Fonetik transkripsiyon: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ali Haydar (mesaj | katkılar)
k düzenleme AWB ile
Narsilien (mesaj | katkılar)
5. satır:
== Fonetik transkripsiyon ile ortografik transkripsiyonun farkları ==
 
Bütün dillerde kelimelerin telaffuzları zaman içerisinde değişir<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı = Shariatmadari |ad= David |yazarbağı= David Shariatmadari |başlık= Don't Believe a Word |yıl=2019 |yayıncı= Weidenfeld & Nicolson |sayfalar= 21–40 |isbn= 9781474608435 }} {{en}}</ref>. Bununla birlikte, kelimelerin yazılı halleri ([[ortografi]]leri) telaffuz değişirken çoğunlukla aynı kalır ve telaffuza göre değiştirilmezler. Böyle durumlarda telaffuz, ortografiden farklı bir mahiyete bürünmüş olur. Telaffuz, aynı dilin farklı lehçelerinde de büyük değişiklik gösterebilir. [[İngilizce]] ve [[Tibetçe]] gibi kimi dillerde standard ortografi (yazı sistemi) düzensizdir ve yazılışa bakarak telaffuzu bilmeyi zorlaştırır. Örneğin, İngilizce "bough" ve "through" sözcüklerinin son dört harfinin ortografisi aynıdır, ancak birincisi /baʊ/ olarak okunurken, ikincisi /θɹuː/ veya /θɹu/ olarak telaffuz edilir. [[İtalyanca]], [[İspanyolca]], [[Türkçe]] gibi diğer bazı dillerin ortografisi ve telaffuzu arasında daha tutarlı, fakat yine de kusursuz olmayan, bir uyum görülebilir. Türkçe’de, örneğin, birçok kelimenin ortografisi ve telaffuzu aynıdır, bununla beraber "nerede" ve "burada" gibi kimi kelimelerin yazıldığı gibi okunmadığı görülebilir. Birincisinin telaffuzu yaygın bir şekilde /nɛɾ'd̪ɛ/ olarak okunur. İkincisi de yaygın olarak /burˈdɑ/ şeklinde telaffuz edilir.
 
Birçok dilde, fonetik transkripsiyon her bir ses ve sembol arasında birebir ilişki kurularak doğru telaffuzun en iyi şekilde gösterilmesini sağlar. Ortografik transkripsiyonda ise aktarma yapılan dilde, orijinal dildeki telaffuza en yakın olan telaffuz gösterilir. Fonetik transkripsiyon, ortografinin dışına çıkıp bir dilin lehçelerindeki telaffuz farklılıklarını gösterebilmeyi, zaman içinde telaffuzda meydana gelen değişimleri tespit edebilmeyi temin eder. Ancak ortografik transkripsiyon, fonetik transkripsiyonun aksine özel karakterleri değil dilin yazı sistemini kullandığı için pratikte tercih edilen yöntemdir. Örneğin [[Lena Şamamyan]]’ın soyadının baş harfini fonetik transkripsiyona göre yazarsak ʃ olarak gösteririz, ortografik transkripsiyona göre yazarsak ş olarak gösteririz.