Ebû Bekir: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
kDeğişiklik özeti yok
k çeşitli düzeltmeler, değiştirildi: 3'de → 3'te (8) AWB ile
24. satır:
mealindeki 17-21. ayetlerinin, özel olarak Ebû Bekir'den bahsettiğini ve bunun Ebû Bekir'in Müslümanların en üstünü olduğu fikrini desteklediğini ifade eder.
 
Hicret sonrasında Medine'de [[Mescid-i Nebevî]]'nin inşasına katılmış, yardımcı olmuştur. Bundan sonra birçok [[Gazve|gazveyegazve]]ye katılmış, [[Bedir Savaşı]]'nda oğlu Abdurrahman'a karşı savaşmak zorunda kalmıştır.
 
== Halifelik dönemi ==
35. satır:
Ebû Bekir döneminde Muhammed'in ölümünden sonra ortaya çıkan [[irtidat|dinden dönme]] hareketlerine, (Asvadu'l-Ansi, Museylema Kezzâb ve Tulayha bin Huvaylid gibi) kendisini peygamber ilan eden çeşitli şahıslara, [[zekât]] vermek istemeyen kabilelere karşı savaşılmıştır.
 
Yeni doğan dinde başlayan dönme ve isyan hareketlerinin önüne geçebilmek için Ebû Bekir [[Halid bin Velid]]'i çeşitli baskın ve askeri seferlere göndermiştir. 632-633'dete yapılan bu askeri seferler [[Ridde Savaşları]] olarak anılır.<ref name="rogerson">[[Barnaby Rogerson|Rogerson, Barnaby]] (2006) , ''The Heirs of the Prophet Muhammad''., Abacus, ISBN 978-0-349-11757-7 {{İng}}</ref> [[Halid bin Velid]] bu seferde üstün başarı göstermiştir. Orta Arabistan'ın kuzey bölgesinde "Beni Asad" kabilesinin lideri "Tulayha bin Hüvaylid" isyan başlatmıştı ve buna çeşitli kabileler de destek vermekteydi. Orta Arabiatan ortasında "Museylema Kezzâb" tarafından yönlendirilen Beni Hanife kabilesi isyanı çıkmış ve bu isyan Beni Asad kabilesince de desteklemekteydi. "Nejd"'de ise "Malik bin Nüveira" komutasında Beni Tamım ve diğer çeşitli kabileler Medine otoritesine karşı ayaklanmışlardı.
 
Önce Halid bin Velid Beni Tayy kabilesi lideri Adi'yi once kendi tarafına çekti. Eylul 632'de [[Buzakha Muharebesi]]nde "Tulayha"yı mağlup etti ve geride kalanları da izleyen haftalarda elimine etti. Bundan sonra çok sayıda kabile Ebû Bekir'in otoritesini kabul ettiğini ilan ettiler. Bin Velid sonra Beni Saleem kabilesini de yendi.<ref name="rogerson"/>
63. satır:
Ebû Bekir bu taktiği önce Irak üzerine Sasani İmparatorluğu üzerine uygulamaya başladı. Fakat Araplar asırlar boyunca İranlıların ileri medeniyeti yakınlarında yaşayıp İranlılara ve onların ileri medeniyetine karşı büyük bir gıpta duymakta idiler . Buna karşılık İranlılar ise Arapları medeniyetsiz çölde yaşayan göçebe gibi görüp onları devamlı küçümseme ile karşılamakta idiler. Onun için yeni Arap devletinin mutlaka bir çatışmada galip gelmesi gerekmekte idi; yoksa Arapların kendilerini küçük görme hisleri daha da güçlenecekti. Ebû Bekir galibiyet sağlamak için iki genel prensip kullandı. Akın yapacak Arap ordularının tümüyle gönüllülerden oluşması gerekmekteydi. Bu ordunun en deneyimli Arap komutanı tarafından komuta edilmesi gerekmekteydi. Bu komutan da hiç şüphesiz Halid bin Velid idi. Halid bin Velid sahte peygamber Müsaylime'ye karşı Yamama Muharebesi'nde galibiyet kazanıp onu öldürttükten sonra yine Yamama'da yaşamaktaydı. Ebû Bekir Halid bin Valid'e emir göndererek toplanan gönüllü Arap ordusunun başına geçerek Sasani İmparatorluğu'na ait olan Irak'a hücum edip fethetmesini istedi. Halife Ebû Bekir tüm Arabistan'dan toplanan gönüllü askerleri Halid bin Velid'e gönderip bir Arap ordusu kurdurdu. Kuzeydoğu Arabistan'da bulunan kabile liderleri olan Mutanna bin Haritha, Mazhur bin Adi, Harmala ve Sulma'nın da kendi kabile mensuplarından kurulan kabile birlikleri basında bu orduya destekçi olarak katılmalarına emir verdi. Mart 633'un üçüncü haftası içinde Halid bin Velid 10,000 kişilik bir ordunun başında Yamama şehrinden Irak'a doğru harekete geçti ve Kuzeybatı Arabistan'daki kabilelerinin 2.000'er kişilik ek birlikleri de Irak sınırlarında ona katıldılar. Böylece Halid bin Velid 18,000 kişilik bir hafif süvari ordusu ile Sasanilere Irak'ı fethetmek hedefiyle akıncı hücumuna geçti.<ref name="tabarı"/>
 
Bu ordu Irak'a girdikten sonra Sasani eyalet ordularına karşı arka arkaya dört muharebeye girişerek 4 kesin sonuçlu zafer kazandı: Nisan 633'dete (günümüzdeki Kazıma, [[Kuveyt]] yakınlarında bir mevkide) [[Salassıl Savaşı]], Nisan 633'un üçüncü haftasında [[Fırat Nehri]] yanında [[El-Madhār Nehir Savaşı]]; Mayıs 633'dete tipik bir kıskaca alma stratejisini kullandığı [[Valaca Savaşı]] ve Mayıs 633 ortasında [[Ullays Savaşı]] veya "Kan Nehri Savaşı". Bu savaşlardan sonra zaten iç kargaşalıklardan zayıf düşmüş olan Sasaniler devlet idaresi büyük bir darbe yemiş oldu. Sasaniler'in Irak eyalet merkezi olan [[Hira]] şehri Halid bin Velid'in Arap ordusu tarafından [[Hira Kuşatması|Hira Kuşatma Savaşı]]'ndan sonra Mayıs 633 sonunda Araplar eline geçti. Halid bin Velid ordusu ile bir müddet burada kalıp orduyu dinlendirdikten sonra Haziran 633'dete [[Anbar]] şehir üzerine gelip bu şehri kuşattı ve birkaç hafta süren [[Ambar Kuşatma Savaşı]] sonucunda Temmuz 633'dete (günümüzde Irak El-Ambar vilayetinde [[Felluce]] yakınlarında bir harabe şehir olan) Ambar şehri de Arap ordusunun eline geçti.
 
Buradan Halit bin Velid güneye döndü ve Temmuz 633 de yapılan Ayn El-Tamr Muharebesinde sonunda gelerek [[Ayn El-Tamr]] şehrini eline geçirdi. Böylece Halid bin Velid tüm Irak'ın Fırat bölgesini Müslümanlar eline geçirmiş olmaktaydı. Ebû Bekir Ayaz bin Ganam komutasında diğer bir Arap ordusunu kuzey Arabistan'da büyük bir ticaret merkezi olan Davmat El-Candal üzerine göndermişti. Burada ve Suriye'de bulunan büyük Hristiyan "Kalp" aşireti ordusu Ayaz bin Ganam'ın ordusunu bir kalede sıkıştırdılar. Fakat Ağustos 633'un son haftasında Halid bin Velid kendi ordusuyla bu mevkiye gelerek Arap aşiret ordularıyla yaptığı [[Davmat El-Candal Savaşı]]'ni kazandı ve asi aşireti geri püskürttü.
 
Halid bin Velid bundan sonra Arabistan'a döndü. Fakat burada iken Sasani ordularının yeniden kendilerini toplayıp Irak'ı geri almaya hazırlandıkları haberini aldı. Sasani ordusu ve onları destekleyen Hristiyan Arap destek orduları dört grup halinde Hanafiz, Zumiel, Sanni ve Manzieh mevkilerinde toplanmışlardı. Halid bin Velid çok kurnaz ve çok parlak bir askeri düşünce gösteren bir savaş planı hazırladı. Emrindeki Arap ordusunu üç gruba böldü. Kasım 633'dete yapılan üç değişik muharebenin her birinde her bir Arap ordu grubu değişik yönden, yani üç değişik yönden, koordineli olarak Sasaniler ve müttefikleri ordusuna gece saldırısina geçtiler. Bu strateji arka arkaya [[Muzieh Savaşı]]; [[Samni Savaşı]] ve [[Zumeil Savaşı]] için Arap ordusu tarafından uygulandı ve bu muharebelerin hepsinde Halid bin Velid galip geldi. Bu üç önemli muharebeyi büyük hezimetle kaybeden Sasani ordusu Irak'ı Araplara karşı savunamaz hale gelmişti ve Sasani İmparatorluk başkenti olan [[Tizfon]] bile korunamaz hale geçip Arap hücumlarına açık kalmıştı.
 
Fakat Halid bin Velid Sasanilein başkentine hücuma geçmeden Sasani İmparatorluğu'nun güneyinde ve batısında bulunan tüm İran Sasani ordularını yenip elemine etmeye karar verdi. Bunun için Sasani İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasındaki sınır şehri olan Firaz üzerine geçti ve Aralık 633'dete bu mevkiye yetişti. Bu mevkide büyük bir [[Bizans ordusu]] ordugahı ve yine büyük bir Sasani ordusu ordugahı bulunmaktaydı. Bu iki ordu birleştiler ve Hristyan Arap aşiretlerinin yerel ordularını da takviye olarak aldılar. Aralık 633'dete bu birleşik Bizans-Sasani-Hristiyan ordusu ile Arap Halid bin Velidin ordusu [[Firaz Savaşı]]'na giriştiler. Halid bin Velid ordusu galip geldi. Bu Arapların Irak'ı fethetmelerinin son savaşı olan [[Kadisiye Savaşı]]'ndan bir önceki savaş oldu. Halid bin Velid Sasani İmparatorluğu başkenti Tizfon yolu üzerinde Fırat Nehri üzerinde bulunan bir geçiş noktasında bulunan önemli bir kale olan Kadısiye'ye ordusu ile gitmekte iken Halife Ebû Bekir'den bir yeni emir aldı. Bizans İmparatorluğu elinde bulunan Filistin ve Suriye'ye karşı bir istila hücumu için hazırlanan Arap ordusunun komutanlığı kendine verilmişti ve bu ordunun başına biran evvel geçmesi gerekiyordu.
<ref>Akram, İ. (1970) ''The Sword of Allah: Khalid bin al-Waleed, His Life and Campaigns'', Rawalpindi: Nat. Publishing. House, ISBN 0-7101-0104-X Bölümler 19–26 {{İng}}.</ref>
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ebû_Bekir" sayfasından alınmıştır