Nehir: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0
3. satır:
[[Dosya:River gambia Niokolokoba National Park.gif|thumb|sağ|250px|<center>Gambia Nehri</center>]]
 
'''Nehir''' ya da '''ırmak''', genellikle [[deniz]]lere, [[göl]]lere ya da bir başka büyük [[akarsu]]ya dökülen, özellikle genişliği ve taşıdığı su miktarı bakımından büyük akarsulara verilen genel isimdir.<ref>[{{Web kaynağı |url=http://tdkterim.gov.tr/seslisozluk/?kategori=yazimay&kelimesec=030886 |başlık=TDK ırmak tanımı] |erişimtarihi=13 Kasım 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110126040427/http://tdkterim.gov.tr/seslisozluk/?kategori=yazimay&kelimesec=030886 |arşivtarihi=26 Ocak 2011 |ölüurl=yes }}</ref> Kimi durumlarda ise bir başka suya ulaşmadan yer altında kaybolduğu ya da tamamen kuruduğu da görülmektedir. Büyük akarsular nehir ya da ırmak olarak adlandırılırken daha küçükleri ise [[Çay (akarsu)|çay]] ve [[dere]] olarak adlandırılırlar.
 
Irmak, [[su döngüsü]]nün önemli bir öğesidir. Irmaklardaki suyun temel kaynağı yağışlardır. Yağmur ya da kar yağışı ile yer yüzüne inen su [[yüzey akıntıları]], [[yer altı suları]] biçiminde nehirleri beslerken [[buzul]]lar gibi doğal kaynakların erimesiyle oluşan suları da bu kaynaklara ekleyebiliriz.<ref name="Britannica">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/504801/river "river." Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica Online. 17 Nov. 2008]</ref> Nehirlerin doğduğu yere kaynak, denize döküldüğü yere [[ağız (akarsu)|ağız]] denir. Büyük ırmaklara katılan görece küçük ırmaklar genellikle ''kol'' diye adlandırılır.
 
Bir çay ile ırmak arasındaki fark açık ve net olarak tanımlanamamıştır. Çay dereden büyük ancak ırmaktan küçük akarsu olarak<ref>[http://tdkterim.gov.tr/seslisozluk/?kategori=yazimay&kelimesec=013992 TDK'ya göre çay tanımı]{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref> tanımlansa da bu büyüklük kavramı görecelik göstermektedir. Bu ayrım akarsunun üzerinde yapılan etkinliklere (taşımacılık, suyun iktisadi değeri, çevrelik faktörler) göre belirlenebilir.
 
Irmaklardaki su kayıpları nehir yatağından veya derindeki [[akifer]]den meydana gelen su sızıntıları ve kısmen de buharlaşma neticesinde olur.<ref name="Britannica"/> Irmaklardaki toplam su miktarı dünyadaki toplam su miktarının sadece küçük bir parçasını oluşturmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Nehir" sayfasından alınmıştır