Marcus Aurelius: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
Kutluk Şad (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
48. satır:
Bu sebeple, Hadrianus'un ilk evlatlığı [[L. Aelius Verus]]'un ölümü üzerine, Hadrianus imparatorluk sıralaması için önce Antoninus'u halefi ilan etti, ardından Antoninus Marcus'u (Marcus Aelius Aurelius Verus) ve [[Lucius Ceionius Commodus]] olarak isim değiştirdi ve Lucius Aurelius Verus olarak isimlendirilen Lucius Aelius'un Marcus'dan 10 yaş küçük oğlunu evlat edindi.
 
[[Antoninus Pius|Antoninus]], bu evlat edinmenin ardından her ikisini de [[25 Şubat]] [[138]]'de Marcus henüz 17 yaşındayken halef İmparator olarak gösterdi. 40 yaşında İmparator olacaktı. İddialara göre Commodus ve Antoninus Pius, Hadrianus tarafından genç Marcus ve Verus için "koltuk ısıtıcı" olarak planlanmıştı.
 
[[Antoninus Pius|Antoninus]] yönetimi sırasında Marcus'un hayatı Hadrianus tarafından atanan ve döneminin kültür hayatıyla oldukça ilgili olan öğretmeni [[Fronto]] ile olan yazışmalarından dolayı kesintisiz olarak bilinmektedir. Bu mektuplara göre Marcus zeki, ciddi fikirli ve çalışkan bir genç portresi çizer. Mektuplar aynı zamanda geleceğin imparatoru için felsefenin artan önemini gösterir: Yunan ve Latin retorikleri üzerine bitmek bilmeyen alıştırmalar için sabırsızlığını ki sonra [[EpictetusEpiktetos]]'un ''Diatribai'' ("Söylemler")'inin aşığı ve [[Stoacılık|Stoa Okulu]]'nun önemli bir ahlakçı filozofu olacaktır. Marcus aynı zamanda Antoninus'un yanında 140, 145 ve 161 yıllarındaki konsüllüğünde, kararlarda iş birliği yaparak artan toplumsal rollerde almaya başladı. 147'de Roma dışında proconsular ''İmperium'' ve ardından da imparatorluktaki ana resmi güç ''Tribunicia Potestas'' oldu.
 
 
Antoninus yönetimi sırasında Marcus'un hayatı Hadrianus tarafından atanan ve döneminin kültür hayatıyla oldukça ilgili olan öğretmeni [[Fronto]] ile olan yazışmalarından dolayı kesintisiz olarak bilinmektedir. Bu mektuplara göre Marcus zeki, ciddi fikirli ve çalışkan bir genç portresi çizer. Mektuplar aynı zamanda geleceğin imparatoru için felsefenin artan önemini gösterir: Yunan ve Latin retorikleri üzerine bitmek bilmeyen alıştırmalar için sabırsızlığını ki sonra [[Epictetus]]'un ''Diatribai'' ("Söylemler")'inin aşığı ve Stoa Okulu'nun önemli bir ahlakçı filozofu olacaktır. Marcus aynı zamanda Antoninus'un yanında 140, 145 ve 161 yıllarındaki konsüllüğünde, kararlarda iş birliği yaparak artan toplumsal rollerde almaya başladı. 147'de Roma dışında proconsular ''İmperium'' ve ardından da imparatorluktaki ana resmi güç ''Tribunicia Potestas'' oldu.
 
145 yılında Marcus Antoninus'un kızı ve aynı zamanda yeğeni (Annia Galeria Faustina) [[Genç Faustina]] ile evlendi.[[Dosya:0 Marcus Aurelius - Piazza del Campidoglio (3).JPG|thumb|sol|Marcus Aurelius' atlı heykeli [[Capitol Tepesi]].]]
Satır 68 ⟶ 70:
 
== Savaşları ==
 
=== Parthia ===
=== [[Part İmparatorluğu]] ===
[[Asya]]'da tekrar güçlenen [[PersPart İmparatorluğu]], [[161]]'de iki Roma ordusunu bozguna uğrattıktan sonra [[Ermenistan]] ve [[Suriye]]'yi işgal etmişti. Marcus Aurelius, Müşterek İmparator Verus'u Lejyonlara kumanda etmesi ve tehlikeyi önlemesi için doğuya gönderdi. Savaş 166 yılında, her ne kadar [[Gaius Avidius Cassius]] gibi alt kademedeki generallerin liyakati ile kazanılmış olsa da başarıyla sona erdi. Savaştan dönüşte Verus [[triumph]]'la (bir tür onursal karşılama töreni) ödüllendirildi; geçit töreni oldukça sıradışıydı çünkü törende iki İmparator vardı ve İmparatorların oğulları ve evlenmemiş kızlarıyla birlikte oldukça büyük bir aile kutlamasıydı. Bu arada fırsattan istifade Marcus Aurelius'un, beş yaşındaki oğlu [[Commodus]] ve üç yaşındaki [[Annius Verus]]'a Sezar statüsüne verildi.
 
Savaştan dönen ordunun tüm İmparatorluğa yaydığı [[veba]] (çiçek hastalığı olduğu da iddia edilir) birkaç yıl boyunca etkili oldu.
Satır 79 ⟶ 82:
Doğudaki durum yüzünden cezalandırıcı bir sefer ancak 167 yılında mümkün oldu. Marcus ve Verus'un her ikisi de birliklere eşlik ettiler. Verus'un 169'da ölümünden sonra Marcus, Germenlere karşı hayatının geri kalan büyük bir kısmında kişisel olarak mücadele etti. Romalılar en az iki kez ciddi olarak, Alpleri geçen [[Quadi]] ve Marcomanni'lerin [[Oderzo]]'daki ''Opitergium''u yağmalaması ve Kuzey doğu İtalya'daki ana şehir [[Aquileia]]'yı kuşatmasıyla çok zor durumda kaldı. Aynı anda [[Karpat Dağları]]'ndan gelen [[Costoboci]]'ler [[Moesia]], [[Makedonya]] ve [[Yunanistan]]'ı işgal ettiler. Uzun bir mücadeleden sonra, Marcus Aurelius işgalcileri bu topraklardan çıkarmayı başardı. Birçok Germen kendiliklerinden cephedeki [[Dacia]] ve [[Pannonia]] ile Germanya ve İtalya'ya yerleştiler. Bu yeni bir şey değildi ancak bu defa yerleşimciler Tuna nehrini sol kıyısında Sarmatia ve Marcomannia'da (bugünkü Bohemya ve Macaristan dahil) iki yeni sınır şehri kurulmasını talep ettiler.
 
İmparatorun planları [[Avidius Cassius]] tarafından uydurulan ve Marcus Aurelius'un hastalıktan öldüğü şeklindeki söylenti yüzünden çıkan isyan sebebiyle engellendi. Doğu eyaletlerinden sadece [[Kapadokya]] ve [[Bithynia]] isyancıların tarafına geçmedi. Marcus Aurelius'un yaşadığı haberi duyulunca Cassius'un kaderi hemen çizildi ve birlikleri tarafından sadece 100 günlük bir saltanattan sonra öldürüldü.
 
Karısı Faustina ile Marcus Aurelius [[173]]'e doğrudoğu eyaletlerini ziyaret ettiler. Atina'yı ziyaretinde kendisinifelsefe'nin koruyucusu olarak ilan etti. Roma'daki bir triumph'in ardından takip eden yıl tekrar Tuna hududuna hareket etti. [[178]]'deki kesin zaferin ardından, Bohemya'nın ilhak planı başarıyla hazırlansa da Marcus Aurelius'un [[180]]'de hastalanmasıyla yarım kaldı.[[Dosya:La Colonna di Marco Aurelio (5966172297).jpg|thumb|[[Marcus Aurelius Sütunu]]|sol|333x333pik]]
 
== Çin'le İlk Temas ==
Satır 87 ⟶ 90:
 
== Ölümü ve Halefi ==
Marcus Aurelius [[17 Mart]] [[180]] tarihinde halefi [[Commodus]] kendisine eşlik ederken Vindobona'da (günümüzde [[Viyana]])'da öldü. Hemen tanrılaştırıldı ve külleri [[Roma]]'ya gönderilerek Vizigotların[[Vizigotlar]]<nowiki/>ın şehri yağmaladığı [[410]] yılına kadar ayakta kalan [[Hadrianus]] [[Mausoleum]]'una (günümüzde [[Sant'Angelo Şatosu|Sant'Angelo Kalesi]]) yerleştirildi. Germen ve Sarmatian'lara[[Sarmatlar]]<nowiki/>a karşı mücadelesi anısına [[Roma]]'da [[Marcus Aurelius Sütunu]] dikildi.
 
Marcus Aurelius [[166]]'da [[Ceasar]] ve [[177]]'de yardımcı İmparator yaptığı Commodus'un halefi olmasını -farkında olunmayan bir talihsizliğe rağmen- sağlamıştı. Bu karar, talihli ''Evlatlık İmparatorlar'' dönemini sona erdirmişti ve Commodus sonradan tarihçiler tarafından, politika ve askerlikle ilgisi olmayan, aşırı egoist ve sinirli birisi olarak çok eleştirilmiştir. Bu sebep yüzünden Marcus Aurelius'un ölümü ''[[Pax Romana]]'' 'nın sonu olarak kabul edilir. Commodus'u fazla aday olmadığı için ya da ölümünün ardından meydana gelebilecek olası bir iç savaş korkusuyla seçmiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Marcus_Aurelius" sayfasından alınmıştır