Moğol İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
112. satır:
'''Moğol İmparatorluğu''' ([[Moğolca]]: Их Монгол Улс / İh Mongol Uls, [[Türkçe]]: Büyük Moğol Ulusu), [[1206]]–[[1294]] yılları arası [[Orta Asya]]'da kurulmuş eski bir [[imparatorluk]]. İmparatorluk kurulma döneminde Asya'daki Cengiz Han idaresine boyun eğmiş Moğol ve Türk boylarının birleşiminden oluşuyordu.<ref>Mongols and Mamluks: The Mamluk-Ilkhanid War, 1260–1281 by Reuven Amitai-Preiss</ref>
 
1206 yılında [[Cengiz Han]] tarafından kurulan Moğol İmparatorluğu, kısa zamanda her yönde genişleyerek dünyanın %22'sine yayılmış, 34 milyon km<sup>2 </sup>den fazla bir alanı kapsayan ve tarihin bitişik sınırlara sahip en büyük imparatorluğu haline gelmiştir.<ref name="eeb">[{{Web kaynağı |url=http://www.eeb.uconn.edu/people/turchin/PDF/Latitude.pdf |başlık=(pdf)] |erişimtarihi=14 Nisan 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080527235437/http://www.eeb.uconn.edu/people/turchin/PDF/Latitude.pdf |arşivtarihi=27 Mayıs 2008 |ölüurl=yes }}</ref> En geniş döneminde 100 milyondan fazla kişiyi<ref name="eeb" /> topraklarında barındırıyordu. İmparatorluğun bu denli geniş olması batı ile doğuyu birleştirmiş bu sayede İpek ve Baharat yollarında ticaret yapmak güvenli olmuş ve [[Pax Mongolica]] denilen barış dönemi yaşanmıştır.<ref>[http://www.silk-road.com/artl/paxmongolica.shtml Pax Mongolica] - Prof. Daniel C. Waugh, University of Washington, Seattle</ref> Cengiz Han'ın ölümüyle birlikte devlete [[Ögeday]] liderlik etmiş ve babasının fetihlerinin tamamlamıştır. 1260 yılında [[Memlûkler|Memlukler]] tarafından Filistin'de [[Ayn Calut Muharebesi]]'nde ilk kez yenilgiye uğratıldılar.<ref name=":0">İngilizce Vikipedi'de [https://en.wikipedia.org/wiki/Mongol_Empire Mongol Empire] maddesi.</ref> 1294'te Kubilay'ın da ölümüyle imparatorluk bölündü. [[Altın Orda Devleti|Altın Ordu hanlığı]] ([[Cuci]]'nin Devleti), [[Çağatay Hanlığı]] ([[Çağatay Han|Çağatay]]'ın Devleti), [[İlhanlılar]] ([[Hülagû Han|Hülagû]]'nun Devleti), [[Yuan Hanedanı|Kubilay Hanlığı]] ([[Tuluy]] ve oğlu [[Kubilay]]'ın Devleti) olmak üzere dört parçaya ayrıldı. Moğol İmparatorluğunun tamamen sona ermesi Kubilay Han'ın kurduğu [[Yuan Hanedanı]]'nın, Çinli [[Ming Hanedanı]] tarafından 1368'de yenilmesiyle olmuştur.<ref name=":0" />
 
== Kuruluş ==
160. satır:
 
== Bilimsel çalışmalar ==
Kubilay, henüz daha tahta geçmeden 1250'li yıllarda içinde [[Cemaleddin (astronom)|Cemaleddin]] gibi müslümanların da bulunduğu eğitmen ve bilim adamlarını himayesi altına aldı ve müslüman astronomlar, [[Şensi]]'deki gözlemevinin kurulmasına katkıda bulundular.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198504/muslims.in.china-the.history.htm | başlık = Muslims in China: The History | ad = Paul | soyadı = Lunde | yayıncı = Saudi Aramco World | yıl = 1985 | erişimtarihi = 16 Ağustos 2017 | arşivurl = httphttps://web.archive.org/web/20141214011027/http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198504/muslims.in.china-the.history.htm | arşivtarihi = 14 Aralık 2014 | ölüurl = no }}</ref>
 
== Moğol İmparatorluğu'nun hükümdarları ==
248. satır:
 
== İlgili filmler ==
* 'Монгол' (2007) [https://web.archive.org/web/20081101082941/http://www.mongolmovie.com/ Resmî site] [http://www.youtube.com/watch?v=D6VCcJe9gyE Fragman]
{{commons|Category:Mongol Empire}}