Kara Ahmed Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Hayatı: İçerik eklendi
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Bazı yazım ve noktalama yanlışları düzeltildi. Başka viki sayfalarına bağlantılar eklendi.
14. satır:
|ölüm_yeri = [[İstanbul]]
}}
'''Kara Ahmed Paşa,''' (ö. 29 Eylül 1555, [[İstanbul]]), [[I. Süleyman|Kanuni Sultan Süleyman]] döneminde 6 Ekim 1553 ile 28 Eylül 1555 tarihleri arasında sadrazamlık[[sadrazam]]<nowiki/>lık yapmış [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] devlet adamıdır. [[I. Selim]]'in en küçük kızı ve [[I. Süleyman|Kanuni Sultan Süleyman]]'ın en küçük kız kardeşi [[Fatma Sultan (I. Selim'in kızı)|Fatma Sultan]]'ın eşidir.
{{düzenle-tr}}
 
== Hayatı ==
 
[[Arnavutlar|Arnavut]] asıllıdır. "[[Gazi Ahmed Paşa Camii|Ahmed Paşa Külliyesi]]" vakfiyesinde babasının adı "Abdülmuîn" olarak verilmiştir.<ref name="sicilliosmani">Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar), "Ahmed Paşa (Kara)" (1996), ''Sicill-i Osmani'', C.I say. 198-199, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 Online: [http://archive.org/details/sicılliosmani01sruoft]</ref><ref name="yasamyapit">Uluçam, Müjdat, "Ahmed Paşa (Kara)", (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'', İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.149 ISBN 975-08-0072-9</ref><ref name="TDV">Emecen, Feridun, "Kara Ahmed Paşa" (2001) ''Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:24 Sayfa:357-358'' İstanbul:TDV Yayınları. Online:[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c24/c240224.pdf]</ref> [[Devşirme]] sistemi kapsamında İstanbul'a geldi ve [[Enderun]]'da yetişti. "Kapıcıbaşı" rütbesiyle enderundanEnderun'dan mezun oldu. Mezuniyetinin ardından önce "kapıcıbaşı", ardından 1534'te "[[yeniçeri ağası]]" olarak tayin edildi.<ref>Yeniceri agaligina atanma tarihi tartismalidir. Bu tarih "Sicill-i Osmani'de bu 1530 , "Osmanlilar Ansiklopedisi".nde 1521 olarak verilmiştir. Emecen TDV Islam Ansiklopedisi'nde Irakeyn Seferi’nde Bağdat önlerine gelindiğinde Kasım 1534de yeniceri agasi olduğunu iddia etmektedir. 1537'de "Korfu Seferi"ne yeniceri agasi olarak katilmistir. 1538'de "Bugdan Seferi"'nde de yeniceri agasi olarak Kirim Hani'nin ordusu yanında harekat yapmıştır..
 
1541'de Sadrazam [[Lütfi Pasa]]'nin azledilmesinden sonra Rumeli Beylerbeyliğine gönderildi .. Ayni yıl Rumeli Beylerbeyi olarak bir Avusturya ordusu tarafından kusatilmis olan [[Peşte]]'yi kusatmadan kurtarmak için yapılan "Macaristan Seferi";ne katildi. Peste kusatmadan kurtarildiktan sonra [[Valpovo|Valpo]] ve [[Siklós]] kalelerini elegecirmede büyük rol oynadi. Takiben [[Estergon Kalesi]] ve [[Székesfehérvár|İstolni-Belgrad Kalesi'nin]] 22 Haziran - 4 Eylül 1543'te. kusatilip fethedilmelerinde hazır bulundu. Bu harekatta gösterdiği üstün basari nedeniyle ucuncu vezirlik unvani verildi.
31. satır:
Kara Ahmed Paşa, Osmanlı ordusu ile [[Boğdan Seferi]]'ne katıldı. 1551'de [[Sokollu Mehmed Paşa|Sokullu Mehmed Paşa]]’nın [[Temeşvar]] kuşatmasındaki başarısızlığı, [[Lipova, Arad|Lipova]] ve [[Erdel Prensliği|Erdel]]’in kaybedilmesi üzerine Ahmed Paşa, 22 Nisan 1552'de "ikinci vezir" sıfatıyla Boğdan Seferi komutanlığına tayin edildi. Erdel’in yeniden ele geçirilmesinin hedeflendiği bu seferde Temeşvar Kalesi’ni kuşattı. 28 gün süren zorlu bir mücadelenin sonunda 26 Temmuz 1552'de kale teslim alındı.
 
1553'te [[Nahcivan Seferi]]'ne katılmak üzere [[İstanbul]]'a döndü.<ref name="TDV" />
 
Sadrazam [[Rüstem Paşa]] daha önce kendine bağlı bir ordu ile [[Anadolu]]'da ilerlemeye devam etmekteydi. İddiaya göre Rüstem Paşa, büyük [[Şehzade Mustafa]]'ya karşı [[Hürrem Sultan]]'ın hazırladığı iddia edilen komplo planını uygulamaya koydu. Sefer sırasında padişaha, Şehzade Mustafa'nın tahtı ele geçirmek için planlar yaptığını bildiren raporlar gönderilmişti. Sultan Süleyman, büyük oğlundan şüphelenmeye başladı ve meselenin hâlli için şehzadenin cezalandırılmasına karar verildi. Şehzade Mustafa, 6 Ekim'de [[Konya Ereğlisi]]'nde sefer ordusuna erişti. [[Otağ|Otağ-ı Hümâyûn]]'a vardığında cellatlar tarafından karşılandı ve dilsiz cellatlar tarafından boğularak idam edildi.<ref name="TDV" />
 
Kapıkulu bölüğü, Şehzade Mustafa'nın idamından çok etkilendiler ve bunu bir cinayet sanıp eyleme geçtiler. Bunda kabahatlinin sadrazamSadrazam Rüstem Paşa olduğunu düşündüler. Bunun haberini hemen alan padişah aynı gün Sadrazam Rüstem Paşa'yı azletti ve damadı olan Rüstem Paşa'yı İstanbul'a geri gönderdi. Böylece 6 Ekim 1553 günü ikinci vezir olan Kara Ahmed Paşa'ya sedaret mühürü verilerek o yeni Sadrazam olarak atandı.<ref name="TDV" />28 Eylül 1555’te Kanuni Sultan Süleyman’ın emri ile boğdurularak idam edildi.
 
== Değerlendirme==