Postmodern felsefe: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Elenktra (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Tün (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
5. satır:
 
== Postmodern felsefenin kaynakları ==
[[Aydınlanma DüşüncesiÇağı|Aydınlanma düşüncesinin]] temelini oluşturan rasyonalizmin, yani [[nesnel bilgi]]nin [[akıl]] yoluyla edinilebilir olduğuna duyulan inancın sarsılması ile birlikte başlayan ve bir bütün ''modern felsefenin'' temel kategorilerinin sorunsallaştırılması ve bu kategorilerin işletildiği [[epistemoloji]]k ilkelerin yerinden edilmesi ile sonuçlanan felsefe eğilimi. "Özcülük", "temelcilik", "gerçekçilik", "nesnellik", "özne" ya da "ben" gibi modern felsefeye içkin ve aydınlanma düşüncesinin temel dayanakları olan kavramlar burada artık tümüyle işletilemez bir hale gelir. Bu, bir tür [[Felsefenin Sonu|felsefenin sonudur]], ama tümden felsefenin değil, özellikle vurgulandığı haliyle, Platon'dan beri süregelen ve Modernizmde doruğuna ulaşan [[metafiziksel felsefe]]nin sonudur.
 
Felsefe yapmanın imkân ve olanakları bu noktadan itibaren başka bir yol izlemek durumundadır, ki postmodern felsefe eğilimleri çeşitli kollardan bunun açılımlarını yaparlar. En bilinen ve etkili örnekleri [[Jean-François Lyotard|Lyotard]]'ın [[Büyük Anlatıl]]ar'ın sonu eleştirisi, [[Michel Foucault|Foucault]]'nun [[soykütüksel arkeolojisi]], [[Emmanuel Levinas|Levinas'ın]] [[ötekilik felse]]fesi, [[Jacques Derrida|Derrida'nın]] [[yapısökümcülük|yapısökümcülüğü]], [[Gilles Deleuze|Deleuze]]'un [[göçebe şizoid analizler]]i, [[Richard Rorty|Rotry'nin]] [[ironi]] ve [[olumsallık]] kavramları, [[Roland Barthes|Barthes'ın]] [[Göstergebilim|göstergebilimsel serüveni]], [[Julia Kristeva|Kristeva]]'nın [[metinlerarasılık|metinlerarasılığı]], [[Ernesto Laclau|Laclau]] ve [[Chantal Mouffe|Mouffeu'nun]] [[anlamın kapatılamazlığı]] hakkındaki çözümlemeleri şeklinde çok genel olarak belirtilebilir.
16. satır:
 
== Modernist ve geleneksel felsefe 'nin eleştirisi ==
Postmodern felsefenin gelişiminde [[Fransız yapısalcılığı]]' nın özel yerini belirtmek gerekir: yapısalcılığın kurucu öncüsü [[Saussure]]’ün ve felsefi meseleleri dil bağlamında sınırlarına vardıran [[Wittgenstein]]’ın sonrasında yapısalcılık özellikle Fransa'da etkin olmuş ve yolaçtığı kuramsal tartışmalar [[Postyapısalcı felsefe|yapısalcılık-sonrası-teori]] ile postmodern felsefenin oluşumunda belirleyici bir rol oynamıştır. Antropolog [[Levi Strauss]], psikoanalitik kuramcı [[Lacan]], göstergebilimci [[Roland Barthes|Barthes]], marksist filozof [[Althusser]] bu oluşumun yakın tarihli mimarlarıdır.
 
Postmodern felsefenin, belirli bir bakış açısıyla saptanabilecek kimi ortak eleştiri bağlamları ya da tematik toparlanmaları dışında belirli bir savunusu ya da öğretisi yoktur denebilir. Çünkü onu belli bir disiplin ya da öğretiye indirgemek olanaklı değildir, daha çok birkaç koldan farklı felsefelerin toplandığı bir '''felsefe düzlemi''' olarak anlamak mümkündür. Yani, farklı felsefi eğilimlerin bir araya geldiği, birbirinden farklı konum ve tutumların savunulduğu '''ayrışık bir felsefe düzlemi''' dir postmodern felsefe. Tıpki Modernist felsefelerin akıl ve akılcılık üzerinden ''okunması'' gibi, postmodern felsefenin de bunlara karşıtlığı üzerinden okunması söz konusu olabilir.