27 Mayıs Darbesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Araştırmalar: Dış politika bölümü, Sonuçlar bölümü ve Araştırmalar bölümü değiştirildi.
k İmla, değiştirildi: hükümet → hükûmet (2) AWB ile
40. satır:
| notlar =
}}
'''27 Mayıs Darbesi'''<ref>[http://web.archive.org/web/20080612062758/http://www.tbmm.gov.tr/tarihce/kb10.htm TBMM.gov 27 Mayıs 1960'ta yapılan askerî darbe ile sona erdi, URL erişim tarihi: 13 Haziran 2008]</ref>, 27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan ve [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] tarihinde gerçekleşmiş ilk [[askerî darbe]]<ref>[http://www.jstor.org/stable/176426 Sakallıoğlu, Ümit Cizre. "Parameters and Strategies of Islam-State Interaction in Republican Turkey." ''International Journal of Middle East Studies'', Vol. 28, No. 2 (May, 1996), pp. 231-251. <span style="text-decoration:underline;">Cambridge University Press</span>.] URL erişim tarihi: 14 Haziran 2008.</ref>. Ayrıca '''27 Mayıs Askerî Müdahalesi'''<ref name="JacobM.Landau">Jacob M. Landau, ''Radical Politics in Modern Turkey'', BRILL, 1974. ISBN 9-0040-4016-1 "The 1960 Military Intervention and the 1961 Constitution" bölümü.</ref> ya da '''27 Mayıs İhtilâli'''<ref>[http://web.archive.org/web/20080502095744/http://www.tbmm.gov.tr/tarihce/kb11.htm TBMM.gov 27 Mayıs ihtilali ile ülke yönetimine el koyan askerî güç, URL erişim tarihi: 14 Haziran 2008]</ref> olarak da anılır. Darbe emir komuta zinciri içinde yapılmamıştır; 37 düşük rütbeli subayın planları ile icra edilmiştir. Kritik mevziler bu subayların ellerindeki asker ve silahlarla önce ordudaki [[komuta]] kademesinin etkisiz hale getirilmesi ile ele geçirilmiştir. Sonra cumhurbaşkanı ve hükümethükûmet üyeleri tutuklanarak, hükümet; 235 general ve 3500 civarında [[subay]] (daha çok albay, yarbay, binbaşı) emekliye sevk edilerek, ordu; 147 üniversite öğretim görevlisi görevden alınarak<ref>[http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc043/kanunmbkc043/kanunmbkc04300114.pdf http://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc043/kanunmbkc043/kanunmbkc04300114.pdf]</ref> ve bazı üniversiteler kapatılıp el konularak, 520 hakim ve yargıç görevden alınılarak, yargı kontrol altına alınmıştır.<ref>[http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=988554 Mümtaz'er Türköne, "27 Mayıs’ın hesabı ", 27 Mayıs tarihli ''Zaman'' gazetesi, URL erişim tarihi: 27 Mayıs 2010]</ref><ref>[http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=989947&title=cunta-en-buyuk-tasfiyeyi-yargida-ve-orduda-yapti Eski Meclis Başkanı Ferruh Bozbeyli, "Cunta, en büyük tasfiyeyi yargıda ve orduda yaptı" 30 Mayıs tarihli ''Zaman'' gazetesi, URL erişim tarihi: 30 Mayıs 2010]</ref>
 
Darbeden sonra darbeyi planlayan ve icra eden 37 düşük rütbeli subay ve emekli Orgeneral [[Cemal Gürsel]]'in oluşturduğu [[Millî Birlik Komitesi]] ülke yönetimini üstlendi.
524. satır:
==== Tutuklamalar ====
 
27 Mayıs sonrasında Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Başbakan Adnan Menderes, hükümethükûmet üyeleri ve aralarında [[Türk Kurtuluş Savaşı|Millî Mücadele]]'nin önemli komutanlarından [[Ali Fuat Cebesoy]]'un da olduğu Demokrat Parti milletvekilleri, parti yöneticileri, asker ve bazı üst düzey kamu görevlileri tutuklanarak Yassıada'ya götürüldü. Burada tutuklulara ağır işkence ve kötü muameleler yapıldığı iddia edildi.<ref>[http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=695803 "Yassıada'da yapılan işkenceleri çocuklarımıza anlatmamak için sözleştik", Gıyasettin Emre ile söyleyiş, 30 Mayıs 2008 tarihli ''Zaman'' gazetesi, URL erişim tarihi: 23 Temmuz 2008]</ref><ref name="50geri">[http://yenisafak.com.tr/diziler/yassiada/index.html "Darbeler Türkiye'yi 50 yıl geriye götürdü" ''Yeni Şafak'' gazetesi, URL erişim tarihi: 23 Temmuz 2008]</ref><ref name="Utancı">[http://www.haber7.com/haber/20080530/Yarim-asir-sonra-Yassiada-utanci.php "Yarım asır sonra Yassıada utancı", ''Haber7'', URL erişim tarihi: 30 Mayıs 2009]</ref> İşkence ve kötü muameleler neticesinde [[Cemil Keleşoğlu]]<ref>
[http://www.haber7.com/haber/20080612/Onlar-dayak-atti-CHPliler-seyretti.php "Onlar dayak attı, CHP'liler seyretti", ''Haber7'', URL erişim tarihi: 30 Mayıs 2009]</ref> ve [[Namık Gedik]]'in<ref>[http://arsiv.sabah.com.tr/2008/05/27/ilicak.html Nazlı Ilıcak, "Yassıada'dan anılar", 27 Mayıs 2008 tarihli ''Sabah'' gazetesi, URL erişim tarihi: 30 Mayıs 2009]</ref> intihar ettiği ileri sürüldü. Hatta DP avukatlarından [[Hüsamettin Cindoruk]], Namık Gedik'in intiharının dahi şüpheli olduğunu iddia etti: