Şirvanşahlar Devleti: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Kaynakça: {{Şirvanşahlar dönemi}} |
|||
26. satır:
== Kuruluş ==
Antik dönemde Şirvan adına rastlanmamaktadır. Bu isim sadece [[Sasaniler]] döneminden bilinmektedir. Şirvan, bir vilayet gibi 7. yüzyılın birinci yarısında [[Şabran]] ve [[Gilgil]] nehirleri arasında Sasaniler tarafından oluşturulmuştur. Sasani hükümdarı [[I. Hüsrev]] kuzey sınırlarını korumak için sınır boyunda bulunan ayrı eyaletlere akrabalarından valiler tayin etti. Şah unvanı verilmiş bu valiler arasında diğerleri ile birlikte Şirvanşahlar'ın da isimleri yer almaktadır. Şirvan ve Derbend Araplar tarafından ele geçirildiğinde bölgede Şehriyar ya da Şehrveraz unvanlı bir hükümdar bulunmaktaydı. Şirvan’ın ele geçirilmesinin ardından burada hüküm süren Arap asıllı Beni Şeyban aşiretinden müslüman Şirvanşahlar’ın ilki Yezîd b. Mezyed b. Zâide eş-Şeybâni, [[Harun Reşid]] tarafından 787 yılında Ermeniye valiliğine getirilmiştir. Bir yıl sonra bu görevinden alınan Yezid bin Şeybani' nin El Cezire'de ki isyanı bastırmasından dolayı Şirvan' ın da içerisinde olduğu bölgeye 799 yılında vali tayin edilmesiyle Arap kökenli "Mezyedî" Şirvanşahlar bölgeye iyice hakim olmaya başlamıştır. Yezid bin Şeybani' nin soyundan Şirvan eyaletine vali tayin edilen Heysem bin Hâlid, 861 yılında Abbâsî Halifesi [[Mütevekkil (Abbasi)|Mütevekkil]]’ in öldürülmesi sonrasındaki karışıklıklar sırasında Şirvanşah unvanıyla bağımsızlığını ilan etti<ref name= "şirvanşahlar">[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=390212 "ŞİRVANŞAHLAR" İslam Ansiklopedisi, cilt: 39, sayfa: 211-213, Yıl: 2010]</ref>.▼
▲
== Kasraniler dönemi ==
Arap kökenli Mezyedi Şirvanşahlar zamanla yerli ailelerle evlenerek onlarla karışmış, Sasani adlarını kullanmaya başlamış ve hanedanlıkta Farslaşma süreci başlamıştır. Yezîd bin Ahmed oğullarına Sasani adları vermiş ve kendisinden sonra "Kasraniler" adıyla bilinen Şirvanşahlar dönemi başlamıştır. 11. yüzyılın ortalarından itibaren Oğuz boyları Şirvanşahlar üzerine akınlara başlamıştır. 1066 yılında Kara Tekin'in idaresindeki Türkler, Bakü ve Yezidiye kadar ilerleyerek Fidan buralarda tahribatta bulundular. [[1067]] yılında Sultan [[Alp Arslan]]'ın Şirvan'a gelişi üzerine Şirvan hakimi Feriburz onun huzuruna çıkarak bağlılığını sundu. Şirvan'ın Moğollar tarafından itaat altına alınmasından sonra, Kafkasların bu bölgesi [[İlhanlılar]] ve [[Altın Orda Devleti]]'nin bir kısmını oluşturdu. Ancak İlhanlılar ve onların halefleri idaresinde, Şirvanşah Keykubad ve oğlu Kavus yeniden bağımsız hükümdarlar olarak ortaya çıktılar. Ancak Kavus döneminde Şirvanşahlar, [[Celayir Sultanlığı|Celâyirîler]]e tabi olmak zorunda kaldılar. 1382 yılında Şirvanşahlar Devletinde karışıklıkların artması ve bazı emirler ayaklanması sonucunda Kavus'un oğlu Huşeng'in öldürülmesiyle Kesraniler hanedanı da son buldu.sonra ise Fidan adında bir ülke oldu
== Derbendîliler dönemi ==
| |||