Rıdvan İsmail Paşa: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
+ |
+ |
||
21. satır:
}}
'''Rıdvan İsmail Paşa''' (12 Ağustos 1856 — 23 Mart 1906), [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] devlet adamı. 1890 ve 1906 yılları arasında İstanbul [[Şehremini (yönetim)|şehremini]] olarak görev yapmıştır.<ref name="rıdvanismail"/> İstanbul'un en uzun süre görev yapan belediye başkanlarından biri olan Rıdvan İsmail, 1906'da kendisine yapılan bir suikast sonucunda hayatını kaybetti.
== İlk yılları ve kariyeri ==
Rıdvan İsmail'in babası aslen Tatar olan ve Sivas'ta doğan Mehmet Nüzhet Efendi (1828-1887) idi.<ref name="rıdvanismail"/> Mehmet Nüzhet Efendi ''[[Cerîde-i Havâdis]]'' ve ''[[Takvîm-i Vekâyi]]'' gazetelerinde yazarlık, Matbuat Müdürlüğü görevlerinde bulundu.<ref name="rıdvanismail"/> Rıdvan İsmail 12 Ağustos 1856'da İstanbul'da doğdu. [[Rüşdiye|Beyazıt Rüştiyesi]]'nde ve babasının da görev yapıtğı [[Lisan Mektebi|Mahrec-i Aklâm Mektebi]]'nde okudu. Burada Farsça, Arapça ve Fransızca öğrendikten sonra 1868'de ''Bab-ı Alî Tercüme Odası''’nda devlet hizmetine başladı. 1869'da [[Bosna Vilayeti]] mektupçu muavinliğine, 1872'de ise [[Trablusgarp Vilayeti]] valisi [[Cezayirli Ali Rıza Paşa]]'nın katibi olarak Trablusgarp'a gitti.<ref name="rıdvanismail"/>
Ertesi yıl İstanbul'a döndü ve görevinden istifa ederek Şubat 1875’te [[Karacabey|Mihalıç]], Nisan 1876’da da [[İnegöl]] Kaymakamlığına tayin edildi. 1877'de [[Meclis-i Mebûsan|I. Meclis-i Mebusan]]'da başkatiplik yaptı. Ağustos 1879'da [[Trabzon Vilayeti]], 1880'de [[Selanik Vilayeti]] müddeiumumiliğine tayin edildi.<ref name="rıdvanismail"/> Şubat 1885'te [[Mâbeyn-i Hümâyun]] başkâtipliği, Nisan 1888’de ise dahiliye müsteşarlığı gibi görevleri de üstlendi.
32. satır:
Rıdvan İsmail Paşa, 4 Ekim 1890 tarihinde [[II. Abdülhamid]] tarafından İstanbul'a şehremini tayin edildi.
== Öldürülmesi ==
Rıdvan İsmail Paşa, 1906 yılının başlarında [[Bedirhan aşireti]]nin kurucusu [[Bedirhan Bey]]'in torunu ve II. Abdülhamid'in Mâbeyn mütercimi ve [[Şûrâ-yı Devlet]] azası [[Abdürrezzak Bey]] ile [[Nişantaşı]]'ndaki bir yol yapımı nedeniyle husumet yaşadı.<ref name="tbmm">{{Web kaynağı | url = https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/MECMEB/mmbd01ic01c005/mmbd01ic01c005ink107.pdf | başlık = Meclisi Mebusan Zabıt Ceridesi; Yüzyedinci İnikad 24 Haziran 1325 Çarşamba | erişimtarihi = 11 Nisan 2020 | yayımcı = tbmm.gov.tr | tarih = 7 Temmuz 1909 | dil = | yazar = | arşivurl = | arşivtarihi = | ölüurl = no }}</ref> Rıdvan İsmail Paşa'nın aslen Tokatlı olan ''Ahmet Ağa'' isimli yardımcısının Nişantaşı'nda bir konağı bulunuyordu. Abdürrezzak Bey de Nişantaşı'nda bir konak yapıp konağına kadar yol yapılmasını istedi fakat cevap alamadı.<ref name="tbmm"/> ''Ahmet Ağa''’nın konağının önüne ise kaldırım yapılmaya başlanınca Abdürrezzak Bey adamlarını göndererek ''Ahmet Ağa''’yı alıkoydu ve darp etti.<ref name="tbmm"/> Durumu haber alan şehremini, yol amelelerini ''Ahmet Ağa''’yı kurtarmak için göndermiş ve iki grup arasında çatışma yaşandı.<ref name="tbmm"/> Olayı haber alan Sultan Abdülhamid iki tarafın da barışmasını ve meselenin kapatılmasını istedi.<ref name="rıdvanismail"/>
23 Mart 1906 cuma günü [[Yıldız Hamidiye Camii]]'ndeki padişahın Cuma selamlığına katılan Rıdvan İsmail Paşa, namazın ardından oğlu Reşat ile birlikte Göztepe'deki [[Rıdvan Paşa Köşkü|konağına]] gitmek üzere Anadolu Yakası'na geçti. Trenle geldiği [[Göztepe Tren İstasyonu|Göztepe İstasyonu]]'nda kendisini bekleyen araca geçmek üzereyken Abdürrezzak Bey'in adamları tarafından suikaste uğradı. Şehremini yaklaşık 10 dakika sonra 49 yaşındayken hayatını kaybetti.<ref name="rıdvanismail"/><ref name="tbmm"/>
Suikasti gerçekleştirenler Bedirhan Bey'in oğlu, Abdürrezzak Bey'in amcası ve ayrıca [[Selimiye Kışlası]]'nın kumandanı olan [[Ali Şâmil Paşa]]'ya teslim oldular.<ref name="rıdvanismail"/> Fakat bir gece sonra Abdürrezzak Bey tarafından serbest bırakıldılar. Şehremini Rıdvan İsmail Paşa'nın öldürülmesine çok kızan Sultan II. Abdülhamid Bedirhan ailesinin cezalandırılmasını istedi. 6 Nisan 1906 tarihli [[Meclis-i Vükelâ]] kararının ardında aile ile birlikte birçok Kürt Trablusgarp ve Şam'a sürgüne gönderildi.<ref name="rıdvanismail"/><ref name="tbmm"/> Ali Şâmil Paşa iki yıl sonra Trablusgarp'ta sürgünde ölürken, birkaç yıl sonra affedilen Abdürrezzak Bey ise bazı iddialara göre 1918 yılında İttihat ve Terakki tarafından Musul’da öldürüldü.<ref name="abd">{{Web kaynağı | url = https://gazetekarinca.com/2019/02/faili-mechul-kurbani-bir-bedirhan-huseyin-kalkan/ | başlık = Faili meçhul kurbanı bir Bedirhan | erişimtarihi = 11 Nisan 2020 | yayımcı = | tarih = 4 Şubat 2019 | dil = | yazar = Kalkan, Hüseyin | arşivurl = | arşivtarihi = | ölüurl = no }}</ref>
Rıdvan İsmail Paşa'nın cenazesi sade bir devlet töreni ile [[Küçük Mecidiye Camii]]’nde kılınan namazın ardından, caminin hemen yakınındaki [[Yahya Efendi Tekkesi]]'nde mezarlığa defnedildi.<ref name="rıdvanismail"/>
== Ailesi ==
== Hatırası ==
Bugün Göztepe semtinde [[Rıdvan Paşa Köşkü|köşkünün]] bulunduğu yerde [[Erenköy Kız Lisesi]] mevcut olup Göztepe Tren İstasyonu karşısından Erenköy Kız Lisesi'ne uzanan sokak ''Rıdvan Paşa Sokağı'' olarak adlandırılmıştır.
== Kaynakça ==
| |||