Vikipedi

Ömer Seyfettin: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
→‎Öyküleri: Eksikler eklendi, özgün adlar yazıldı.
İçerik genişletildi. & Genel düzeltmeler.
24. satır:
Türk edebiyatının önde gelen hikâye yazarlarındandır. Türkiye kısa hikâyeciliğinin kurucu ismidir. Ayrıca edebiyatta [[Türkçülük]] akımının kurucularından olup, Türkçede sadeleşmenin savunucusudur.
 
== HayatıYaşamı ==
11 Mart 1884 yılında [[Gönen, Balıkesir|Gönen]], [[Balıkesir]]'de doğdu. Yüzbaşı Ömer Şevki Bey'le, Fatma Hanım'ın ikisi küçük yaşlarda ölen dört çocuğundan biridir. Öğrenimine Gönen'de bir mahalle mektebinde başladı. Ömer Şevki Bey'in görevinin nakli dolayısıyla Gönen'den ayrılan aile, [[İnebolu]] ve Ayancık'tan sonra [[İstanbul]]'a geldi.
 
Ömer Seyfettin, önce [[Mekteb-i Osmanî]]'ye, 1893 ders yılı başında [[Askerî Baytar Rüştiyesi]]'nin subay çocukları için açılmış özel sınıfına kaydedildi. Bu okulu 1896'da tamamlayarak [[Kuleli Askeri İdadisi]]'ne yazıldı. Daha sonra [[Edirne Askerî İdadîsi]]'ne naklolarak eğitimine, arkadaşı [[Aka Gündüz|Enis Avni]] ile birlikte burada devam etti.<ref name=ayancikli>[http://www.sesioz.net/eski/ayancik/omersyftin.htm '''Ayancıklı Meşhurlar, Ömer Seyfettin''', ''Ayancıklı Sesiöz Sitesi, Erişim tarihi06.01.2014'']</ref> İlk edebi çalışmaları olan şiirlerini Edirne’deki öğrenciliği sırasında yazdı.<ref name=cetin>[http://www.kitapdergisi.net/YAZAR2.asp?HABERID=87 Mahmut Çetin, '''Aşılamayan Zirve: Ömer Seyfettin''', Kitapdergisi.net, Erişim tarihi:06.01.2014]</ref>
 
1900'de [[İdadî]]'yiidadîyi bitirerek [[İstanbul]]'a döndü ve [[Mekteb-i Harbiye-i Şahâne]]'ye başladı. İstanbul’da ''Mecmua-i Edebiye'' dergisinde şiirlerinin yayımlanmasıyla yayın dünyasına girdi. ''Tenezzüh'' adlı ilk hikâyesi bu dönemde, 13 Nisan 1902 tarihinde ''Sabah'' dergisinde yayımlandı. 1903 yılında [[Kuzey Makedonya|Makedonya]]'da çıkan karışıklık üzerine "Sınıf''sınıf-ı müstacele''" denilen bir hakla okulundan imtihansız şekilde, 19 yaşında mezun oldu.
 
=== İzmir ===
Ömer Seyfettin, mezuniyetten sonra piyade [[asteğmen]]i rütbesiyle, merkezi [[Selanik]]'te bulunan Üçüncü Ordu'nun [[İzmir]] Redif Tümeni'ne bağlı [[Kuşadası]] Redif Taburu'na tayin edildi. 1906'da [[İzmir]] Jandarma Okulu'na öğretmen olarak atandı. Bu vesileyle İzmir'deki fikrî ve edebî faaliyetleri ve bunlar içerisinde yer alan gençlerlegençleri tanışmatanıma fırsatı buldu. Nitekim batı kültürünü tanıyan [[Baha Tevfik]]'ten [[Fransızca]] bilgisini artırmak için teşvik gördü; [[Necip Türkçü]]'den ise sade Türkçe ve millî bir dille yapılan millî [[edebiyat]] konusunda fikirler edindi.
 
=== Selanik ve Genç Kalemler dergisi===
Ömer Seyfettin Ocak 1909'da [[Selanik]] Üçüncü Ordu'da görevlendirildi. [[Manastır, Makedonya|Manastır]], Pirlepe, Köprülü, Cumâ-yı Bâlâ kasaba ve köylerinde görev yaptı.<ref name=ayancikli/> Razlık (günümüzde [[Bulgaristan]]'da) kasabasının Yakorit köyünde bölük komutanlığı yaptı. Balkan çetecilerinin Türk düşmanlığını dile getirdiği ''Bomba'', ''Beyaz Lâle'', ''Tuhaf Bir Zulüm'' adlı hikâyeleri bu görevleri sırasında edindiği izlenimler sonucu yazdı. Yazıları ve hikâyeleri İstanbul’da ve Selanik’te çıkan çeşitli dergilerde takma isimlerle yayımlandı. [[Ali Canip Yöntem|Ali Canip]]’e yazdığı meşhur mektubu da bu sırada Yakorit’te yayımlanmıştır. Ömer Seyfettin’in dil konusunda görüşlerini özetleyen bu mektup, Yeni Lisan hareketinin başlamasına vesile olmuştur.
 
1910 yılında [[Ziya Gökalp]]’in de arzu ve tavsiyesi ile tazminatını ödeyip askerlik görevinden ayrıldı. Hayatını yazar ve öğretmen olarak sürdürmek üzere Selanik’e yerleşti. Rumeli’nin tek Türk bilim ve edebiyat dergisi olarak Selanik'te çıkarılan ''[[Hüsün ve Şiir]]'' dergisinin ismi, Akil Koyuncu'nun istek ve ısrarı üzerine ''[[Genç Kalemler]]'''e çevrildikten sonra 11 Nisan 1911'de Ömer Seyfettin'in ''Yeni Lisan'' isimli ilk başyazısı imzasız olarak yayınlandı.
 
=== Balkan Savaşı ve esaret===
''[[Genç Kalemler]]'' yazı heyetini oluşturanlar, [[Balkan Savaşı]]'nın başlaması üzerine dağılmak zorunda kaldı. Ömer Seyfettin’in sivil hayatı bir yıl kadar sürmüştü. Yeniden Ordu'yaorduya çağrılan yazar, Yanya Kuşatması sırasında, Kanlıtepe'ndade 20 Ocak 1913 tarihinde 21 askeriyle birlikte esir düştü.
 
[[Atina]] yakınlarındaki Nafliyon kasabasında geçen ve 28 Kasım 1913 tarihinde sona eren on aylık esareti sırasında sürekli okudu. ''Mehdi'', ''Hürriyet Bayrakları'' gibi hikâyelerini bu dönemde yazdı. Hikâyeleri ''[[Türk Yurdu (dergi)|Türk Yurdu]]'''nda yayımlandı. Esareti süresince gerek okuyarak, gerekse yazarak, yazarlık hayatı için önemli olacak tecrübeler kazandı.
 
===İstanbul ve Türk Sözü Dergisi===
Ömer Seyfettin, 15 Kasım 1913'te esareti bitince [[İstanbul]]'a döndü. 23 Ocak 1913'te [[Enver Paşa]]'nın organize ettiği [[Bâb-ı Âli Baskını]]'na katıldı. Bir yıl kadar sonra, 23 Şubat 1914'te askerlikten ayrılarakayrıldı ve [[Kabataş Erkek Lisesi|Kabataş Sultanisi]]'nde edebiyat öğretmenliği görevine girerek, yazarlık ve öğretmenlikle hayatını kazanmaya başladı. ''Türk Sözü'' dergisinin başyazarlığına getirildi ve burada Türkçü düşüncenin sözcülüğünü yapan yazılar yazdı.
 
1915'te [[İttihat ve Terakki]] Fırkası ileri gelenlerinden Doktor Besim Ethem Bey'in kızı Calibe Hanım'la evlendi. Bu evlilik Fahire Güner isimli bir kız çocuğuna rağmen, 3 Eylül 1918'de sonlandı ve Ömer Seyfettin yeniden yalnızlığınayalnızlığa döndü. Gerek bozulan evliliği gerekse [[I. Dünya Savaşı]] yenilgisini görmesi onu etkiledi. Anadolu’da uzun seyahatlere çıkarak bu olumsuz havadan kurtulmaya ve her hafta en az bir hikâye yazmaya çalıştı.<ref name=tcf>[http://www.turkishculture.org/literature/literature/turkish-authors/omer-seyfettin-660.htm?type=1 '''Omer Seyfettin (1884-1920)''' (İngilizce) , ''Turkish Cultural Foundation sitesi, erişim tarihi:06.01.2014'']</ref>▼
1914 yılında [[Kabataş Erkek Lisesi|Kabataş Sultanisi]]'nde öğretmenlik görevine başladı ve bu görevini ölümüne kadar sürdürdü.
 
▲1915'te [[İttihat ve Terakki]] Fırkası ileri gelenlerinden Doktor Besim Ethem Bey'in kızı Calibe Hanım'la evlendi. Bu evlilik Fahire Güner isimli bir kız çocuğuna rağmen, 3 Eylül 1918'de sonlandı ve Ömer Seyfettin yeniden yalnızlığına döndü. Gerek bozulan evliliği gerekse [[I. Dünya Savaşı]] yenilgisini görmesi onu etkiledi. Anadolu’da uzun seyahatlere çıkarak bu olumsuz havadan kurtulmaya ve her hafta en az bir hikâye yazmaya çalıştı.<ref name=tcf>[http://www.turkishculture.org/literature/literature/turkish-authors/omer-seyfettin-660.htm?type=1 '''Omer Seyfettin (1884-1920)''' (İngilizce) , ''Turkish Cultural Foundation sitesi, erişim tarihi:06.01.2014'']</ref>
 
=== Son yılları===
1917'den ölüm tarihi olan 6 Mart 1920'ye kadar geçen zamanda, birçok olumsuz duruma rağmen verimli bir hikâyecilik döneminin içinde olmuştur. Bu dönemde 10on kitap dolduran yazar, 125 de hikâye yazdı. Hikâye ve makaleleri ''Yeni Mecmua'', ''Şair'', ''Donanma'', ''Büyük Mecmua'', ''Yeni Dünya'', ''Diken'' ve ''[[Türk Kadını (dergi)|Türk Kadını]]'' gibi dergilerle ''Vakit'', ''Zaman'' ve ''İfham'' gazetelerinde yayınlandı. Bir yandan da öğretmenlik görevini sürdürdü.
 
[[Dosya:Ömer Seyfettin mezar.jpg|thumb|Ömer Seyfettin'in [[Zincirlikuyu Mezarlığı]]'ndaki kabri.]]
 
=== Ölümü ===
25 Şubat 1920'de hastalığı artmaya başladı ve 4 Mart'ta hastaneye kaldırıldı. 6 Mart 1920'de hayatını kaybetti. Önceden teşhis edilememiş olmakla beraber, yapılan otopsi sonucunda hastalığının "[[Diyabet|şeker]]" olduğu anlaşıldı.<ref name=ayancikli/> Naaşı önce [[Kadıköy]] [[Kuşdili Mahmut Baba Mezarlığı]]'na defnedildi. Daha sonra buradan yol geçeceği veya bölgeye [[araba]] garajı yapılacağı gerekçesiyle mezarı, 23 Ağustos 1939'da [[Zincirlikuyu Mezarlığı]]'na nakledildi.
 
== Ölümünden sonra ==
Satır 81 ⟶ 79:
* Antiseptik
* Apandisit
* Ashab-ı Kehfimiz
* Asilzadeler
* Aşk Dalgası
Satır 181 ⟶ 178:
* Nişanlılar
* Pamuk İpliği
* [[Pembe İncili Kaftan (öykü)|Pembe İncili Kaftan]]
* [[Perili Köşk (öykü)|Perili Köşk]]
* Pireler
* Primo Türk Çocuğu
Satır 211 ⟶ 208:
* Velinimet
* Vire
* [[Yalnız Efe]]
* Yaşasın Dolap
* Yemin
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ömer_Seyfettin" sayfasından alınmıştır