Akciğer kanseri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Semptomlar: Yazım hatası düzeltildi Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği Android uygulaması değişikliği |
Rescuing 6 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0 |
||
21. satır:
Akciğer kanserinin [[belirti]]leri hastalığın nerede başladığına, nasıl yayılmış olduğuna, ve vücudun hastalığa tepkilerinin varlığına bağlı olarak fark edebilir<ref name="Köktürk, Çiftçi ve ark2">Köktürk N, Ulukavak Çiftçi T, Yeğin D, Bilgin Mullaoğlu S, Habeşoğlu MA, Öztürk C. ''Akciğer Kanserli Olgularımızda Semptomatolojik, Radyolojik ve Endoskopik Bulguların Histopatolojik Bulgularla Birlikte Değerlendirilmesi''. Türk toraks dergisi, Aralık 2004, Cilt 5, Sayı 3, Sayfa(lar) 143-147. [http://www.toraks.org.tr/journal/pdf/pdf_Toraksder_390.pdf Tam metin]</ref>. En sık görülen [[belirti]]leri, nefes darlığı ([[dispne]]), öksürme ([[hemoptiz|kanlı öksürme]] da dahil) ve kilo kaybıdır<ref name="Harrison">Minna JD (2004). ''Harrison's Principles of Internal Medicine''. McGraw-Hill, 506–516. ISBN 0-07-139140-1.</ref>. Bu belirtiler sadece akciğer kanserine özgü olmadıklarından hastaların tanı almaları gecikebilir. Akciğer kanseri, göğüs [[direkt grafi|röntgeni]] ve [[bilgisayarlı tomografi]] (BT) ile görülebilir. Kesin tanı, [[biyopsi]] ile konmaktadır. Biyopsi genelde [[bronkoskopi]] veya BT-yardımlı biyopsi ile yapılır. Tedavi ve [[prognoz]]u belirleyen faktörler; kanserin [[histoloji]]k tipi, kanserin [[akciğer kanserinde evrelendirme|evresi]], ve hastanın genel [[performans durumu]]dur. Akciğer kanserinin birçok [[histolojik]] alttipi olmasına karşın, klinikte genellikle ''küçük hücreli'' ve ''küçük hücreli dışı'' akciğer kanseri olmak üzere iki başlıkta incelenir, çünkü tedavide izlenecek yolu bu gruplandırma belirler. Küçük hücreli akciğer kanseri tedavisinde [[kemoterapi]] ve [[radyoterapi]] tercih edilirken, küçük hücreli dışı kanserlerde ilk tercih cerrahidir.<ref>Vaporciyan AA, Nesbitt JC, Lee JS ve ark. (2000). ''Cancer Medicine''. B C Decker. s. 1227–1292. ISBN 1-55009-113-1</ref>
Akciğer kanserinin görülme oranı yaşla artar, genelde 50-70 yaşlarında görülür<ref name="Bozkurt">Bozkurt B, Selçuk ZT, Fırat P, Kalyoncu AF, Artvinli M. ''1972-2002 Döneminde Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde Akciğer Kanseri Tanısı Konulan Hastaların Histolojik ve Epidemiyolojik Değerlendirmesi''. Türk toraks dergisi Aralık 2004, Cilt 5, Sayı 3, Sayfa(lar) 148-153. [http://www.toraks.org.tr/journal/text.php3?id=391 Tam metin]</ref>. Akciğer kanserinin erken evrelerde beş yıllık sağkalımı %60-70 iken, ileri evre olgularda bu oran %5'in altına düşmektedir.<ref name="Harrison"/> Tüm alttipler ve evreler göz önüne alındığında, tedavi ile beş yıllık sağ kalım oranı [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nde %18,1'dir (2017 için);<ref name="SEER">{{Web kaynağı | başlık = Surveillance, Epidemiology and End Results Program | url = http://seer.cancer.gov/statfacts/html/lungb.html | website = National Cancer Institute | erişimtarihi = 27 Ağustos 2017 | arşivurl =
== Sıklık ve yaygınlık ==
Tüm kanser türleri arasında en ölümcül kanser türü olan akciğer kanseri tüm dünyada kanser türleri arasında, erkeklerde en sık ölüme neden olan birinci, kadınlarda ise ikinci kanser türüdür<ref name="WHO 2004">World Health Organization. (2004) ''The World Health Report'' [http://www.who.int/whr/2004/annex/topic/en/annex_2_en.pdf Tam metin]</ref> ve tüm dünyada her yıl yaklaşık 1,6 milyon ölüme neden olmaktadır.<ref name="WHO 2012">{{Web kaynağı | url = http://globocan.iarc.fr/Pages/fact_sheets_cancer.aspx?cancer=lung | başlık = Lung Cancer Estimated Incidence, Mortality and Prevalence Worldwide in 2012 | yayımcı = Dünya Sağlık Örgütü | erişimtarihi = 27 Ağustos 2017 | arşivurl =
<!--Dosya:1-->
[[Dosya:Cancer smoking lung cancer correlation from NIH-tr.svg|thumb|300px|sağ|ABD'de erkeklerde akciğer kanseri ve sigara arasındaki korelasyon. Grafik, 20 yıllık süre aralığında artan sigara içme oranları ve artan akciğer kanseri insidansını gösteriyor.<ref name="lag time">{{Web kaynağı | url = http://press2.nci.nih.gov/sciencebehind/cancer/cancer31.htm | başlık = 20-year Lag Time Between Smoking and Lung Cancer | erişimtarihi = 17 Şubat 2003 | çalışma = U.S. National Cance Institute - Science Behind the News | arşivurl =
Akciğer kanseri, [[20. yüzyıl]]ın başlarında nadir bir hastalık iken, bugün her iki cinsiyette de kanserden ölümlerinin başında yer almaktadır. [[Mortalite]]si oldukça yüksek olan bu kanser türünde dünya genelinde [[sigara]] içme alışkanlıklarındaki değişmeye bağlı olarak [[histoloji]]k alttiplerinin oranında değişiklik yaşanmış ve kadınlar sigara kullanımının zamanla artmasının sonucunda kadınlarda görülme sıklığında artma gözlenmiştir<ref name="Köktürk, Yeğin ve ark."/>. Tarihsel olarak çoğunlukla erkeklerde görülen bu kanser türü zaman içinde meydana gelen [[sosyoloji]]k değişiklikler sonucunda, kadınların da sigara kullanma alışkanlıklarının artması sonucunda kadınlarda bu kanser türünün görülme sıklığı artmıştır<ref name="National Lung Cancer"/>.
330. satır:
=== Tedavi yöntemleri ===
Akciğer kanserinin tedavisinde uygulanacak prosedüre karar verilirken; kanserin [[histopatoloji]]k tipi, mevcut [[Akciğer kanserinde evrelendirme|evresi]] ve hastanın [[performans durumu]] göz önüne alınmaktadır. Sıklıkla uygulanan tedavi yöntemleri; cerrahi, kemoterapi ve radyoterapidir<ref name="Harrison"/><ref>Schiller JH, Vidaver RM, Novello S, Brahmer J, Monroe L (2007). ''Living with a Diagnosis of Lung Cancer, Standard Treatments for Lung Cancer''. National Lung Cancer Partnership. [http://www.nationallungcancerpartnership.org/index.cfm?page=treatment Tam metin] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090923220859/http://www.nationallungcancerpartnership.org/index.cfm?page=treatment |date=23 Eylül 2009 }} Son erişim tarihi:2008-12-01.</ref>.
==== Cerrahi ====
390. satır:
Küçük hücreli akciğer kanserinin de prognozu kötüdür. Tüm evreler göz önüne alındığında 5-yıllık yaşam oranı ortalama %5 civarındadır<ref name="Harrison"/>. İleri evredeki küçük hücreli akciğer kanserilerinde 5-yıllık yaşam oranı %1'den azdır. Ortalama sağkalım zamanı çok ilerlememiş evrelerde 20 ay olup 5-yıllık sağkalım ise %20'dir<ref name="Merck"/>.
Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü (''National Cancer Institute'') verilerine göre, akciğer kanseri ortalama tanı alma yaşı 70, ölüm yaşı ise 71'dir<ref>National Cancer Institute, SEER. ''Search Cancer Statistics Review, 1975-2002.'' [http://seer.cancer.gov/cgi-bin/csr/1975_2002/search.pl#results Tam metin] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070706000830/http://seer.cancer.gov/cgi-bin/csr/1975_2002/search.pl#results |date=6 Temmuz 2007 }} Retrieved 2007-11-18.</ref>.
Küçük hücreli akciğer kanseri, daha saldırgan seyirli bir tümör olup, uzak [[metastaz]] oranı daha yüksektir. Bununla beraber [[kemoterapi]]ye yanıt iyidir.<ref name="Arınç"/>. KHDAK'lılarda ise metastatik hastalık saptanmayan olguların büyük çoğunluğunda cerrahi tedaviyle iyileşme şansı sağlanmaktadır. KHDAK'lıların altgrupları arasında da, prognoz ve yayılımları açısından farklılıklar vardır. [[Epidermoid kanser]]lerin [[adenokarsinoma|adenokanserlerden]] daha iyi prognoza sahip olduğu bildirilmiştir. Adenokanser ve büyük hücreli kanserler, epidermoid kanserlere göre daha sık beyin metastazı yapar<ref name="Çetinkaya"/>.
| |||