Vikipedi

Rüzgâr: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
YBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.760.337 değişiklik
k vs gibi → gibi
Acar54 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
4.398 değişiklik
k imla
9. satır:
[[Rüzgâr yönü|Rüzgârın yönü]] [[rüzgâr gülü]], [[Rüzgâr hızı|hızı]] ise [[anemometre]] ile ölçülür. Anemometre, rüzgârın bir [[pervane]]yi döndürme hızından yararlanarak rüzgâr hızını gösteren basit ölçü aletidir. Yükseklerdeki rüzgârlar, [[balon]]lar yardımı ile ölçülmektedir. Yükselme hızı bilinen balonlar belli yüksekliğe gelince rüzgâr hızı ile yol almaya başlar. Balonun hareketi gözlenir, [[Trigonometrik]] hesaplarla balonun birim zamanda kat ettiği yol hesaplanır ve buradan da rüzgârın hızı bulunur. Daha hassas ölçümler için balon ya [[radar]]la takip edilir veya balona bir telsiz vericisi monte edilir.
 
[[Okyanus akıntılarıakıntısı|Okyanuslardaki akıntıların]] ve [[Dalga (su)|dalgaların]] oluşmasına neden olup, kıyıların şekillenmesinde etkilidir. [[Kıyı]]larda [[kıyı oku]], [[tombolo]], [[lagün]], [[falez]] gibi şekillerin oluşumu dalgalarla ilgilidir. Karalarda ise özellikle [[çöl]]lerde etkilidir. Çöllerde akarsu, buzul ve dalgalar etkili olmadığından tek şekillendirici güç rüzgârlardır. [[Kumul]], [[tafoni]], [[yardang]], [[çöl kaldırımı]] gibi şekiller rüzgar ile ilişkilidir. Rüzgârların bitki sporlarını taşıyarak çiçeklerin döllenmesini sağlaması bitki neslinin devamı açısından çok önemlidir. [[Yeldeğirmeni]] ve [[yelkenli gemi]]lerde gücünden yararlanılan rüzgâr, [[Orman yangını|orman yangınlarındayangın]]larında olumsuz etki yaparak yangının büyümesine neden olur.
 
== Nedenleri ==
75. satır:
Rüzgârlar estikleri yönlere göre isim alırlar. Kuzeyden esene ''yıldız'', güneyden esene ''kıble'', doğudan esene ''gündoğusu'', batıdan esene ''günbatısı'', kuzeydoğudan esene ''poyraz'', kuzeybatıdan esene ''karayel'', güneydoğudan esene ''keşişleme'', güneybatıdan esene ise ''lodos'' denir.
 
Türkiye'de Marmara, Trakya, Akdeniz, Karadeniz kıyılarında genellikle kuzey ve kuzeydoğuda ''poyraz'' rüzgârları hâkimdir. Bu rüzgârlar bahar aylarında bol miktarda yağış getirir. İç bölgelerde kuzey ve güneyden gelen rüzgârlar hâkimdir. Güneybatıdan esen ''[[lodos]]'' sıcak ve bunaltıcıdır. Ege'de esen meltemdeniz rüzgârınameltemine ''imbat'' denir.
 
Yıldız, kıble gibi adlar İstanbul merkez alınarak konulmuş adlardır. Uluslararası literatürde yönlere göre isimlendirilir (kuzey, kuzeydoğu, batı gibi). [[Antalya]]'da "Lodos" denizden karaya eser, [[Sinop]]'ta karadan denize. Lodos yön belirtir ve Güneybatı dan esen Rüzgârı tanımlar. Yani onun karadan denize mi, denizden karaya mı estiği, karanın nerede denizin nerede olduğuna bağlıdır.
92. satır:
{{ana|Rüzgâr yönü}}
 
Kuzeyli olan rüzgârlar (yıldız, poyraz, karayel) özellikle kış aylarında havayı soğutucu etki yaparlar. Güneyli rüzgârlarsarüzgârlar ise ısıtıcı etki yaparlar.
 
Aralık ayı sonu, Ocak ve Şubat aylarınca oldukça şiddetli [[lodos]] rüzgârları görülür. [[İstanbul]]'a denizden gelen bu rüzgâr denizi kabartarak, deniz ulaşımına ve denizcilere olumsuz etki yapar. Lodos Ege ve AkdenizdeAkdeniz'de de kış aylarında şiddetli eser. Yaz aylarında ise genelde kuzeyli rüzgârlar hakimdir.
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Rüzgâr" sayfasından alınmıştır