Göktürk Kağanlığı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
LuCKY (mesaj | katkılar)
k →‎Hükümet: Yazım hatası düzeltildi: hükümet → hükûmet AWB ile
399. satır:
== Hükümet ==
[[Orhun Yazıtları]]'nda geçtiği üzere, Göktürklerde hükümetinhükûmetin karşılığı ''ayukı'' tabiri idi.<ref name="ReferenceA">{{kitap kaynağı |başlık= Türk Millî Kültürü |soyadı= Kafesoğlu|ad= İbrahim|yazarbağı= |yıl= 1984|yayıncı= Ötüken Neşriyat|yer= İstanbul|isbn= ISBN 975-437-236-5|sayfa= 283|sayfalar= |erişimtarihi= 28 Nisan 2016|url=}}</ref> Hükûmet meseleleri devlet meclisi toyda görüşülüyordu. Ancak, coğrafi şartlar ve ülkenin içinde bulunduğu durum nedeniyle toy her zaman toplanamıyordu. Memleket işlerinin asıl görüşülmesi gerektiği anlarda ayukı (hükümethükûmet) devreye giriyor, bütün asıl meseleler, o an için ayukıda konuşuluyordu. Ayukının en önemli görevi toyun verdiği kararların ülke çapında uygulanmasını sağlamak, icraatleri takip etmekti. Ayukı buyruklardan (bakanlardan) oluşan bir hükümettihükûmetti. Buyruk adı verilen bakanların başında bir nevi sadrazamın, başbakanın karşılığı olan ''aygucı'' bulunurdu. Aygucılar hükümdar adına ordu komutanlığı yapan, diplomatık ilişkileri yürüten, geniş yetki ve sorumluluk sahibi olan kişilerdiler.<ref>{{kitap kaynağı |başlık= Sorularla Eski Türk Tarihi|soyadı= Ahmetbeyoğlu|ad= Ali|yazarbağı= |yıl= 2015|yayıncı= Yeditepe Yayınevi|yer= İstanbul|isbn= 978-605-5200-41-1|sayfa= |sayfalar= 302,303|erişimtarihi=28 Nisan 2016 |url=}}</ref> Çin kaynaklarına göre [[Göktürk]] hükûmeti 9 bakanlıktan oluşuyordu. Bakanların yazıtlardaki karşılığı ise ''buyruk'' idi.<ref name="ReferenceA"/>
Hükümet üyelerinin taşıdıkları unvanlarından ve yazıtlardaki ifadelerden gayet önemli kişiler oldukları anlaşılmaktadır (çor, ilteber, buyruk-çor vb.). Kimi hükûmet üyelerinin merkezin dışındaki bölgelerde özellikle askeri vali durumunda oldukları, bazılarının tudunluk (vergi memurluğu) yaparak, vergi toplama işleriyle meşgul oldukları bilinmektedir.