Nestûrîlik: Revizyonlar arasındaki fark

'''Nestûrîlik''', [[Asya]]'nın çeşitli ülkelerinde mensupları olan bir [[Hristiyanlık]] mezhebi. Nestûrîler kendilerini '''Nestûrî''' yerine '''Asurî''', '''Doğu Kilisesi''' veya '''Doğu Asurîleri''' şeklinde anmayı tercih ederler. Tarihi merkezleri Kuzey Irak'ın [[Musul]] ve İran'ın [[Urmiye]] kentlerinde bulunan mezhebin günümüzde en büyük cemaati Güney Hindistan'daki [[Kerala]] eyaletindedir. Türkiye'de 1915-24 yıllarına dek Nusaybin, Siirt ve Hakkâri yöresinde önemli bir Nestûrî topluluğu vardı.<ref>Levent Ayabakan, ''Kürt-Nasturi İlişkileri ve Ağa Petros’un “Özerk Asuri Devleti Projesi” (1919-1923)'', Sakarya Üniversitesi, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, C.1, S.1, s.49-76</ref>

1552 yılında kilise içinde doğan bir ihtilaftan ötürü Diyarbakır metropoliti VIII. Mar Yohannan Papa ile görüşerek Katolik mezhebine bağlanmayı kabul etmiştir. Katolik olan NestûrîAsurilere '''Keldani''' adı verilir. Keldani kilisesinin merkezi Diyarbakır'dan Musul'a ve daha sonra Bağdat'a taşınmıştır.

Katolik mezhebini benimsemeyen NestûrîlerAsuriler [[1662]]'de Katoliklerden ayrılan Diyarbakır metropoliti XIII. Mar Şimun Denha önderliğinde yeniden örgütlenerek [[Hakkâri (il)|Hakkâri]] ilinin '''[[Konak, Hakkâri|Kodşanis/Koçanis]]''' köyünü patriklik merkezi olarak benimsemişlerdir. Nestûrî patrikleri 1918 yılına kadar bu köyde ikamet etmişlerdir. 19. yüzyıl ortalarına dek Hakkâri nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturan Nestûrîler, 1843 ve 1846'da Osmanlıya isyan çıkarmış [[Cizre]] Emiri [[Bedirhan|Bedirhan Bey]] ile [[Hakkâri]] Emiri [[Nurullah Bey]]'in düzenlediği isyan bastırmada önemli ölçüde zayiat vermişlerdir. 1915-18 döneminde Kürt aşiretleri ile çatışan Hakkâri Nestûrîleri önce İran'da Urmiye yöresine ve daha sonra İngiliz yönetimine giren Irak'a iltica etmişler, 1924'te isyan çıkarmışlar 12-28 Eylül 1924 tarihleri arasında yürütülen [[Şemdinli]] Harekâtı ile tenkil edilerek geri püskürtülmüşlerdir.

Nestûrî/Asurî kilisesinin önderi olan Patrik [[IV. Mar Dinkha]]([[:en:Dinkha IV]]) 26 Mart 2015'e kadar ABD'nin [[Chicago]] kentinde ikamet etmektedir. Irak'ta Keldaniler halâ kayda değer bir nüfusa sahip olduğu halde, NestûrîAsuri toplumu sayıca çok küçülmüştür. Nestûrîler ayin ve ibadetlerinde AramiceAsurice'nin Doğu lehçesini kullanırlar.