|
<br />{{Diğer anlamı|Kutup Yıldızı (anlam ayrımı)}}
{{Astronomi koordinat|02|31|49.09456|+|89|15|50.7923|325|DSS2}}
{{Yıldızkutusu
| tanımlar = Polaris • North Star • 1 Ursae Minoris • HR 424 • BD +88°8 • HD 8890 • SAO 308 • FK5 907 • GC 2243 • ADS 1477 • CCDM 02319+8915 • HIP 11767 • Cynosura • Alruccabah • Phoenice • Navigatoria • Star of Arcady • Yılduz • Mismar
}}
'''Kuzey Kutup Yıldızı''' ya da [[bilim]]sel adıyla '''Polaris''' (α UMi / α Ursae Minoris / Alpha Ursae Minoris; '''Demirkazık''', '''Kutupyıldızı''', '''Şimal Yıldızı''' ya da '''Kuzey Yıldızı''' olarak da bilinir), [[Küçükayı takımyıldızının]] en parlak [[yıldız]]ı.
Kuzey Kutup Yıldızı, [[dünya]]nın [[eksen]]i ile hemen hemen aynı doğrultuda olduğundan, diğer [[Gökcismi|gökcisim]]lerinin aksine gün boyunca yer değiştirmez ve hep kuzeyi gösterir. Bu özelliği nedeniyle tarih boyunca yön bulma ve [[seyir]] amacıyla kullanılmıştır. Aynı nedenle, Demirkazık, Kuzey Yıldızı gibi isimler alır.
Kuzey Kutup Yıldızı tam olarak dünyanın ekseni ile aynı doğrultuda olmamakla birlikte, aradaki fark sadece bir derecenin dörtte üçü yani 44 dakika kadardır. Dünyanın ekseni zamanla doğrultu değiştirdiğinden bu fark önümüzdeki iki yüzyıl boyunca daha da azalacak ve 25 dakikaya kadar düşecektir. Daha sonra Kutup Yıldızı dünyanın ekseninden giderek uzaklaşacak ve ancak 25.000 yıl sonra aynı yere dönecektir.
Kuzey Kutup Yıldızı, aslında üç [[yıldız]]dan oluşan bir sistemdir. Sistemin en parlak yıldızı olan A; büyük sarı, parlaklığı değişken bir [[sefeit]] türevidir. Bunun çevresinde dönen ve bir [[sarı cüce]] olan B yıldızı, [[1780]]'de [[William Herschel]] tarafından keşfedilmiştir. Üçüncü [[cüce yıldız]]ın varlığı [[1929]]'da saptanmıştır. Güneş'ten yaklaşık 2450 kere daha büyüktür. Diğer yıldızlara göre rengi Sarıya dönüktür.
Kuzey Kutup Yıldızı'nı [[gökyüzü]]nde bulmak oldukça kolaydır, dâima [[pusula]]'nın kuzey ibresi doğrultusunda bulunur. [[Büyükayı]] takımyıldızının oluşturduğu "tava"nın gövdesinin sonundaki iki parlak yıldızı (Dabne ve Merak) birleştiren hayalî doğruyu takip ederek, bu iki yıldız arasındaki mesafenin yaklaşık 5 katı kadar ileride Kutup Yıldızı bulunur. Gökyüzünün bu bölgesindeki en parlak yıldız olduğundan, başka bir yıldızla karıştırılma ihtimali düşüktür. Kutup Yıldızı'nın ufuktan yüksekliği, bulunduğunuz enlemi yansıtacaktır. Örneğin, [[İstanbul]]'da Kuzey Kutup Yıldızı ufuktan 41° yükseklikte görünür.
Kuzey Kutup Yıldızı sadece kuzey yarıküreden görünür, güney yarıküreden görünmez, güneyi gösteren parlak bir güney Kutup Yıldızı bulunmamaktadır. Ancak [[Crux (takımyıldız)|GüneyhaçGüneyhaçı]] takımyıldızı, güney yarıkürede bulunanlara kabaca güney yönünü gösterir.
== Kaynakça ==
| 