Pulmoner ödem: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Kaynakça başlığı eklendi |
Bilgi ve Kaynak eklendi |
||
14. satır:
| MeshNumarası = D011654
}}
'''Pulmoner ödem''', '''pulmonary edema''', '''akciğer ödemi'''. Çeşitli sebeplerden ötürü alveollerde transudat birikmesi ile karakterizedir. Akciğer ödemi bir hastalık değil polifaktöriyel kaynaklı bir semptomdur. Süngersi bir yapısı olan akciğeri ödem oluşmasından koruyan 3 önemli faktör vardır. Bu faktörlerin olumsuz etkilendiği her süreç akciğer ödemi ile sonlanır:<ref name=":0">Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019</ref><ref name=":1">Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015</ref><ref name=":2">Mason R, Broaddus VC, Martin T, et al. Murray and Nadel's Textbook of Respiratory Medicine, 5<sup>th</sup> Edition, Saunders, Philadelphia, 2010</ref>
* (a) Sağ ventrikül sistolüyle oluşan akciğer venöz basıncının düşük olması,
21. satır:
== Etiyopatogenez ==
Başlıca iki mekanizma üzerinden şekillenir.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" />
=== Basınç değişimi ===
Basınç değişimine bağlı ödem [[cardiopulmoner]] sistemdeki dolaşıma ilişkin yetmezlikler sonucu şekillenir. Venöz hidrostatik basınç artışına bağlı [[Kalp yetmezliği|
* [[Kalp yetmezliği|Sol kalp yetmezliği]]
* [[Kardiyomyopati]]
* Vücutta sıvı tutulması ([[böbrek yetmezliği]], [[Kan nakli|transfüzyon]], vb)
* Kan proteinlerinde azalma-[[hipoproteinemi]] ([[nefrotik sendrom]], karaciğer hastalıkları, [[Beslenme bozuklukları|proteinsiz beslenme]])
* [[Ödem|Lenf akımının bozulması]] (kanser invazyonu, radyotrapi)
* [[Barotravma]] (atmosfer basıncındaki hızlı düşüş)
* Fiziksel [[asfiksi]] (solunum yollarının tıkanmasına bağlı negatif basınç)
=== Kapiller permeabilite ===
Akciğerlerde yoğun bir kapiller dolaşım vardır. Damar geçirgenliğini bozan tüm sebepler intravasküler alandan alveollere plazma sızmasına neden olur. Bu nedenler başlıca şunlardır:<ref name=":0" /><ref name=":1" />
*[[Aşırı duyarlılık|Alerjik reaksiyonlar]] ([[histamin]]), [[Anafilaksi|anaflaktik şok]]
*
* Varfarin veya kurşun
* Yaygın
* Travmalar ([[kafa travması]], genel beden travması)
* Akciğer kapillerlerinde geçirgenliğin artışına neden olacak tüm
*[[Akut solunum sıkıntısı sendromu|Solunum yetmezliği sendromu]] (ARDS)
== Patoloji ==
Akciğerler şişkin ve ağırdır. Kesitlerinden pembe renkli seröz bir sıvı akar. Mikroskopik incelemede septum kapillerleri geniştir ve kanla doludur. Alveol lümenlerini homojen, soluk eozinofil ve minik hava kabarcıkları içeren bir sıvı ([[transüda]]) doldurur. Güçlü etkiler akciğer kapillerlerindeki endotel hücrelerini bozarak damar geçirgenliğinin artmasına ve eksüdasyona neden olur. [[Yangı|Eksüdasyon]] sonucunda alveol lümenlerinde fibrin, koyulaşmış proteinsi maddelerden oluşan hyalin membranlar ve hücre kalıntıları izlenir.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
Akciğerdeki ödem sıvısı ilk aşamada alveol septumlarındaki interstisiyel dokuda belirir ve giderek damarlar çevresinde yoğunlaşır. Yer çekiminin etkisiyle alt loblara yönelen ödem sıvısı bronkovasküler sistemde yoğunlaşmaya ve hava geçişini engellemeye başlar. Bu evredeki klinik bulgular belli belirsizdir ve iki olasılık vardır:
# Etken ortadan kalkarsa ödem geriler, ödem sıvısı lenfatikler tarafından drene edilir ve yerinde iz kalmadan iyileşir,
# Etki sürerse alveol septumlarındaki ödem sıvısı alveol lümenlerine taşar. Alveol septumlarına yığılan ödem sıvısı gaz değişimini engeller. Solunum güçlüğü (dispne) ve yetmezliği bulguları belirir. Alt loblarda belirgin olan ödem sıvısı düzeyi giderek yükselir. Güçlü olgularda öksürükle birlikte pembemsi-köpüklü ödem sıvısı çıkabilir. Hipoksemi nedeniyle siyanoz belirir (bkz. [[Akut solunum sıkıntısı sendromu|ARDS]])
== Sağaltım ==
Akciğer ödeminin tedavisinde temel prensip ventilasyon yetersizliğine bağlı hipoksi riskini ortadan kaldırmaktır. Sağaltımda temel prensip ödemin kaynağına uygun tedavi uygulanmasıdır. Ancak hastanın genel durumuna bakılarak hayatta kalmasının sağlanması öncelikli konudur. Diüretik ilaçlar böbreklerle idrar atılımını hızlandırdıkları için akciğer ödeminin çözülmesinde en çok kullanılan ilaçlardır. Alerjik kaynaklı akciğer ödemlerinde kullanılacak en önemli ilaçlar antihistaminikler veya kortikosteroidlerdir. Kapiller basınç değişimi sağlanarak alveoller'deki transudatın intravasküler alana çekilmesi de hedeflenebilir. Bunun için hipertonik solüsyonlar (%30 Dekstroz, Dekstran 40, 70 veya 75) damar içi ve hızlı uygulanmalıdır.<ref name=":3">Tintinalli JE. Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide: Emergency Medicine, McGraw-Hill, New York, 2010</ref><ref name=":4">George RB. Chest Medicine: Essentials of Pulmonary and Critical Care Medicine, 5<sup>th</sup> edition. Lippincott-Williams&Wilkins, Philadelphia, 2005</ref> Kalp yetmezliği kaynaklı olgularda kardiyotonik ilaçlar (Digoksin, Strophantine-G) uygulanır.<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />
== Kaynakça ==
| |||