Periyodik tablo: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k 176.41.137.30 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, KediÇobanı tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. Etiket: Geri döndürme |
kaynak ekleme ve kaynaksız şablonu kaldırma |
||
1. satır:
[[Dosya:Periyodik tablo tr.svg|thumb|400px|Periyodik tablo]]
'''Periyodik tablo''', [[kimyasal element]]lerin sınıflandırılması için geliştirilmiş tablodur. Dilimizde periyodik tablo, periyodik cetvel, periyodik çizelge, elementler tablosu gibi birçok şekilde isimlendirilmiştir. Bu tablo bilinen bütün elementlerin artan atom numaralarına (buna proton sayısı da denir) göre bir sıralanışıdır. Periyodik cetvelden önce de bu yönde çalışmalar yapılmış olmakla birlikte, icadı genellikle [[Ruslar|Rus]] [[kimyager]] [[Dimitri Mendeleyev]]'e mal edilir. 1869'da Mendeleyev, tabloyu, atomların artan [[atom kütlesi|atom ağırlıklarına]] göre sıralandıklarında belli özelliklerin tekrarlanıyor olmasından oluşturmuştur.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-35220823|başlık=Chemistry: Four elements added to periodic table|gazete=BBC News|tarih=4 Ocak 2016|url-durumu=live|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160104125144/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-35220823|arşivtarihi=4 Ocak 2016|df=dmy-all}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|ad=Nicholas|soyadı=St. Fleur|url=https://www.nytimes.com/2016/12/01/science/periodic-table-new-elements.html?rref=collection%2Fsectioncollection%2Fscience&action=click&contentCollection=science®ion=rank&module=package&version=highlights&contentPlacement=1&pgtype=sectionfront|başlık=Four New Names Officially Added to the Periodic Table of Elements|çalışma=New York Times|date=1 Aralık 2016|url-durumu=live|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170814221055/https://www.nytimes.com/2016/12/01/science/periodic-table-new-elements.html?rref=collection%2Fsectioncollection%2Fscience&action=click&contentCollection=science®ion=rank&module=package&version=highlights&contentPlacement=1&pgtype=sectionfront|arşivtarihi=14 Ağustos 2017|df=dmy-all}}</ref> 117. Elementin güncellenmiş adı "Tennessine"dir.
== Genel bakış ==
Satır 9 ⟶ 8:
=== Grup ===
{{ana|Grup (periyodik tablo)}}
Dış katman elektron dizilimi aynı olan elementlerin oluşturduğu birliğe grup denir. Gruplar periyodik tablodaki sütunlardır. Aynı gruptaki elementlerin kimyasal özellikleri aynıdır. <ref>{{Kitap kaynağı |soyadı=Bagnall|ad=K. W.|yıl=1967|contribution=Recent advances in actinide and lanthanide chemistry|başlık=Advances in chemistry, Lanthanide/Actinide chemistry|baskı=71|sayfalar=1–12|yayıncı=American Chemical Society|doi=10.1021/ba-1967-0071|editör1-ad=P. R.|editör1-soyadı=Fields|editör2-ad=T.|editör2-soyadı=Moeller |seri=Advances in Chemistry |isbn=978-0-8412-0072-2 }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|soyadı1=Day|ad1=M. C., Jr.|soyadı2=Selbin|ad2=J.|başlık=Theoretical inorganic chemistry|yıl=1969|yayıncı=Nostrand-Rienhold Book Corporation|baskı=2|yer=New York|isbn=978-0-7637-7833-0|page=103}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Holman|ad1=J.|soyadı2=Hill|ad2=G. C.|başlık=Chemistry in context|yıl=2000|yayıncı=Nelson Thornes|baskı=5|yer=Walton-on-Thames|isbn=978-0-17-448276-5|sayfa=40}}</ref>
Gruplar iki şekilde adlandırılır. Birincisi [[IUPAC adlandırma sistemi|IUPAC]]'ın önerdiği 1'den 18'e kadar olan sayılardır. İkincisi ise daha sık kullanılan harf (A,B) ve rakamlardan oluşan adlandırmadır.
Satır 64 ⟶ 63:
=== Periyot ===
{{ana|Periyot (periyodik tablo)}}
Periyodik tablodaki satırlara [[Periyot (periyodik tablo)|periyot]] denir. Toplam yedi periyot vardır. Altıncı periyot 32 elemente sahip uzun bir periyottur, bu periyodun 14 elementi aşağıya taşınmıştır. Bunlara [[lantanit]] denir. Aynı şey yedinci periyot için de geçerlidir. Yedinci periyottan ayrılan bölümlere ise [[aktinit]] denir.<ref>{{Kitap kaynağı|soyadı=Stoker|ad=S. H.|title=General, organic, and biological chemistry|yıl=2007|sayfa=68|yayıncı=Houghton Mifflin|yer=New York|isbn=978-0-618-73063-6|oclc=52445586}}</ref>
=== Blok ===
{{ana|Blok (periyodik tablo)}}
[[Dosya:Periodic Table 2.svg|thumb|upright=1.35|Son [[orbital]]lerine göre elementler]]
Elementler (hidrojen ve helyum dışında) [[atomik orbital|değerlik orbitallerine]] göre '''s''','''p''', '''d''' ve '''f''' olmak üzere dört ana bloğa ayrılır. s ve p ana grup, d ve f yan grup olarak bilinir.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı=Jones |ad=C. |başlık=d- and f-block chemistry |yıl=2002 |yayıncı=J. Wiley & Sons |yer=New York |isbn=978-0-471-22476-1|oclc=300468713 |sayfa=2}}</ref>
<center>
Satır 110 ⟶ 109:
=== Elektronegatiflik ===
[[Dosya:Periodic variation of Pauling electronegativities.png|thumb|sağ|upright=1.35|Yukarıdan aşağı inildikçe azalan elektronegatiflik]]
[[Elektronegatiflik]], bir atomun kimyasal bağdaki elektronları kendine doğru çekme yeteneğinin bir ölçüsüdür. Doğrudan bir ölçümü yoktur, ancak iyonlaşma enerjisi ve elektron ilgisinin aritmetik ortalaması olarak düşünülebilir. <ref name="Greenwood27">Greenwood & Earnshaw, s. 27</ref>
Soldan sağa doğru iyonlaşma enerjisi ve elektron ilgisi arttığından elektronegatiflik artar. Aşağıdan yukarı ise azalır. <ref name="Greenwood27"/>
=== Diğer özellikler ===
| |||