Fince: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
320. satır:
Cümle içerisindeki sözcük sıralamasında önce ismin yalın hali ardından belirtme hali gelir. Bunun yanında nesneler cümlede iki halde bulunabilir: ismin belirtme hali ve parçacıl hal. Bu iki hal arasında farklılık bulunmaktadır ve bu farklılık eylemin bitip bitmediği ile ilgilidir. Belirtme hali yapılmak istenen eylemin tamamlandığını ifade eder. Örneğin Ammuin hirve'''n''' (Geyiği vurdum -geyik öldü) cümlesindeki gibi. Parçacıl hali ise eylemin tamamlanmadığını ifade eder. Örneğin Ammuin hirve'''ä''' (Geyiğe ateş ettim -geyik hala yaşıyor) cümlesindeki gibi. Bu durum sıklıkla fillerin bitmişliği ile karıştırılır. Ancak Fince'de var olan bitmişlikle ilgili tek unsur, bitmişlik anlamı bildiren bazı fillerin bulunmasıdır. Geçişlilik ise, geçişli ve geçişsiz iki farklı türde eylemin bulunmasıyla ayırt edilir. Mesela ratkaista (bir şeyi çözmek-geçişli), ratketa (kendi kendine çözülmek-geçişsiz) fillerinde olduğu gibi. Fince'de tekrarlılık ve geçicilik bildiren çeşitli fiiller de bulunmaktadır.
 
Fiiller her kişi zamiri için ayrı bir şahıs eki alır. Bu son ekler standart Fincede hiç kullanılmayan bu kişi zamirlerinden dil bilgisel olarak daha önemlidir. Mastarlar çekimsiz bir halde değildir ve –ta veya –da ekine sahiptir. Çekimsiz hale en yakın olan üçüncü tekil şahıs bildirme kipidir. Örneğin juoda (içmek) fiilinde –da eki mastar ekidir. Bu fiilin üçüncü tekil şahıs bildirme kipindeki hali jou’dur (iç). Dört tane kişi zamiri vardır. Bunlar birinci minä –me (ben-biz), ikinci sinä-te (sen-siz), üçüncü hän-he (o-onlar)’dir. Edilgen yapı (bazen öznesiz veya belirsiz olarak da adlandırılır) “dördüncü bir kişi” olarak kabul edilebilir. Şimdiki zaman, geçmiş zaman, bitmiş geçmiş zaman ve çok önce bitmiş zaman olarak adlandırılan dört tane zaman vardır. Bitmişlik durumu ve bağlamdan dolayı gelecek zamana ihtiyaç yoktur. Örneğin, Luen kirja’’’n’’’kirja'''n''' (Kitabı okuyacağım) ifadesi kitap okuma işinin gelecekte yapılacağını, Luen kirja’’’a’’’kirja'''a''' (Kitabı okuyorum) ifadesi kitap okuma işinin şuan yapıldığını ifade eder. Burada işin şimdi mi yapıldığını yoksa gelecekte mi yapılacağını belirten şey kirja (kitap) kelimesinin aldığı eklerdir.
 
== Özellikleri ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Fince" sayfasından alınmıştır