Asur Ticaret Kolonileri Çağı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k 116.202.31.13 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Teacher0691 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
Etiket: Geri döndürme
k düzeltme, değiştirildi: güzergah → güzergâh , güzergahı → güzergâhı (2)
23. satır:
Asurlu tüccarların Anadolu'da iş yapması, yerel krallıklarla Asur arasındaki antlaşmalara dayanmaktaydı. Fakat hangi mallara, ne oranda vergi uygulanacağı yerel kralların belirlediği oranlardı. Alınan bir kısım verginin bugün için oranlarını bilmek mümkün olmamaktadır. Ama bazılarının tam olarak oranlarını bilmekteyiz. Örneğin çivi yazılı tabletlerde ''nishatum'' ya da ''nisihtum'' olarak geçen vergi, dokuma ürünlerinde ve yünde % 5, kalayda % 2,5 veya % 3, gümüşte ise yaklaşık olarak % 4'dü. En yüksek vergi oranlarından biri 1/10 oranıyla ''amutum''<ref group=not>Amutum, Akad dilinde demir anlamına gelir. [http://iibf.erciyes.edu.tr/ufs2008/belgeler/katalog.pdf]</ref> üzerinden alınan vergidir.<ref name="72,1"/> Diğer yandan kervandaki her kişi için sabit bir vergi, bir kafa vergisinin de alındığını söz konusu kayıtlardan anlamaktayız.<ref name="g">İ. Gürkan Gökçek, [http://www.ataum.gazi.edu.tr/pdf/civi-yazili-tabletlere-gore-eski-anadolu-8217da-vergi-uygulamalari-ve-kacakcilik-mo-1975-1750-1250881652.pdf ''Çivi Yazılı Tabletlere Göre Eski Anadolu'da Vergi Uygulamaları ve Kaçakçılık''] Akademik Bakış, Cilt 2 Sayı 4 Sh.: 150</ref>
 
Ticaretten alınan tüm vergiler bir araya geldiğinde büyük bir mali yük oluşturuyordu. Bu durum doğal olarak kaçak mal naklini ortaya çıkarmıştır. Hatta, resmi ticaret hatları (''Harran-Şarri'' –Kral Yolu) dışında ''Harran-Sugunnim'' olarak adlandırılan bir "kaçakçılık yolu" güzergahıgüzergâhı bile vardır.<ref>[http://www.arkeologlardernegi.org/server/Say%C4%B1%2025.pdf İdol – Sayı 25] Sh.: 15</ref> Kaçakçılık, kente malı gümrük dışından sokmak, farklı güzergahlardan nakletmek ya da ticareti yasaklanan / kısıtlanan malların ticaretini yapmak şeklinde oluyordu.<ref>İ. Gürkan Gökçek, Sh.: 147</ref>
 
Anadolu'da son çalışmalara göre kırktan fazla karum ve vabartum olduğu belirlenmiştir.<ref name="g"/> Çivi yazısı tabletlerde bugüne kadar 20 karumun adı belirlenmiştir. Bunlar Abum, Buruddum, Durhumit, Eluhut, Hahhum, Hattuş, Hurrama, Kaniş, Nihriya, Buruşhattum, Şamuha, Şimala, Tawiniya, Tegarama, Timelkia, Şupululia, Urşu, Wahşuşana, Wa/uşhania ve Zalpa'dır. Yine çivi yazısı tabletlerden 24 vabartumun adı bilinmektedir.<ref name="1,1"/>
39. satır:
== Ana ticaret yolları ==
 
Her ne kadar çivi yazısı tabletlerden Anadolu'da kaç karum ve vabartum olduğunu biliyorsak da bunların çoğunun yerleri bugün için bilinmemektedir. Dolayısıyla ticaret yolunu kesin olarak belirleme olanağımız yoktur. Yine de belgelerden derlenen bazı ipuçları kabaca bir güzergahgüzergâh çizmeye olanak vermektedir. Buna göre üç ticaret hattı vardır ve üçü de Asur'dan çıkıp Kaniş Karum'a ulaşmaktadır. Ticaret hatlarından biri Asur'dan Dicle kıyısını izleyerek [[Diyarbakır]] – [[Malatya]] – [[Darende]] – [[Gürün]] – [[Pınarbaşı, Kayseri|Pınarbaşı]] üzerinden geçen hattır. Diğer ticaret hattı Asur'dan yine Dicle kıyısı boyunca [[Cezire]] – [[Harran]] – [[Şanlıurfa]] – [[Birecik]] – [[Gaziantep]] – [[Adana]] – [[Gülek Boğazı]] hattıdır. Üçüncü ticaret hattı ise Gaziantep'e kadar aynı güzergahıgüzergâhı izler, buradan kuzeye çark ederek [[Pazarcık, Kahramanmaraş|Pazarcık]] - [[Kahramanmaraş]] - [[Kussuk Beli]] - [[Elbistan]] - [[Sarız]] - [[Kuruçay Beli]] - [[Pazarviran]] yoluyla, [[Erciyes Dağı]] kuzeyinden Kaniş'e ulaşır.<ref name="Eski Anadolu Tarihi"/><ref group=not>Ana ticaret hatlarını gösteren harita için [http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullan%C4%B1c%C4%B1:Makedon/Deneme&action=submit#cite_note-31 Sh.: 27]</ref>
 
Asur tabletlerinde özellikle şarap gibi işlenmiş ürünler için belirli üretim merkezlerinden söz edilmektedir. Bu üretim merkezlerinden birkaçı Tegarama ve Zalpa'dır. Her iki yerleşimin yeri bugün için tam olarak bilinmese de Tegarama'nın günümüz [[Gürün]]'ü olabileceği, Zalpa'nın ise [[Tilmen Höyük]] olabileceği ileri sürülmektedir. Her durumda iki şehrin de Güneydoğu Anadolu'da aranması gerektiği, ortak kanıdır.<ref>Esma Öz, [http://ataum.gazi.edu.tr/e107_files/sayi9/Esma_Oz.pdf ''Kültepe Tabletlerine Göre Asur Ticaret Kolonileri Döneminde Anadolu'da Üzüm Yetiştiriciliği ve Bağcılık''] – Akademik Bakış, Cilt 5 Sayı 9 – Sh.: 288-298</ref>