> Virüsün [[Kuluçka (epidemiyoloji)|kuluçka dönemi]] 4-14 gündür. Virüsün bulaştığı bireylerde görülen ölüm oranının %3'ün altında olduğu tahmin edilmektedir.<ref>https://www.nytimes.com/interactive/2020/world/asia/china-coronavirus-contain.html</ref>
 
[[2019-20 koronavirüs pandemisi]] ile mücadele eden [[Çin]] aşı çalışmalarına devam etmektedir. [[Rusya]] ise aşı çalışmalarına destek veren ilk ülke olmuştur.{{Kaynak belirt}} {{COVID-19 pandemisi sayısal bilgileri|WORLD|SON_ACIKLANMA_ZAMANI}} itibarıylaitibariyle {{COVID-19 pandemisi sayısal bilgileri|WORLD|VAKA_SAYISI_TOPLAM|N}} vaka, {{COVID-19 pandemisi sayısal bilgileri|WORLD|VAKA_SAYISI_OLEN|N}} ölüm ve {{COVID-19 pandemisi sayısal bilgileri|WORLD|VAKA_SAYISI_IYILESEN|N}} iyileşme gözlenmiştir.<ref>https://www.worldometers.info/coronavirus/</ref>
 
== Evrim ==
159. satır:
[[Kategori:Grup IV: pozitif polariteli tek iplikli RNA virüsleri]]
[[Kategori:Coronaviridae]]
{{DEFAULTSORT:Korona virüsü}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Koronavirüs" sayfasından alınmıştır