Vikipedi

Ursula K. Le Guin: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
ilk çalışmaları
71. satır:
Aralık 2009'da, [[Authors Guild]]'in [[Google Kitaplar|Google'in kitap dijitalleştirme projesine]] olan desteği nedeniyle bu örgütten istif etmiştir. "Şeytanla pazarlık etmeye karar verdiniz." diye yazmıştır istifa mektubunda. "Tüm telif hakları kavramının üzerinde prensipler vardır; ve siz mücadele bile etmeden, koydukları şartlarla, bir şirket için bu prensiplerden vazgeçtiniz."<ref>{{Haber kaynağı|başlık=Le Guin accuses Authors Guild of 'deal with the devil'|url=https://www.theguardian.com/books/2009/dec/24/le-guin-authors-guild-deal|tarih=24 Aralık 2009|eser=The Guardian |ad=Alison|soyadı=Flood|erişim-tarihi=27 Mayıs 2010|alıntı=Ursula K Le Guin has resigned from the writers' organisation in protest at settlement with Google over digitisation.| arşivurl=https://web.archive.org/web/20140508063509/http://www.theguardian.com/books/2009/dec/24/le-guin-authors-guild-deal|arşivtarihi=8 Mayıs 2014}}</ref><ref>{{Web kaynağı|başlık=My letter of resignation from the Authors Guild|url=http://www.ursulakleguin.com/Note-AGResignation.html|soyadı=Le Guin|ad=Ursula K.|tarih=18 Aralık 2009|erişim-tarihi=10 Ocak 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120111175604/http://www.ursulakleguin.com/Note-AGResignation.html|arşivtarihi=11 Ocak 2012}}</ref> 2014 National Book Ödülleri sırasında yaptığı konuşmasında [[Amazon (şirket)|Amazon]]'u ve yayıncılık sektörü üzerindeki kontrolünü eleştirdi, özellikle e-kitap yayımı üzerine olan bir anlaşmazlıkta Amazon'un Hachette Book Group'a karşı yaklaşımını örnek olarak gösterdi. Konuşması dünya çapında medyada yer aldı ve [[National Public Radio]] tarafından iki kere yayınlandı.<ref name="PMM">{{Dergi kaynağı |ad=Ramona |soyadı=DeNies |url=http://www.portlandmonthlymag.com/arts-and-entertainment/culturephile-portland-arts/articles/ursula-k-le-guin-rocks-the-national-book-awards-november-2014 |başlık=Ursula K. Le Guin Burns Down the National Book Awards |tarih=20 Kasım 2014 |dergi=Portland Monthly |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20141207051932/http://www.portlandmonthlymag.com/arts-and-entertainment/culturephile-portland-arts/articles/ursula-k-le-guin-rocks-the-national-book-awards-november-2014 |arşiv-tarihi=7 Aralık 2014}}</ref><ref>{{Haber kaynağı |soyadı=Bausells |ad=Marta |başlık=Ursula K Le Guin launches broadside on Amazon's 'sell it fast, sell it cheap' policy |url=https://www.theguardian.com/books/2015/jun/03/ursula-k-le-guin-amazon-bs-machine |erişimtarihi=22 Aralık 2018 |eser=The Guardian |tarih=3 Haziran 2015}}</ref><ref>{{Haber kaynağı |soyadı=Brown |ad=Mark |başlık=Writers unite in campaign against 'thuggish' Amazon |url=https://www.theguardian.com/technology/2014/jul/25/writers-campaign-amazon-ebook-dispute-us-hachette |erişimtarihi=22 Aralık 2018 |eser=The Guardian |tarih=25 Temmuz 2014}}</ref>
 
== Edebiyat hayatıyaşamı ==
=== İlk çalışmaları ===
[[Bilimkurgu]] türünde yazmaya 1960'lı yıllarda başladı. İlk öyküsü [[1962]]’de yayınlandı. Pek çok üniversitede ders verdi, çeviri, derleme ve makaleleri yayınlandı. Le Guin, 1969'da yazmış olduğu "Karanlığın Sol Eli" adlı romanıyla [[bilimkurgu]] dünyasının iki büyük ödülü olan Hugo ve Nebula ödüllerini aldıktan sonra ün kazanmıştır. Ayrıca, 1974'te yazmış olduğu ütopik bilimkurgu romanı [[Mülksüzler]] ile 1975'te yine Hugo ve Nebula ödüllerini almıştır. [[Bilimkurgu]] ve fantastik kurgunun yanı sıra şiir ve çocuk kitapları da bulunmaktadır.
Le Guin'in ilk yayımlanmış çalışması 1959 yılından yayımlanmış olan "Folksong from the Montayna Province" adlı şiiridir. İlk yayımlanmış kısa öyküsü ise 1961'de yayımlanan "An die Musik" adlı öyküdür. Her iki eseri de hayalî ülkesi [[Orsinia]]'da geçer.<ref name="LOA">{{Web kaynağı|soyadı=Attebery|ad=Brian|başlık=Ursula K. Le Guin: The Complete Orsinia|url=https://www.loa.org/books/513-the-complete-orsinia|yayıncı=Library of America|erişimtarihi=12 Şubat 2018}}</ref>{{sfn|Nicholls|Clute|2019}} 1951 ila 9161 yılları arasında hepsi Orsinia'da geçen beş roman yazdığı ama bunlar yayımcılar tarafından ulaşılamaz oldukları gerekçesiyle reddedildi. Bu dönemde yazdığı şiirlerin bir kısmı 1975'de yayımlanan ''Wild Angels'' içinde yer aldı.{{sfn|Reid|1997|p=6}} Yayıncılardan uzun süre red cevabı almaya devam eden Le Guin yazdıklarının bilim kurgu olarak sınıflandırılması hâlinde bir pazarı olabileceğini bilerek bu alana doğru yöneldi.{{sfn|White|1999|p=45}} İlk profesyonel yayımlanan eseri ''[[Fantastic Science Fiction]]''{{'}}da 1962'de çıkan "April in Paris" öyküsüdür{{sfn|Erlich|2009|p=25}} ve yedi başka öykü sonraki birkaç yıl içinde ''Fantastic'' ya da ''[[Amazing Stories]]''{{'}}te yayımlanarak bu öyküyü takip etmiştir.{{sfn|White|1999|pp=45, 123}} Bunların arasında kurgusal Hain Evreni'ni tanıtan "The Dowry of the Angyar"{{sfn|Cummins|1990|p=68}}, ve [[Yerdeniz]] dünyasını tanıtan "The Rule of Names" ile "The Word of Unbinding" öyküleri de vardır.{{sfn|Cadden|2005|pp=80–81}} Bu öyküler genel olarak eleştirmenler tarafından ihmal edilmiştir.{{sfn|White|1999|p=45}}
 
Le Guin, teknolojik gelişmelerin değil, politika, toplumbilim ve psikolojinin öne çıktığı ve alternatif toplum biçimlerinin sorgulandığı bilimkurgu yaklaşımının en önemli temsilcilerindendir.
 
Eserleri arasında özellikle [[Yerdeniz|Yerdeniz Üçlemesi]] ya da sonradan eklenen dördüncü ve beşinci kitapla [[Yerdeniz|Yerdeniz Beşlemesi]] çok ciddi hayran kitlesine ulaşmıştır.{{Kaynak belirt}} Bu serinin 3. romanı olan "En Uzak Sahil" ([[The Farthest Shore]]) kitabıyla 1973 yılında Çocuk Kitapları için verilen ABD milli ödülünü ([[National Book Award]]) kazamıştır. 1990 yılında yeniden Nebula ödülünü [[Tehanu]] ile kazanmıştır.
 
== Tarzı ve etkilendikleri ==
Satır 169 ⟶ 166:
Le Guin'İn kendi yazdığı edebi eleştiriler de etkili olmuştur: 1973 yılı makalesi "From Elfland to Poughkeepsie" [[Kenneth Morris (yazar)|Kenneth Morris]]'in eserlerine yeniden ilgi duyulmasına yol açtı ve sonunda Morris'in bir romanı ölümünden sonra basıldı.{{sfn|White|1999|pp=16–17}} Le Guin ayrıca gazetecilerin ve akademisyenlerin spekülatif kurguyu araştırmalarına destek olarak bu alanın edebiyatın ana akımına girmesinde rol oynadı.{{sfn|White|1999|pp=3–4}}
 
Birkaç önde gelen yazar Le Guin'in yazıları üstündeki etkisini kabul etmiştir. Jo Walton "onun dünyaya bakış şeklinin benim üstümde yalnızca bir yazar olarak değil bir insan olarak da muazzam etkisi oldu" diye yazmıştır.<ref name="Walton Obit" /> Etkilediği diğer yazarlar arasında [[Man Booker Ödülü]] sahibi [[Salman Rüşdi]], [[David Mitchell (yazar)|David Mitchell]], [[Neil Gaiman]], [[Iain Banks]], [[Algis Budrys]] ve [[Kathleen Ann Goonan]] da bulunur.<ref name="Fellow Writers" /><ref name="Paris Review" /><ref name="LA Times 2009" /> ''[[Bulut Atlası]]'' gibi kitapların yazarı Mitchell, ''Yerdeniz Büyücüsü''{{'}}nün üzerinde güçlü bir etkisi olduğunu ve "kelimeleri Ursula Le Guin ile aynı güçle kullanmak" arzusunda olduğunu söylemiştir.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.telegraph.co.uk/books/classic-childrens-books/david-mitchells-favourite-book/|erişimtarihi=13 Eylül 2016|başlık=The fantasy that inspired David Mitchell|soyadı=Kerridge|ad=Jake|eser=The Daily Telegraph|tarih=17 Kasım 2015}}</ref> Yönetmen Arwen Curry 2009 yılında Le Guin üzerine bir belgesel yapımına başladı ve yazarın yanı sıra ondan esinlenen diğer yazar ve sanatçılarla "düzinelerce" saat röportaj çekimi yaptı. Curry [[National Endowment for the Humanities]]'ten bir bağış aldıktan sonra 2016'nın başlarında filmi bitirmek için başarılı bir [[kitle fonlaması]] kampanyası başlattı.<ref>{{Haber kaynağı|ad=Alison|soyadı=Flood|url=https://www.theguardian.com/books/2016/feb/01/ursula-k-le-guin-documentary-maker-turns-to-kickstarter-for-funds|başladıbaşlık=Ursula K Le Guin documentary maker turns to Kickstarter for funds|eser=The Guardian |tarih=1 Şubat 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161209182113/https://www.theguardian.com/books/2016/feb/01/ursula-k-le-guin-documentary-maker-turns-to-kickstarter-for-funds|arşivtarihi=9 Aralık 2016}}</ref>
 
== Eserleri ==
Satır 280 ⟶ 277:
* {{Kitap kaynağı | başlık=Ursula K. Le Guin Beyond Genre: Fiction for Children and Adults| soyadı=Cadden | ad =Mike| yayıncı=Routledge|yıl=2005 | isbn = 978-0-415-99527-6|ref=harv}}
* {{Kitap kaynağı |soyadı=Cummins |ad=Elizabeth |yıl=1990 |başlık=Understanding Ursula K. Le Guin |yayıncı=University of South Carolina Press |isbn=978-0-87249-687-3 |ref=harv |url=https://archive.org/details/understandingurs0000cumm }}
* {{Kitap kaynağı|ad=Richard D.|soyadı=Erlich|başlık=Coyote's Song: The Teaching Stories of Ursula K. Le Guin|url=https://books.google.com/books?id=dQJMK8SeNmsC&pg=PA637|tarih=Aralık 2009|yayıncı=Wildside Press LLC|isbn=978-1-4344-5775-2|ref=harv}}
* {{Kitap kaynağı |soyadı=Kroeber |ad=Theodora|başlık=Alfred Kroeber; A Personal Configuration|yayıncı=University of California Press: Berkeley and Los Angeles|yer= Kaliforniya|yıl=1970|url=https://books.google.com/books?id=9biH8-HT6gcC|ref=harv|isbn=978-0-520-01598-2}}
* {{Dergi kaynağı|soyadı=Kuznets|ad=Lois R.|başlık='High Fantasy' in America: A Study of Lloyd Alexander, Ursula Le Guin, and Susan Cooper|dergi=The Lion and the Unicorn|cilt=9|sayfalar=19–35|yıl=1985|doi=10.1353/uni.0.0075|ref=harv}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ursula_K._Le_Guin" sayfasından alınmıştır